Lesbók Morgunblaðsins - 08.05.1966, Qupperneq 13

•flifiKimiK • PR <M mm 5TUklW0í1AR-
T<IKM: HAHUmMSSON-
■JEfMbALLR HElílR EINM. HANN ER KAÍ.LÐI?
-|V'lT(-AS5. HANN £1?MIKItt OK HElLAQR.
HANN B’ARU AF MM MEVJAR N’iU OK ALL-
AR 5VSTR. HANN H£ITÍR OK HALLINíKÍÐt
iOK CyUINTAHHlí ffNNR HANS VARV AF
<Il>LLI. . ’ ^
HESTR HANS HEITIR CWLLTOPPR. HANN QÝR ÞAR.ER
HElTA HlMlNBJÖRG VIÐ BlFRÖST. HAHN ERVÖRÐR
qoÐA OK SITR ÞAR Vl£> HIMINS £NOA ATOÆTA
brúarinnar fyrir UERCRISOM. WANN ÞARF
HINNA ÍVEFN en fvcl.hann sér jafnt nott
SEM DAQ HONDRAÐ RASTA FRASER.HANN HEVR
IR OK ÞAT, ER ORAS VEÝ'A JÖRÐV EÐA ULL A
SAUÐUM OK ALLT ÞAT, ER HÆRA LÆTR. HANN
HEFIR EÍ/DR ÞANN.ERQJALLARHOR HEITIR,
OK HEVRIR DL'ASTR HANS í ALLA HEIMA.
HEIMDAÚAR SVERÐ ER.
KALLAT H'ÓFUÐ.
HÉR ER SV’ASAÍÍT;
Hiaindjörq HEITA,
EN ÞAR HEIMDALL
KVEÐA VALDA VlVM.
ÞAR VÖRÐR QOÐA
DREICKR í VÆRU RANNI
QlADR INN GÖÐAMJÖR,
OK ENNSEQIR HANNSJ'ALFR
‘i heiMdallarqaldri;
N»V £M EK M€ORA MÖQR,
NÍV EM EK SVSTRA SONR.
H’ÓÐUfí HEITIR EINN ASSINN. HANN ER
BLINDR./ERI7ER HflHNSTERKR. EN
VILJA MUNDI QOÐIN,ATÞ£NNA 'AS
ÞYRFTl EIGI AT NEFUA, ÞVÍ AT HANS
HANDAVERK MUNU LENQI VERA HÖFD
AT MINNUM MEÐ QODOM OKMÖNNOM.
V/DARR HEiTlR EINN, INN ÞÖQLI 'ASS.HANN HEFlR SKO
ÞJOKKVAN.HANN £R STERkr.N/EST ÞV'i SEM ÞbRI?..
AP HONUM HAFA QODlN MlKlTT/?AUSr'»ALtAR ÞRAOTIR.
'ALI EDAVftLl HEITIR EINN
SONRÖÐINS OK RINDAR.
HANN £R DJARFRTORR-
USTOM.OKMJÖK HAPP-
SKEYTR.
ÖLLR HEITIR ElNN(SONR
SlFJAR,SrJÚPSONR ÞÖRS.
HANN ER aoGMAOR SvA
COÖI? OK SK1ÐFÆRR $V'A,
ATfiNCfM'A VIDHANH KEPPASK ✓
HANN EKOKFAQR 'ALlTt/M OK HEFIR HERMANNS
ATGÓRFl. 'A HANN Ef? QOTT AT HElTA* ElNVÍGI'.
\J //
^7/i>\
vatn, sem þá yrði hitað upp í um 160"
í sérstakri varmaskipta og dælustöð, —
og því dælt þaðan til flugvallarins.
Reiknað er með 5° kólnun á leiðinni,
þannig að vatnið kæmi með um 155°
hita.
Svo heitt vatn helzt ekki í vatnsformi
nema undir háum þrýstingi og er því
ekki hægt að nota það beint inn á
venjuleg miðstöðvarkerfi. Sé hins vegar
þrýstingur vatnsins lækkaður, breytist
hluti þess í gufu til hitunar flugskýla,
sem nú eru gufuhituð. Vatninu, sem
eftir er, og mun kaldara, yrði svo veitt
í götuæðar til einstakra bygginga, og
til Keflavíkur-Njarðvíkur svæðisins
með rúmlega 80° hita.
T íminn leyfir ekki að fara nánar
inn á ýmis tæknileg vandamál, sem
leysa þurfti í sambandi við svo óvenju-
legar veitufyrirætlanir, en þau voru
mörg, og fyrirmyndir ekki tiltækar ann-
ars staðar að. En sömu eða tilsvarandi
vandamál munu koma fyrir í sambandi
við aðrar hitaveituframikvæmdir í fram-
tíðinni, þegar við Islendingar tökum
háhitasvæði okkar í notkun, — og þau
vandamál verðum við að leysa sjálfir.
Ég skal þá snúa mér að fjárhags’hlið
þessarar veitu.
Er þá fyrst að geta þess, að allar töl-
ur, sem ég nefni, eru miðaðar við verð-
lag í árslok 1963, og því orðnar of lág-
ar, að því er snertir stofnkostnað. Hins
vegar er svo mikið verk, að færa áætl-
tmirnar til núverandi verðlags, að til
þess vannst ekki tími við undirbúning
þessa erindis.
Stofnkostnaðaráætlanir voru þannig
gerðar, að stofnkostnaður var áætlaðui-
annars vegar miðað við það, að veitan
næði aðeins til flugvallarsvæðisins, en
liins vegar við það, að jarðvarmavinnsla
og stærð aðveituæðar gæti einnig séð
Kef lavíkur-N j ar ð víkurs væðinu f y rir
nægu heitu vatni miðað við 10.000 íbúa.
Niðurstöður voru þessar:
Stofnkostnaður veitu frá Stapafelli
fyrir flugvallarsvæðið eitt .. Mkr. 225
Stofnkostnaður veitu frá Stapafelli
fyrir flugvallarsvæðið og Keflavíkur-
Njarðvíkursvæðið ........... Mkr. 236
Stofnkostnaður veitu frá Reykjanestá
fyrir flugvallarsvæðið eitt .... Mkr. 263
Stofnkostnaður veitu frá Reykjanestá
fyrir flugvallarsvæðið og Keflavíkur-
Njarðvíkursvæðið ........... Mkr. 278.
Með öðrum orðum, ef sú ákvörðun
hefði verið tekin að byggja jarðvarma-
veitu fyrir flugvallarsvæðið, þá hefði
það aðeins kostað 11-15 Mkr. eða 5-6%
meira, að hafa hana svo afkastamikla,
að hún gæti einnig séð 10.000 manna
byggð á Keflavíkur-Njarðvíkursvæðinu
fyrir varma.
Hér verður að taka skýrt fram, að
þær tölur, sem ég nú hef nefnt, taka
aðeins til sjálfrar jarðvarmavinnslunn-
ar á jarðhitasvæðinu, aðveituæðarinnar
til vallarins og dreifikerfisins innan
hans.
Eftir er þá kostnaðurinn við aðveitu-
æð frá vellinum til Keflavíkur-Njarð-
víkursvæðisins, og innanbæjarkerfið
þar, en þessi mannvirki voru áætluð
réttar 100 Mkr. Var það sérlega hag-
stætt, því stofnkostnaður aðveituæðar-
innar frá flugvellinum var aðeins 7%
af þessari upphæð, og jafnvel þótt auka-
kostnaðinum á aðalaðveitunni væri
bætt við, þá er þetta alveg óvenjulega
hagkvæmt.
Ég skal ekki hafa mörg orð um rekst-
ursafkomu veitunnar, en hún virtist
vera sú, að Keflavíkur-Njarðvíkur
hluti hennar mundi gefa 7,5-8% árs-
vexti af fé festu í henni, eftir að reikn-
að hafði verið með fyllstu afskriftum
auk beinna kostnaðarliða.
Niðurstöðurnar voru í heild mjög ein-
dregið á þann veg, að tækist samvinna
milli réttra aðila, um að hrinda þessum
fyrirætlunum í framkvæmd, þá mundi
það verða þeim öllum til verulegra hags
bóta og haía umtalsverða þjóðhagslega
þýðingu fyrir íslendinga.
Ég vil ekkert fullyrða um það, hvort
Keflvíkingar og Njarðvíkingar gætu
einir byggt jarðvarmaveitu frá jarðhita-
svæði við Stapafell eða öðrum stað í
álíka fjarlægð, það fer eftir mörgu, sem
enn er óljóst um. Hins vegar tel ég
efalítið, að þeir gætu ekki upp á sitt
eindæmi virkjað jarðhitasvæðið við
Reykjanesvita fyrr en íbúar á svæðinu
væru orðnir 20-30 þúsund manns.
E g skal nú snúa mér að nyrðra
svæðinu hér i Reykjanesk./árdæmi, þar
sem möguleikarnir til notkunar jarð-
varma til húshitunar blasa við, þ.e. á
svæðinu frá Mosfellssveit og Seltjarn-
arnesi að norðan og suður til Hafnar-
fjarðar.
Norðan til á þessu svæði er Reykja-
víkurborg, sem stórtækust hefur orð-
8. maí 196S
LESBÓK MORGUNBLAÐSINS 13