Lesbók Morgunblaðsins - 24.12.1951, Page 17

<*J4elgL S. J/ónáion:
Hallgrímskirkja á Hvalsnesi
Kirkjan á Hvalsnesi.
ÚT VIÐ gráa sanda, á milli Staf-
ness og Sandgerðis á Rosmhvala-
nesi, skagar Hvalsnesið í sjó fram.
Þar eru veðrabrigði auðsæ, því
brim leggur þar að landi ef sjór
gerist úlinn á hafi úti.
Hvalsnes er hvorki merkara nje
ómerkara en fjöldi annara staða á
þessu landi. Fyrir augum flestra,
sem aka þar hjá, er Hvalsnes að-
eins fátæk bygð, með lítilli hlað-
inni steinkirkju og bárujárnsbæ,
hvar gamall kirkjugarður hreyk-
ir sjer hið eystra. Ef þú stöðvar
farkostinn við túníót og rennir
augum yfir staðinn, bá vakna
margar spurningar um fortíð hans
og má ske framtíð. Þeim spurning-
um er ílestum best svarað í við-
ræðum við þá mágana Gísla og
Magnús á Hvalsnesi, sem eru marg-
iróðir, þjóðlegir, hagleiks og dugn-
aðarmenn.
Við knýum dyra að Hvalsnesi og
íinnum þar forna höfðingslund —
boðið er til stofu, þó Gísli bóndi
sje að verkum í íjósi. Hann er
borinn, var sannkallaður hátíðis-
dagur“, skrifaði skáldið Iians A.
Djurhuus í eftirmælum. „Þá var
það fullljóst, þeim mikla mannsöfn-
uði, er fygldi honum til grafar,
hvað hann hafði verið þessari þjóð,
sem hann hafði unnað og unnið
hvert augnablik ævi sinnar. Það
var ekki söfnuður aö íylgja pró-
fasti sinum. Það var heil þjoö, er
fylgdi leiðtoga smum.“
djákni í Hvalsneskirkju og mágur
hans, Magnús, er þar organleikari
og hefur verið það hart nær 30 ár.
Við göngum frá bænum eftir
steinlögðum stíg, meðfram þeim
gamla Guðs-akri, Hvaisneskirkju-
garði. Þar hvíla gamlir sóknarar
til lands og sjávar, svo og riddarar
Fálkaorðunnar og nafnlaust fólk
með steinlausa græna torfu að
skjóli.
Við fyrstu kynningu er Hvals-
neskirkja frábrugðin öðrum stöll-
um sínum hjerlendis, hún er opin
— olæst — í trausti þess að kristxð
folk gangi þar um. Hió innra er
hátt til lofts þó ekki sje vítt til
veggja og kærleiki fólksins sem á
kirkjuna, hefur að 20. aldar sið
látið mála hana bronsi og olíu-
farfa. Mislitt gler var látið í
glugga, þó litar á birtunni gæti
mjög skammt og kirkjan því altof
björt, sem aðrar hjerlendar. Yfir
litlu altari er mynd eftir Sigurð
Guðmundsson, málara (1867).
Myndin er af hermönnum Róma-
veldis, sem falla til jarðar fyrir
ásjónu Krists, og er það vel Á
bríkum altaris eru messuklæði
prestsins að Útskalum, en dukur
sa er barnsmoðir Rauöhoioa skildi