Lesbók Morgunblaðsins - 08.11.1953, Side 3
LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
649
sér. Fékk hann gott orð, en var
talinn óheppinn í fjármálum. Nú
reið hann þegar til Leirár að heim-
sækja Jón sýslumann frænda sinn
og var þar vel tekið. Reið sýslu-
maður síðan með honum til skips,
og vissu menn ekki hvað þeim fór
á milli.
En svo var það einn morgun litlu
síðar að Torfi kom í land á Akra-
nesi og með honum tveir Hollend-
ingar af duggunni. Höfðu þeir með-
ferðis sex stóra bagga af tóbaki,
eins og þá var venja að flytja, og
báru þá upp í sjóbúð þess manns,
er Hannes hét Teitsson og vanur
var að geyma ýmislegt fyrir sýslu-
mann. Vissi hann ekki betur en að
sýslumaður ætti að fá þetta tóbak,
enda kom vinnumaður frá Leirá
litlu síðar og sótti tvo baggana.
Torfi hafði ekki fengið tóbakið
greitt og varð því að bíða og beið
duggan eftir honum. En er hann
síst varði komu menn frá Bessa-
stöðum og tóku bæði hann og
dugguna og íluttu þangað suður
eftir.
Um þessar mundir var það
stranglega bannað að eiga nokkur
verslunarviðskifti við „ófríhöndl-
ara“ og lágu þungar sektir við.
Þótti nú sem sýslumaður hefði
brotið þessi lög, er hann hafði
keypt tóþak af Torfa og þurfti að
rannsaka það mál. Var Torfi hafð-
ur til Alþingis til þess að þeir
sýslumaður gæti þar báðir sagt frá
skiftum sínum. Lýsti Torfi þar
yfir í lögréttu, að sýslumaður hefði
keypt af sér tvo bagga af tóbaki
fyrir ákveðið verð, en ekki greitt
það. En Torfi kvaðst þó hafa venð
viss um greiðsluna og þess vegna
flutt tóbaksbaggana í land og beð-
ið Hannes Teitsson að geyma þá,
eins og sýslumaður hefði lagt fyr-
ir sig.
Sýslumaður kvað þetta ekki
rétt. Hann kvaðst hafa gert þessa
tóbaksbagga upptæka í skípinu og
merkt þá konungsmarki, K og M
með krít, og skilið þá eftir, en hina
fjóra baggana hefði hann sent til
Bessastaða og þar hefði þeir verið
vegnir og „voru 2 vættir og 2 fjórð-
ungar með tré og mottum“ og var
það rétt.
Eftir þessa yfirheyrslu var Torfa
sleppt slyppum og var ekki meira
gert í málinu að sinni og virtist
svo sem það mundi hjaðna niður.
Frá Torfa og Þormóði
Torfasyni.
Séra Jón Halldórsscfn segir frá
því að Torfi hafi siglt til Hollands
þá um haustið. Er ekki ósennilegt
að hann hafi farið með því skipi
er hann kom á hingað, og gerðist
fleira sögulegt í ferð hans.
Þá um sumarið hafði Þormóður
Torfason sagnaritari komið hing-
að til þess að ráðstafa arfi eftir
•séra Sigurð bróður sinn, er prest-
ur var að Melum í Melasveit, en
andast hafði sumarið áður. Seldi
Þormóður þá ýmsar jarðir, er Sig-
prður hafði átt, þar á meðal
Svignaskarð í Borgarfirði og
keypti það mágur hans Mar^ús
Bjarnason á Stokkseyri. Hann Var
kvæntur Guðrúpu systur hans og
áttu þau tvær ólíkar dætur. Önn-
ur var Guðríður, sem giftist Hans
Londeman sýslumanni í Árnes-
sýslu og eru frá þeim komnir „hin-
ir tignustu menn í Danmörku.“
Hin var Þórdís, hin alræmda
Stokkseyrar-Dísa, „kunn að illu
einu.“
Um haustið tók Þormóður sér far
„með Höfðaskipi“, segir Eyrar-
annáll, en Vatnsfjarðarannáll seg-
ir að hann hafi tekið sér far „í
Höfða norður í Holland.“ En í
grein í dönsku blaði, sem skrifuð
er eftir málssk'jölum, segir að hann
hafi siglt héðan með „hollenzku
skipi frá Amsterdam“. Gæti það
verið sama skipið, sem flutti Torfa
hingað, og styrkist sú tilgata við
það er síðar segir. Með sama skipi
sigldi og séra Loftur Jósefsson,
fyrrum dómkirkjuprestur í Skál-
holti, vegna ákæru fyrir galdur, og
hafði prestastefna dæmt mál hans
„undir kóngsins náð eða ónáð“.
Þetta varð söguleg för. Þormóð-
ur tók sér far með skipi frá Amst-
erdam til Danmerkur, en skip það
braut við Jótlandsskaga. Menn
komust af og fór Þormóður land-
veg til Árósa, en þaðan með skipi
til Sjálands. Þar komst hann í ann-
að skip, en það hreppti stórviðri
og varð að leita lægis undir Sáms-
ey og fór Þormóður þar í land.
Segir Vatnsfjarðarannáll að þá
hafi þrír aðrir íslendingar verið
í fylgd með honum: séra Loftur
Jósefsson, Sigurður stúdent Ás-
geirsson prests frá Tröllatungu í
Strandasýslu og Torfi Hákonarson.
Ef það er rétt, þá virðist svo sem
þeir hafi haldið hópinn frá því að
þeir fóru frá íslandi. Þarna hendi
Þormóð það slys að lenda í illdeil-
um við mann nokkurn, er Hans
Pedersen hét, og er talið að það
hafi hlotizt af drykkjuskap Sig-
urðar Ásgeirssonar. Lauk því svo
að Þormóður vá manninn með
sverði. Voru þeir Sigurður báðir
gripnir og Þormóður dæmdur til
dauða af héraðsrétti. Málið fór síð-
an fyrir hæstarétt. Þar var Sig-
urður sýknaður, en talið er að kon-
ungur hafi átt hlut að því að dauða-
dómur Þormóðs var felldur úr
gildi og honum aðeins dæmt að
greiða 100 rdl. sekt. Staðfesti kon-
ungur þann dóm og „stóri kanslar-
in“ Griffenfeld með honum.
Espholin segir að konungur hafi
náðað Þormóð og „frelsti hann
lærdómur hans, djaríleikur og
snilli“.
Sýslumanni vikið frá embætti
En svo var það á Alþingi sum-
arið eftir, að þeim varo eitthvað
sundurorða Joni sýslumanni og