Lesbók Morgunblaðsins - 18.05.1952, Blaðsíða 9

LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
261
Séra Páll Pálsson
Sveins í Ásum, voru að jafnaði
tvær eiginkonur á heimili hans,
önnur að vísu fráskilin. Séra Páll
reyndist fyrri konu sinni alúðlega
eins og hverjum öðrum, en heldur
ekki meira. Þau hjón höfðu eignazt
tvö börn, Pál og Ragnheiði (bæði
enn á lífi 1946).
Meðan séra Páll var á Stafafelli
og hann var ógiftur, var móðir
hans bústýra hjá honum. Hún hét
Guðríður, sbr. vísuna:
Á Staíafelli stýrir prestsins búi
göfug ekkja góð til sanns
Guðríður frú móðir hans.
Séra Páli þótti mjög vænt um móð-
ur sína. Hún hafði áður verið gift
manni þeim sem Pétur hét. Þeim
fæddist sonur er skírður var Páll,
en fullyrt var að Páll Pálsson
prófastur í Hörgsdal, væri faðir
sveinsins, og þegar Guðríður varð
ekkja, var prófasturinn líka orðmn
ekkjumaður. Gekk Páll prófastur
þá að eiga hana og gerði son henn-
ar að kjörsyni sínum er hann var
fermdur.
Fullyrt er, að um það leyti er
séra Páll hóf skólalærdóm sinn hafi
hann orðið mállaus og farið til
Kaupmannahafnar og lært þar
fingramál. Enda varð hann síðar
kennari mállausra og heyrnar-
lausra. Ég heyrði í ungdæmi mínu
þau tildrög að þessum heilsubresti
hans, að hann hafi átt að bera vitni
í einhverju afar mikilsverðu máli,
þar sem allt valt á framburði hans,
en hann þá orðið skyndilega mál-
laus og jafnvel heyrnarlaus. Það
fylgdi einnig sögunni, að gerðar
hafi verið margar tilraunir til þess
að gera honum hverft við, til þess
að komast að raun um hvort heyrn-
in væri biluð, en honum sást aldrei
bregða hið minnsta. — Svo var það
einhverju sinni, að hann las í blaði
að máhð væri á enda kljáð og
aldrei yrði hróflað við því framar.
Næsta dag, segir sagan, að Páll hafi
verið búinn að fá bæði mál og
heyrn og hafi hann þá haldið
hjartnæma ræðu um kraftaverkið,
er gerzt hafði á svo dásamlegan
hátt.
Lántakan
Þegar séra Páll var prestur okk-
ar á Staíafelli fékk hann eitt sinn
lánaðar 200 krónur, sem hann van-
hagaði mjög um, hjá stjúpa mínum.
Þóttu þetta talsverðir peningar í
þá daga, en þarfirnar og skuldirnar
miklar hjá presti. Nokkru eftir að
hann var fluttur frá okkur austur
að Þingmúla, skrifaði stjúpi mmn
honum vinsamlegt bréf og lét í
það skína, að sér kæmi það mjög
vel ef hann gæti þá á næstunni
greitt sér þessar krónur. Séra Páll
skrifaði honum aftur og bað hann
fyrirgefningar á þeim drætti, sem
orðinn væri en kvaðst þá ekki hafa
handbæra greiðslu, en sagðist
senda þá um haustið er hann væri
búinn að leggja inn fé sitt hjá
Túliníusi á Eskifirði. Haustið leið,
en engir peningar komu. Stjúpi
minn vissi að hér var um getuleysi
að ræða, en ekki það að prestúr
hefði ekki góðan vilja á að greiða
skuldina. Stjúpi minn skrifaði svo
séra Páli við og við og minnti á
skuldina, því hann var sjálfur sár-
lega þurfi fyrir þessa peninga. Og
svarið frá séra Páli var ávallt
elskulegt en greiðslugetan ekki
fyrir hendi.
Ferð á Fljótsdalshérað
Svo var það á öndverðum vetri
að stjúpi minn lagði af stað við
annan mann, og var ferðinni heitið
bæði að Þingmúla og upp í Fljóts-
dal. Hann ætlaði um leið að heim-
sækja hálfsystur sína, Margréti
Þorkelsdóttur húsfreyu á Arnheið-
arstöðum. Hún bjó þar stórbúi og
var þá orðin ekkja. Synir hennar
voru þeir Guttormur Vigfússon bú-
fræðingur, faðir Þormaranna, Sölvi
Vigfússon er tók við búi á Arn-
heiðarstöðum eftir móður sína og
séra Einar Vigfússon síðast prestur
að Desjarmýyri, en fór þaðan til
Ameríku árið 1902. Frá ferðum
þeirra stjúpa míns og meðferða-
manns segir lítið annað en það að
þeir hrepptu vond veður og kvað
svo rammt að þessu að þeir urðu að
liggja úti og grafa sig í fönn á
Breiðdalsheiði. Voru þeir talsvert
dasaðir er þeir komu að Vatnaskóg-
um í Skriðdal. Þar fengu þeir hin-
ar beztu viðtökur og ágætan beina
og hvíldu sig um stund, en héldu
svo samdægurs til Þingmúla, og
var þeim tekið þar með ágætum,
eins og ætíð var venja séra Páls
að taka á móti gestum og þó svo
mætti segja að minnsta kosti stund-
um, að hann ætti varla málungi
matar sjálfur, en þess varð enginn
var sem að garði bar. Það var ekki
um það að tala að stjúpi minn og
samferðamaður hans fengju að
fara lengra þá um sinn og dvöldu
þeir þar 2—3 daga. En á meðan
á dvöl þeirra stóð þarna innri
stjúpi minn að því, að meðfram
hefði hann nú komið til að vitja