Lesbók Morgunblaðsins - 04.04.1954, Blaðsíða 17

LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
245
*,
Gjá í hönrnmum
langt út í sjó, og grasi vaxið slétt-
lendið uppi á eynni er orðið að há-
um hólum og djúpum dældum. Upp
úr jörðinni standa steinsteypu-
klumpar og járnflækjur.
í marz 1948 snýr sér nefnd Helgo-
lendinga til Sameinuðu þjóðanna
til þess að biðja um hjálp, en fær
engu áorkað, og í maí 1949 skír-
skota þeir til allra landa veraldar
um að sprengjukastinu verði hætt,
svo að þeir geti flutzt til heim-
kvnna sinna. Eina svarið er algert
bann við því að stíga fæti á land
á Helgoland.
Á næstu árum fór svo þýzk nefnd
til Englands á fund Attlees forsæt-
isráðherra og einnig var páfa sent
bréf, þar sem hann var beðinn að
tala máli eyarskeggja við hernáms •
yfirvöldin, en án árangurs.
Um jólin 1951 gerðu svo nokkrir
stúdentar frá Heidelberg „innrás“
á Helgoland og reistu upp þýzka
fánann og Evrópufánann, þar sem
hæst ber á eynni. Þarna dvöldust
þeir fram yfir nýár, þó að búast
mætti við sprengjukasti dag hvern.
/
Þessi atburður vekur mikla at-
hygli víða um lönd og er umræðu-
efni heimsblaðanna. Um þetta leyti
birta þýzku blöðin áætlanir um
endurreisn Helgolands, efnt er til
hugmyndasamkeppni meðal arki-
tekta og er þátttaka í henni feyki-
mikil. Þá loksins er tilkynnt í Lon-
don, að evan verði einhvern tíma
gefin frjáls, og nokkru síðar stað-
festir Sir Ivon Kirkpatrick það moð
því að skýra frá því, að Þjóðverjar
fái Helgoland aftur í síðasta lagi
hinn 1. marz 1952, ef takist að finna
annað æfingamark handa brezka
^ugflotanum, og fallast þýzk yfir-
völd á það. Þá þegar er hafinn
mikill undirbúningur og fjársöfnun
um allt Þýzkaland, því að gert er
ráð fyrir, að þurfi 30—50 milljónir
marka til að endurreisa það allra
nauðsynlegasta. Ekki er samt hægt
að taka til við framkvæmdir á
eynni, því að ráðgerðar eru
sprengjukastæfingar fram á síðasta
dag, áður en hún verði gefin frjáls,
en því fæst að lokum afstýrt með
því að leggja Bretum til sandeyrar
nálægt Cuxhaven fyrir æfinga-
svæði. 1. marz er Helgoland svo
hátíðlega afhent Þjóðverjum, og
fer sú athöfn fram í viðurvist
fjölda manns á eynni sjálfri. Lagt
hafði verið til, að við þetta tæki-
færi yrði því lýst yfir, að Þýzka-
landskvæði Hofmanns von Fallers-
leben væri aftur viðurkennt sem
þýzkur þjóðsöngur, en það var ekki
talið tímabært.
— ★ —
Allt í einu hættir dr. Bahr frá-
sögninni og segist þurfa að skýra
mér frá allt öðru, því að rétt í
þessu séum við að sigla yfir At-
lantis. Allir viðstaddir fara að
skellihlæja nema ég, því að mér
þóttu það mikil tíðindi, ef menn
skyldu loksins hafa komizt eftir,
hvar þetta ævintýrum umofna land
hefði legið. Þá segir hann mér frá
klerki einum í Slésvík sr. Spa-
Eina tréð á eynni
nuth að nafni, sem mikið hefur
á sig lagt til að sanna, að Atlantis
hafi legið austur af Helgolandi og
hafi hann skrifað um það mál heil-
ar bækur auk fjölda blaðagreina
og unnið marga á sitt mál. Einnig
hafi hann sent kafara niður á sjáv-
arbotn þarna, og hafi þeir haft upp
með sér steina, sem séra Spanuth
segir vera úr borgarveggjum At-
lantis, og jafnvel hafi hann birt
heila uppdrætti af borginni sam-
kvæmt lýsingum kafaranna. Því
miður hefði hann samt ekki kafað
sjálfur þarna niður, og ekki væri
alveg trútt um, að kafararnir hefðu
e. t. v. sagt frá heldur meiru en
þeir höfðu séð í raun og veru. En
hvað um það. Áróður sr. Spanuths
var orðinn svo útbreiddur að jafn-
vel erlendis voru menn teknir að
veita „rannsóknum" hans athygli,
svo að þýzkir fræðimenn neyddust
til að fara að rita á móti honum
og hrekja mestu staðleysurnar. Sr.
Spanuth svaraði með því að skora
á hvern sem væri til opinberra um-
ræðna um málið, og úm miðjan
október síðastliðinn var háður