Lesbók Morgunblaðsins - 21.10.1956, Qupperneq 9

LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
605
Og nú var hafizt handa af full-
um krafti. Um 40.000 manna voru
ráðnar til vinnu og var unnið svo
að segja nótt og dag. Upphaflega
var búizt við því að fimm ár þyrfti
til þess að grafa skurðinn og hann
mundi kosta um 30 millj. dollara,
en vegna margskonar vandræða og
tafa var hann ekki fullgerður fyr
en eftir 10 ár og hafði þá kostað
um 148,5 millj. dollara.
SKURÐURINN OPNAÐUR
Ákveðið var að opna skurðinn
17. nóvember 1869, en þá kom fyrir
það óhapp að skip strandaði í hon-
um og stöðvaði alla umferð. Less-
eps var að hugsa um að sprengja
skipið í loft upp, en þá losnaði það
sjálfkrafa.
Sendinefndir frá mörgum þjóð-
um voru komnar til Port Said til
þess að vera við ina hátíðlegu at-
höfn. í höfninni þar lágu 160 skip,
öll fánum skreytt. Flugeldum var
skotið og svo sigldi skipið „l’Aigle“
hægt og rólega inn í skurðinn. Um
borð í því voru þau Ferdinand de
Lesseps og Eugénie keisarafrú
Frakklands.
Sextíu og átta skip komu svo í
halarófu á eftir, og þetta var fyrsti
flotinn, sem sigldi um skurðinn frá
Miðjarðarhafi til Rauðahafs. Bret-
ar höfðu tapað að þessu sinni.
Og nú varð þeim það Ijóst, að
þeir urðu með einhverjum ráðum
að ná skurðinum undir sig. Tæki-
færið barst þeim upp í hendurnar.
Ismal Khedive í Egyptalandi var í
stórskuldum og hann vildi selja
176.752 hlutabréf í skurðinum. Þá
var Benjamin Disraeli forsætisráð-
herra í Bretlandi. Hann brá skjótt
við, fekk nær 4 milljónir sterlings-
punda að láni hjá auðkýfingnum
Rothschild og keypti hlutabréfin,
án þess að leggja málið fyrir þing-
ið. Þetta var algjörlega ólöglegt, en
Bretar hafa grætt vel á þessari
framtakssemi forsætisráðherrans.
Skip
sem
mætast
á Súez-
skurði.
Á einni nóttu urðu þeir svo að
segia h jstráðendur yfir skurðin-
um, og hann hefir síðan gefið þeim
góðar tekjur, því að sjaldan hafa
þeir fengið minni arð en 20 %' af
hlutabréfum sínum.
Skömmu seinna hófst þjóðemis-
vakning í Egyptalandi undir her-
ópinu: „Egyptaland fyrir Egypta!“
Þá urðu margir hluthafar hræddir,
ekki sízt Bretar. Og þá gripa þeir
til þess ráðs að hernema Súez-
svæðið. Það var 1882. Hernámsliðið
sat þarna í 72 ár.
Svo var það 27. júlí 1954 að
Bretar fellust á að fara burtu frá