Lesbók Morgunblaðsins - 21.10.1956, Blaðsíða 14

611
JSSBÓK Uii.jL-IÐSíí»S
GAlliLA FOLKIÐ
Það á ekki að setja menn út í horn
þegar þeir hafa náð vissum aldri
^ÖMLU fólki fjölgar stöðugt
hlutfallslega í heiminum. í
mörgum löndum er þetta svo áber-
andi, að þjóðfélögin verða að taka
nýa afstöðu gagnvart aldraða fólk-
inu. Svo segir í „Impact“, vísinda-
legu tímariti, sem gefið er út af
UNESCO. Þar segir enn fremur, að
í Bretlandi sé nú 14% þjóðarinnar
karlmenn komnir yfir 65 ára ald-
100 km. svæði. Flestir náðust á þann
hátt, að þeir voru króaðir inni af
mönnum, sem riðu á þægum filum.
Að lokum höfðu allir fílamir náðst
lifandi, nema einn. Hann var trylltast-
ur þeirra allra og var kominn inn í
gljúfragöng, þar sem ekki var hægt
að komast að honum. >ess vegna var
hann skotinn.
En vegna verðlaunanna græddu
Indíánarnir hjá Cranbrooke meira á
fílaveiðum heldur en nokkur líkindi
eru til að menn í Afríku og Asíu geti
grætt á slíku.
Aldrei hafði það áður komið fyrir,
að fílar væri á ferð í British Columbia.
Þetta voru fjórtán fílar, sem höfðu
sloppið úr haldi hjá Sellg Floto Cirkus
í Cranbrooke.
Þetta varð Indíánunum óþrjótandi
umræðuefni. Og enn í dag segja þeir
langar sögur af inum tröllauknu ó-
freskjum, sem fóru um land þeirra,
brutu niður skógana, tróðu niður garða
og lögðu friðsama Indíána í einelti.
Sögumar hafa s mám saman verið
færðar í stílinn og gerðar skáldlegri
og skáldlegri. Og hvar sem Indíánar
koma saman til þess að ræða um
veiðar og frægðarverk sín, þá er það
visst mark að einhver segir: „Hefirðu
heyrt um það þegar menn veiddu fíla
hér í British Columbía?“
ur og konur komnar yfir sextugt.
Og prófessor Tunbridge spáir því,
að áður en aldarfjórðungur sé lið-
inn, muni þriðjungurinn af öllum
kjósendum í Bretlandi og Svíþjóð
vera fólk, sem komið er yfir sex-
tugt. Og til ins sama stefni í ýms-
um öðrum löndum, svo sem Br",da-
ríkjunum, Kanada, Ástralíu, Nýa
Sjálandi og meðal hvítra manna í
Afríku.
Ástæðurnar til þess, að alltaf
fjölgar öldruðu fólki, eru aðallega
bætt lífskjör og sigur læknavís-
indanna á mörgum sjúkdómum.
Cjg þegar læknavísindunum tekst
að draga enn meira úr hrörnunar-
sjúkdómum, eða jafnvel r'-'-"a
þeim, þá mun hlutfallið enn breyt-
ast, svo að 100 ár verði me„»i-iuur
manna, eða jafnvel enn hærri ald-
ur. Með þessari lenging ævinnar og
batnandi heilsu eru þeir ekki leng-
ur „gamlir“, sem svo hafa verið
taldir áður. Það eru t. d. ekki ýkja
mörg ár síðan að hér á landi voru
fimmtugir menn kallaðir gamlir.
En slíkir menn verða ekki nema
miðaldra, þegar mannsævin er
orðin 100 ár. Og nú þegar er svo
komið, að fimmtugir menn eru
ekki lengur gamlir hér á landi.
„Ellimörkin" hafa færst ótrúlega
mikið fram. Nú er hér fjöldi sjö-
tugra og hálfáttræöi'a, sem enginn
mundi láta sér til hugar koma að
kalla gamalmenni. Þeir eru í fullu
fjöri og hafa fullkomna starfs-
orku. Það eru ein rangindin í þessu
þjóðfélagi, að vér skulum búa við
úrelt lög um það, hvenær menn
skuli teljast gamlir. Þessi rangindi
bitna eigi aðeins harðlega á þeim,
sem fyrir þeim verða, heldur einn-
ig á þjóðfélaginu í heild. Það er
verið að „setja menn út í horn“
þegar þeir hafa náð vissu aldurs-
skeiði og sagt við þá: „Jæja, góði
minn, nú ertu orðinn svo gamall,
að ekkert gagn er í þér lengur,
og þess vegna er bezt að þú hvílir
þig það sem eftir er ævinnar."
Þarna duga engar mótbárur, þótt
mennirnir hafi svo mikið starfs-
þrek, að það mundi nægja þeim
enn um 20 ára skeið. Þeir verða
að setjast í helgan stein, og iðju-
leysið fer fljótt með heilsu þeirra.
En þjóðfélagið hefir fleygt frá sér
dýrmætu vinnuafli.
Á þetta atriði drepur prófessor
Tunbridge líka í grein sinni. Hann
segir þar, að nauðsynlegt sé að
endurskoða lög um aldurstakmörk.
Og menn verði einnig að gera sér
það ljóst, að eftir því sem aldur
manna hækkar, eftir því vaxi
nauðsynin á að láta þetta „gamla“
fólk fá atvinnu við sitt hæfi. All-
ur þorri inna „gömlu“ manna bíði
af því andlegt tjón, að verða að
hætta þeirri vinnu, sem þeim hefir
eigi aðeins verið framfærslulind
um fjölda ára, heldur einnig orð-
in hluti af andlegu lífi þeirra.
Hann bendir á, að fjölda margir
sjálfstæðir iðnaðarmenn gangi til
vinnu sinnar að sjötugsaldri, eða
lengur. Og hann bendir ennfrem-
ur á að áttræðir snillingar hafi
samið þau meistaraverk, er allur
heimur dáir. Þar nefnir hann
„Faust“, því að Göthe var orðinn
áttræður er hann samdi seinna
hluta þess skáldverks, og „Fal-
staff“, se;n Verdi samdi eftir að
hann varð átír: ur.