Lesbók Morgunblaðsins - 27.03.1955, Blaðsíða 11

LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
183
ar. Þannig lék hann 1902—3 Þór-
ólf í Víkingunum á Hálogalandi,
eftir Ibsen, 1901—2 dr. von Kell-
er í Heimilinu eftir Suder-
mann og 1903 um veturinn
Einar í „Skipið sekkur“ eftir
Indriða Einarsson. — Seinna túlk-
aði hann íslenzka vinnumenn af
nærfærni og næmum skilningi, svo
sem Jón ráðsmann í Tengda-
mömmu, Daniel vinnumann í
Dauða Nathans Ketilssonar og
Bensa gamla í Á heimleið, sem var
merkileg nýsköpun frá hans hendi.
Mörg fleiri veigamikil alvarleg
hlutverk lék Friðfinnur á sinni
löngu ævi og gerði þeim hin ágæt-
ustu skil, en hér verður að láta
staðar numið.
Friðfinnur unni leiklistinni af
heilum hug, enda fórnaði hann
henni miklu um ævina. Hann var
skapsmunamaður ef svo bar undir,
eins og margir góðir listamenn, og
hann stóðst ekki reiðari en er hann
fann leiklistinni misboðið, hvort
heldur var af leikurunum sjálfum
eða grunnfærum áhorfendum úti í
salnum. Hikaði hann þá ekki við
að láta í ljós vanþóknun sína svo
að allir skildu.
Friðfinnur Guðjónsson er nú lát-
inn og þar með lokið löngum og
merkilegum leikferli eins af ágæt-
ustu frumherjum íslenzkrar leik-
Ustar. En minningin um þennan
snjalla leikara, um frábært og óeig-
ingjarnt starf hans í þágu leiklist-
arinnar í landi hér, og um hinar
fjölmörgu persónur sem hann af
næmum skilningi og rterkri innlif-
un gæddi lífsanda listarinnar, mun
geymd verða í hugum manna um
langan aldur. Og í sögu íslenzkrar.
leiklistar mun nafn hans geymast
um alla framtíð.
c—
ÍJr lífi alþýðunnar
Læknisvitjun
Eftir Pétur Jónsson, Reykjahlíð
TTINN 28. janúar 1924 veiktist drengur
á 4. ári í Reykjahlíð. Hann varð
mjög veikur og var talað við lækni
daglega, en hann ekki sóttur. Læknir
taldi þetta vera botnlangabólgu og að
uppskurður yrði nauðsynlegur, þegar
drengurinn hefði jafnað sig vel eftir
þetta kast. En drengnum batnaði ekki
til fulls og var hann öðru hvoru sár-
lasinn og framfaralítill þennan vetur.
Þegar kom fram í marz, gerði stöðuga
ótíð og rak niður feikna snjó. Urðu þá
öll ferðalög um héraðið illframkvæm-
anleg og ekki farið milli næstu sveita
meira en nauðsyn krafði. Mátti segja,
að þá væri varla farið um héraðið öðru-
vísi en á skíðum, nema hvað alltaf var
hægt að fara með hest eftir akbraut-
inni frá Húsavík suður í Reykjadal.
Hún var þá komin suður að Narfastöð-
um, en þaðan upp í Mývatnssveit var
enginn vegur, nema troðningar — og
vörður, sem þar höfðu staðið, voru
þá að mestu hrundar og jafnaðar við
jörðu. Enginn símastaur stóð þá á Mý-
vatnsheiði og yfirleitt var enginn sími
hér í héraði, nema gamla línan frá 1906
með hliðarlínu til Húsavíkur.
----★-----
Björn Jósefsson var þá orðinn hér-
aðslæknir í Húsavík og hafði ofurlítið
sjúkraskýli, sem þá mun hafa verið í
Vallholti. Tók hann þangað ýmsa til
uppskurðar og var héraðslæknirinn á
Breiðumýri, sem þá var Sigurmundur
Sigurðsson, alltaf með honum þegar
meiriháttar uppskurðir voru gerðir.
Tók það hann sjaldan minna en þrjá
daga þegar hann þurfti til Húsavíkur
til að vera við uppskurð. Má því geta
nærri, að það hafi stundum þurft að
vitja hans úr héraðinu þegar svo stóð
á. Bjöm læknir þótti góður skurðlækn-
ir og naut trausts og álits í héraðinu.
Líður nú fram á páskadag, sem þetta
ár bar upp á 20. apríl. Þá veiktist
drengurinn aftur með sömu þrautum
og áður. Talað var við Sigurmund lækni
og hann beðinn að koma næsta dag.
Þá var hann sóttur ofan í Máskot, en
mun hafa riðið þangað á sínum eigin
hesti. Farið var beint yfir Mývatn, nið-
ur Grímsstaðaskóg, eftir Sandvatni og
yfir Laxá á Brettingsstaðabrú. Frá
Brettingsstöðum vestur á Másvatn og
eftir því. Hestfæri var þolanlegt á
vötnunum, en verra á landi. Það var
Hannes bróðir minn, sem sótti lækn-
inn. Sólskin og bjartviðri var þennan
dag en gekk í norðan hríð með kvöld-
inu.
Læknir sagði fyrir um meðferð á
drengnum og taldi sjúkdóminn ákveðna
botnlangabólgu, en mun þó strax hafa
verið ofurlítið hræddur um að líf-
himnubólga mundi slá sér að. Hann
gisti hér næstu nótt og var honum
svo fylgt snemma næsta morgun ofan
í Máskot. En svo stóð á, að hann hafði
ætlað til Húsavíkur á annan í páskum,
því að Bjöm læknir beið eftir honum
með tvo sjúklinga, sem hann ætlaði að
skera upp. Hann stóð því stutt við