Lesbók Morgunblaðsins - 04.04.1954, Blaðsíða 7

LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
235
lagðist flatt út í aðra hliðina, varð
fyrir hinni miklu skrúfu og skrúf-
an festist í því. Skipstjóri skipaði
að stöðva skrúfuna og nú var skip-
ið alveg bjargarlaust. Það hafði nú
ekki aðrar vélar en dæluvélarnar.
Allt var á tjá og tundri í skip-
inu. Inni í hinum mikla sal losn-
aði píanóið stóra og fór að dansa
fram og aftur um gólfið. Það
renndi sér sem hrútur á húsgögn-
in og braut þau hvert af öðru.
Sjálft varð það jafnframt fyrir
miklum skakkaföllum. Fyrst brotn-
uðu lappirnar undan því, svo fór
lokið af því og seinast brotnaði
það í spón.
Þjónarnir voru að reyna að binda
föst þau húsgögn sem losnuðu,
eins og þau væru mannýg naut.
Svo losnaði ofninn í stóra salnum
og renndi sér eftir gólfinu. Margir
menn réðust að honum til að
stöðva hann, en það varð til þess
að þeir bárust með honum á fleygi-
ferð yfir gólfið og lentu á einum
stóru speglanna. Hann fór auðvit-
að í þúsund mola og mennirnir
skaðskárust á glerbrotunum og
mörðust meira og minna við á-
reksturinn.
Ein holskeflan braut gripaskýl-
ið á þilfari og þeytti tveimur kúm
niður í kvennasalinn. Þeim var
tosað upp aftur og varpað fyrir
borð. Björgunarbátarnir brotnuðu
og slitnuðu úr gálgum sínum.
Þannig liðu dagarnir hver af
öðrum. En þegar öll von sýndist
úti ber að þeim lítið skip, sem
„Magnet“ hét og var frá Ncfva
Scotia. Það sýndist ekki stærra en
björgunarbátarnir, sem Austri
hafði misst. Nú kom það svo nærri,
að skipstjórarnir gátu kallast á.
Og Wilkins skipstjóri á hinu mikla
hafskipi hrópaði: „Viljið þér
hjálpa okkur?“ Og skipstjórinn á
litla bátnum kallaði á móti: „Já,
við skulum hjálpa ykkur.“ Einn
af farþegunum á stóra skipinu
æddi út að borðstokk og hrópaði:
„Ég skal borga yður 100 pund á
dag, ef þér yfirgefið okkur ekki.“
Annar tók af skarið: „Ég vil kaupa
skip yðar með farmi og öllu sam-
an.“
Litla skipið sigldi umhverfis
hafskipið. Fölir og guggnir farþeg-
ar stóðu út við borðstokkinn og
mændu vonaraugum á þetta litla
skipskríli. En það heíði þó ekki
getað veitt mikla hiálp, ef stón
skipið hefði sokkið. Það hafði ekki
rúm nema fyrir nokkra menn af
áhöfn og farþegum hins stóra
skips. En það helt sig í námunda
við „Austra“ í margar klukku-
stundir og seinast þegar sýnt var
að það gat ekkert gert, varð það
að samkomulagi að það mætti
halda áfram för sinni. Og svo sigldi
það á stað á fullri ferð, en mörg
augu störðu á eftir því meðan
nokkuð sást til ljósa þess.
Þegar skipið var horfið kom einn
af farþegum og krafðist þess að
fá að tala við Walker skipstjóra.
Hann hét Towle og var vélfræðing-
ur. Honum hafði komið ráð í hug
til að bjarga skipinu, með því að
koma stýrinu aftur í samt lag.
Skipstjóri felst á ráðagerð hans og
bað hann að stjórna verkinu.
Towle gat komið keðjum á stýrið
og snúið því svo að skrúfan iosn-
aði. Hann tilkvnnti vélstjóra að nú
mætti setja skrúfuvélina í gang.
Þetta var laust eftir miðaftan.
sunnudaginn 15. september, og þá
hafði skipið rekið stjórnlaust í 75
klukkustundir. Þeir voru þá stadd-
ir 200 sjómílur vestur af Cape
Clear í írlandi. Með keðjunum,
sem komið hafði verið á stýrið,
var unnt að hreyfa það svo að
skipið lét að stjórn. Og nú fór
skrúfan í gang og knúði skipið á-
fram með 8 sjómílna hraða. Stefna
var tekin á írland.
Enn einu sinni hafði skipið orð-
r~\
-------------------------------3
ið fyrir skakkaföllum, sem kost-
uðu útgerðina stórfé.
Nýtt skakkafall.
Enn var skift um skipstjóra og
hét sá Walter Paton, er við tók.
Hann sigldi skipinu vestur um haf
í júnímánuði 1862 og gekk sú ferð
svo vel, að félagið græddi 45.000
sterlingspund á henni.
Öðru sinni sigldi Paton vestur
um haf í ágústmánuði. Hann var
kominn vestur hinn 27. ágúst og
lá framundan Montauk vita og
beið hafnsögumanns. Skammt það-
an eru hinar svonefndu Endeavour
grynningar og þar er ekki nema
19 feta dýpi.
Hafnsögumaður kom um borð
um nóttina og lét setja allar vél-
ar í gang. Hálfri stundu síðar
heyrðist eitthvert urgandi hljóð og
skipið hallaðist nokkuð á bak-
borða. En það mjakaðist þó áfram
og hafnsögumaður sagði að það
mundi hafa tekið niðri á einhevrj-
um sandskafli, sem straumar hefði
myndað þar í botni. Skipstjóri
sendi fyrsta stýrimann að athuga
hvort nokkrar skemmdir hefði
orðið á skipinu. Hann kom aftur
með þær fréttir að hvergi hefði
komið leki að því. Farþegar höfðu
ekki orðið varir neins, þeir voru
allir í værum svefni. Skipið lagð-
ist fram undan Manhattan og far-
þegar voru fluttir í land á bátum
og enginn vissi um áreksturinn.
Skipið hallaðist nokkuð, svo að
skipstjóra þótti vissara að fá kaf-
ara til að athuga botninn í því.
Þá kom í ljós að á byrðingnum var
glufa, álíka löng og meðalskip voru
í þá daga. En innri byrðingurinn
var óskemmdur. Þess vegna höfðu
menn ekki orðið varir við leka.
Viðgerðin kostaði 70.000 sterl-
ingspund og stóð yfir í 63 daga.
Paton skipstjóri kom því heim með
þungan bagga á bakinu. Félags-
stjórnin reyndi eins og hún gat að