Lesbók Morgunblaðsins - 20.05.1945, Blaðsíða 16
2%
LESBOí MORQUNBLAÐSINS
Vleniijingarsamvinmi
ÞETTA er ljósmynd af eimj málverki hins unga islenska
listamanna,\ Örlygs Sigurðssonar, sem nú dvelur við nám í
Bandaríkjunum.
Framh. af l>ls. 280.
dr. (’arr hyggst að bera fram á,
hinr.i fyrirhuguðu alheims ráð-
stefnu. fyrst að hver hinna samein-
uðu |)jóða faMist á að beina skóla-
siarfi sínu í j)á átt að skapa nem-
endum samiið og skilning gagnvart
öðrtim þjóðum, og í öðru lagi. að
fi:lltrúarnir haldi fund þar sem
stofnað verði til alheims uppeldis-
mála skrifstofu.
Dr. Carr er vei þekktur liáskóla-
ínaðhr og rithöfundur, er lengi og
♦
Vel hefir starfað fvrir hið merka
íjelag. sem nefnt er X. E. A. (Xati-
onal Kdueational Assoeiation).
Jivggur hann að síðar verði stofn-
að til sjerstakrar rádstefnu. sem
ræði og undirbúi hina fyrirhuguðu
lieimsmiðstöð uppeldlsmála.
Fulltrúar frá hinum 04 þjóðum,
er mættir voru á fundinum I. E..A.
(Jnternational Edueational Assem-
blv) höfðu sumir hverjir hinar
líönnuiegustu sögur að segja af
skólaástandi í heimalöndum sínum.
í mörgum Evrópulöndum eru nú
Lörn að fara í skóla í fyrsta sinn,
siðan sti-íðið braust út. Skólahús
nafa víða verið gereyðilögð ogl
kennarar drepnir eða sendir í.þræla
vinnu. Fní Aase G. Skard sagði frá
Xoregi. llalvdan Koht er faðir
liennar er Matthias Skard tengda-
faðir. sá er samdi skólasögu þá. er
lengi var kennd í kennaraskóla ís-
lands. 1-hui Skard Jiefir verið kenn-
ari við kennaraskólann í Oslo. llún
er menntuð vel og skörungur mikill.
Hún hafði meðferðis margar mvnd-
ir frá Noregi, er svndu, hvernig
mnrgir kennarar kenndu börnunum
heima, þegar nllar bjargir virtust
l>annaðar. Ilverskonar skýli urðu
að kennslustofum. jafnvel stór
l)átur á hvolfi og þiljað frá borð-
stokknum að jörðu, og dvr gerðar á
hliðinn.
David Friedman lýsti ástandinu
í Hollandi. Háskólanemum var
þar þröngvað til að sverja nasist-
um hollustu. 85% neituðu og voru
þeir fluttir úr Jandi til þrælkunar,
en hin 15% hlutu ekki heldur neina
kennslu af því að kennarar neituðp.
að kenna þeim. Ijagðist svo öll há-
skólakennsla niður, þar sem Þjóð-
verjar ríktu.
Fulltrúinn frá Grikklandi kvað
siðferði æskunnar þar hafa hrakað.
Astæðan var meðfram sú. að nem-
endur skólanna voru kvaddir til
mótþróa gegn kennslu og aga Þjóð-
verja, sem kenndu öllum þýsku og
nasista lífsspeki.
Fulltrúinn frá Belgíu kvað berkla
hafa aukist þar stórlega og kenndi
einkum um skorti á kolum til hit-
unar, og sápu til hreinlætis.
Frá liverju landi voru ófagrar
sögur, margar frá sjónarvottum, og
yrði of langt mál upp að telja. Að-
alvandamálið er enduruppeídi Ilitl-
ei's æskunnar, sem er sjerstaklega
uppalinn til vopna.
Til dæmis er sú saga sögð, að tíu
ára barn biður útlendan hermann
að gefa sjer góðgæti. llermaðurinn
fer þegar að seilast eftir því, en á
meðan skýtur barnið hann til bana.
Afleiðingar styrjaldarinnar eru
geigvænlegri en orð fá lýst. En
ef til vill geta þær opnað augu
manna fyrir því, hverju uppeldi
hefir hjer valdið, og hvílíku það
mætti valda væri uppeldisáhrifunum
um víða veröld beitt til mannbóta.
Með ósk um gleðilegt sirmar á
Jslandi.
Sumardag fyrsta 1945.