Lesbók Morgunblaðsins - 19.05.1957, Side 7

LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
291
syni hafi orðið eitthvað likt innan
brjóst þegar hann heyrði dóm
þennan, eins og Þórhalli Ásgríms-
syni þegar hann frétti að eytt væri
brennumálinu á Alþingi. En sá var
munurinn, að Benedikt gat ekki
gripið til vopna og látið þau skera
úr málinu.
Og nú, eftir rúm 80 ár, lætur
þessi dómur einkennilega í eyrum
manna, að minnsta kostiþeirra, sem
eru ólögfróðir. Landsyfirréttur
tekur við fjölmörgum skjölum af
Benedikt Sveinssyni, þetta mál
varðandi. Benedikt mætir í réttin-
um hvað eftir annað í þessu máli.
Rétturinn afhendir honum skjöl
málsins og tekur síðan við vörn
hans og gagnsókn. En þegar til
dómsálagningar kemur segir rétt-
urinn við Benedikt: Þú hafðir ekk-
ert leyfi til þess að vasast í þessu
máli, því að þú ert ekki málfærslu-
maður við yfirdóminn! Allt, sem
þú hefir gert er helber markleysa,
og það er sama sem að hvorki
Askam né neinn fyrir hans hönd
hafi mætt í málinu!
Manni er spurn: Hvernig stóð þá
á því að landsyfirréttur lét Bene-
dikt Sveinsson vera að vasast í
þessu máli, úr því að hann hafði
engan rétt til þess? Eru þetta álíka
lögvillur eins og hjá Eyólfi sáluga
Bölverkssyni?
Jörgensen tók við húsunum og
hóf veitingastarfsemi að nýu. Sum-
arið eftir fór hann til Kaupmanna-
hafnar, varð þar undir sporvagni
og beið bana.
Ekkja hans helt áfram veitinga-
starfinu um skeið, en giftist brátt
aftur Johan Halberg skipstjóra.
Um aldamótin lét hann rífa gamla
„Jafetshúsið" og „Hyttuna" (eða
Coghillshús) og reisa þarna stór-
hýsið Hótel ísland. En þótt þetta
væri myndarlegt hús og setti svip
á Miðbæinn, þótti engin bæarbót
að því. Varð það miðstöð drykkju-
skapar og sérstaklega var „svína-
Álagablettir
Álög á Rúfeyum
í ÞJÓÐSÖGUM Jóns Árnasonar er
prentuð þessi sögn, skráð af Ólafi
Sveinssyni í Purkey:
í Rúfeyum hér á Skarðsströnd
mátti aldrei griðung hafa; þeir
voru ávallt drepnir; ei þurfti held-
ur að sækja naut til kúnna á vetr-
um, þær fengu við huldunauti þar
á eynni. Þetta gekk lengi fram eft-
ir, marga mannsaldra, þangað til
bóndi nokkur kom þar er Sigurður
hét. Hann keypti graðung af landi
til kúnna sinna, og var hann jafn-
skjótt drepinn og hann var þang-
að kominn. Þetta lét hann ganga
í 20 ár; en allir voru drepnir nema
sá 20., hann lifði, og síðan hefir
þar graðungur verið. Aldrei mátti
slá tún í eyum þeim; það var og
lítið tún; sýnist svo, að huldufólk
þar hafi viljað kosta graðunginn
fyrir bændur þá, er þar bjuggu,
til léttis fyrir grasið af túninu. —
---o——
Einu sinni bjó í Rúfeyum bóndi
sá er Þorgeir hét Jónsson. Kona
stían“ þar alræmd. Leiddi þetta til
þess að árið 1906 réðust Góðtempl-
arar í að kaupa hótelið, og ráku
það síðan án áfengisveitinga. „Þótti
það tíðindum sæta“, segir Jón
biskup Helgason.
Árið 1911 keypti Jensen-Bjerg
kaupmaður húsið og flutti Vöru-
húsið þangað. En árið eftir var
Nýa Bíó stofnað og fekk inni í
austurálmu hússins og var þar til
1920. Seinast eignaðist Rosenberg
veitingamaður húsið. Og svo lauk
sögu þess með því að það brann
til kaldra kola, eins og fyr er sagt.
Þannig er saga þessa staðar.
-Á.Ó.
hans hét Guðrún, svarkur mikill.
Er það sagt frá þeim hjónum, að
Þorgeir þætti margfróður og jafn-
an vissi hann það fyrir, er fiskur
kæmi að Bjarnareyum og færi
hann þá í eyarnar og reri því oftast
fyrstur og hlæði þá. Það er sagt
að formaður væri hann mikill, en
heldur kallaður ójafnaðarmaður
um sumt. Eitt sinn er sagt að Guð-
rúnu konu hans dreymdi, að hún
þóttist vera komin í himnaríki, og
segði það manni sínum. Þá mælti
Þorgeir: „Heldur þú að eg komi
þar, Guðrún?" Hún svaraði: „Eitt-
hvað máttu þá af leggja, Geiri“.
Það voru talin álög á Rúfeyum,
að enginn bóndi mátti túnið slá,
fyrir því að slys átti við að liggja.
Þorgeir vildi ekki heyra slíkt og
kallaði hégilju vera, og sló nú sum-
ar eitt túnið. En þegar um haustið
missti hann ferju eina mikla er
hann átti, úr nausti, svo hana braut
í spón og var sagt að orðið hefði
í litlum vindi. Annað sumar sló
Þorgeir túnið, og þá bar svo að,
að hann fell ofan af vegg og lær-
brotnaði.
Þá var það enn þriðja sumarið
að Þorgeir sló túnið. Eftir það fór
hann út í Bjamareyar til róðra,
eins og hann var vanur. En er hann
fór heim aftur, fann hann kýr sínar
dauðar og Guðrúnu konu sína
drukknaða á floti, þungaða, og var
þetta kennt túnslættinum. Er og
sagt að þá hafi Þorgeir látið af að
slá túnið. Hefir og aldrei síðan tún
verið slegið í Rúfeyum, allt til þess
að þetta er ritað (1833) eftir frá-
sögn Odds Ormssonar, er þá bjó í
Rúfeyum.
Út af Rúfeyum eru sker, sem
nefnast Nautasker. Fjarar í þau í
stórstraum. Sagt er að fyrrum hafi
þau verið metin á 5 hundruð, sök-
um sölvatekju. Sú er sögn, að sker-
in hafi fengið þetta nafn, þegar
kýrnar fórust þar og Guðrún kona
Þorgeirs. t Þ.