Lesbók Morgunblaðsins - 10.02.1963, Síða 3

ÓKUNNI
AÐURNN
(Lokakafli bókarinnar „The Human Comedy“)
Eftir William Saroyan
Halti hermaðurinn kom með
sömu lest og flutti þá
Danny Booth og Henry Rife heim
til Iþöku. Hann steig af lestinni og
reikaði út í bæinn. Hann haltraði
hægt áfram, horfði á allt, sem fyrir
augu bar, og „talaði“ við sjálfan
sig.
„Þetta er íþaka. Þarna er Santa
Fe-stöðin, og þarna hvelfist blár
himinninn yfir bæinn. Þarna er
Kinema-kvikmyndahúsið og löng
biðröð af dásamlegu fólki fyrir
framan það. Þetta er almennings-
bókasafnið — og þarna er bæjar-
kirkjan, gagnfræðaskólinn og í-
þróttavöllurinn. Þarna er Santa
Clara gatan og markaðstorgið hans
Ara — og þarna er húsið! Þarna er
það. Þar á ég heima! — Og halti
bermaðurinn stóð lengi í sömu
spwum og virti húsið fyrir sér.
— Mamma og Bess, hugsaði hann, —
Hómer og Ulysses. Og í næsta húsi býr
Mary og pabbi hennar, mr, Arena. —-
Engin orð. Þetta bærðist bara allt ein-
hvern veginn innra með honum.
— íþaka — ó íþaka! Og hermaðurinn
hélt áfram. — Hér er dómshússgarður-
inn — og þarna bæjarfangelsið, með
alla farugana úti í glugga. Og — þarna
eru tveir menn í skeifukasti.
Hermaðurinn haltraði hægt í áttina
til mannanna og hallaði sér upp að vír-
girðingunni umhverfis garðinn.
Hómer Macauley og Tómas Spangler
köstuðu skeifunum þegjandi, og töldu
ekki einu sinni stigin. Það var í rauninni
orðið of dimmt, en þeir félagar létu sig
það engu skipta. Hómer hrökk við, þeg-
ar hann kom auga á hermanninn, sem
hallaði sér upp að girðingunni. Honum
fannst einhvern veginn strax sem hann
kannaðist eitthvað við þennan hermann
og gekk þvr í áttina til hans og horfði
beint í andlit hans.
•—■ Fyrirgefðu, að ég horfi svona á
þig, sagði hann — Mér fannst endilega,
að ég þekkti þig.
— Allt í lagi, sagði hermaðurinn vin
gjarnlega.
— Langar þig að vera með í skeifu-
kasti? spurði Hómer þá. — Þú getur kom
ið í staðinn fyrir mig — ég nenni þessu
varla lengur. Annars er nú orðið nokkuð
dimmt.
— Nei, þakka þér fyrir, sagði hermað
urinn. — Haldi, þið bara áfram. Eg ætla
að horfa á.
— Eg held, satt að segja, að ég hafi
aldrei séð þig áður, sagði Hómer þá. —
Áttu annars heima hérna í íþöku?
— Já, sagði hermaðurinn, — og nú
er ég kominn aftur heim.
— Þú átt við, að þú þurfir ekki að
fara í stríðið aftur? sagði Hómer spyrj-
andi.
— Einmitt. Þeir hafa sent mig heim
fyrir fullt og allt. Eg kom með lestinni
fyrir nokkrum klukkustundum og hef
eíðan gengið um bæinn til þess að skoða
allt aftur.
— Nú, en hvers vegna ferðu ekki
beim til þin? spurði Hómer. — Viltu
ekki, að fjölskyldja þin fái að vita, að þú
ert kominn aftur?
— Jú, ég ætia að faxa heim, anzaði
hermaðurinn. — Auðvitað vil ég, að
fjölskyldan viti, að ég er kominn. Ég
fer rétt strax heim, en fyrst ætla ég að
skoða eins mikið af bænum og ég get —•
það verður aldrei of mikið. Eg get varla
trúað því, að ég sé kominn heim. Já, nú
ætla ég að ganga svolítið lengur um —
og fara svo heim.
Hermaðurinn haltraði leiðar sinnar, og
Hómer Macauley starði á eftir honum
með undrunarsvip.
— Eg er hálfhissa, sagði hann og
sneri sér aftur að Spangler. — Mér
finnst endilega, að ég þekki þennan
mann. Mig langar ekki til þess að halda
áfram leiknum, mr. Spangler, sagði
hann svo — og bætti við: — Hvað á ég
nú að gera? Hvað á ég að segja þeim?
Þau bíða eftir mér heima núna — ég
veit það. Eg var búinn að segja þeim, að
ég kæmi heim fyrir kvöldmat. En hvern
ig get ég nú farið heim og hitt þau öll?
Þau munu vita allt um leið og þau sjá
mig. Eg get ekki sagt þeim það — en
samt munu þau vita það undir eins, þeg
ar ég kem heim.
Spangler lagði handlegginn y#r herð
ar Hómers. — Bíddu svoLtið, sagði hann
— Farðu ekki heim alveg strax. Þú skalt
nú setjast hérna dálitla stund. Þetta
tekur sinn tíma.
Þeir settust þegjandi niður á bekk í
garðinum.
Eftir nokkra stund sagði Hómer: —a
Eftir hverju er ég annars að biða?
— Þú ert að bíða eftir því, að sá
hluti bróður þins, sem lifir innra með
þér, deyi einnig. Það saerir þig núna —
um stund — en vertu rólegur. Þegar
sársaukinn breytist í dauða og hverfur,
mun þér verða léttara í hug en nokkru
sinni fyrr. En það tekur dálítinn tíma.
Jafnvel alltaf, meðan þú lifir, mun
þettc, endurtaka sig aftur, og aftur —
en í hvert skipti mun það færa þig nær
því bezta, sem býr í öllum mönnum.
Vertu aðeins þolinmóður um stund, og
þá muntu brátt geta farið heim, án þess
að finna til dauðans. Gefðu tilfinningun
um tima til að sefast. Eg skal sitja
hérna hjá þér, þangað til sársaukinn
er horfinn.
— Já, mr. Spangler, sagði Hómer. Og
ritsimastjórinn og sendisveinninn sátu
hlið við hlið í garði dómshússins í íþöku
— og biðu.
Strengir hörpunnar í Macauley.-hús-
inu sendu frá sér huggunarríka hljóma.
Andlit stúulkunnar, sem strauk hörpu-
strengina, var geislandi og ástúðlegt —
og hjarta hennar saklaust og gott.
Ungi maðurinn sat á útidyratröppunum
Hann var hermaðurinn — drengurinn,
sem var kominn heim í bæ. sem hann
hafði aldrei séð. En hann var heima.
Íþaka var raunverulega fæðingarstaður
hans. í þccru bafði hann alizt upp
— fjölskyldan fyrir innan dyrnar var
hans fjölskylda.
Skyndilega gægðist Ulysses Macauley
út um opnar dymar og benti út. Bess,
systir hans, fór fram til þess að gá, hvér
væri kominn. Síðan sneri hún sér að
móður sinni og sagði:
— Mamma, það situr einhver á úti-
dyratröppunum.
— Jæja, sagði frú Macauley. — Farðu
fram, Bess, og bjóddu honum inn — hver
svo sem hann nú er. Þú barft ekki að
vera neitt hrædd.
Og Bess Macauley gekk út á tröppurn
ar. — Viltu ekki koma inn fyrir? sagði
hún við hermanninn. — Mömmu þætti
gaman að sjá þig.
Hermaðurinn leit 9einlega við og
horfði á stúlkuna. Hann talaði hægt og
rólega:
— Bess, seztu hérna hjá mér. Seztu
niður við hiiðina á mér, þangað til mér
er orðið rórra og ég get staðið á fætur.
Núna skelf ég allur á beinunum, og ef
Framhald á bls. 11
Úr Ijóbaflokknum
Vor úr vetri
•1!
//
Eftir Matthías Johannessen
Þú felur draum þinn dagsins þungu önn
* dularfullu myrkri birtist hún
þín ljúfa minning, land með slegin tún
og ljósan dag sem gróf þitt vor úr fönn;
þitt græna vor það leynist bak við ljóð
og liðnir dagar hverfa í svarta nótt,
koma ei aftur, annarlega hljótt
að ósi rennur stolt þitt heita blóð;
samt vex og dafnar víðihrísla græn
og veröld þín er land á nýjum kjól,
ó heiða land, sem lýsir enn af sól
og lifir . þér þögult eins og bæn;
blánar af nýjum degi sær við sand
síungri þrá, að brotna við sitt land.
5. tölublað 1963
LESBÓK MORGUNBLAÐSINS 3