Lesbók Morgunblaðsins - 21.05.1972, Side 6

Sættir fólk sig
möglunarlaust
við gallaða vöru
eða lélega þjónustu
og hver er réttur
kaupandans gagnvart
seljandanum?
Rætt við
forsvarsmenn
neytendamála.
Síðari hluti.
>»
RETTUR NEYTANDANS
Rætt við
Ásdísi
Káradóttur
skrifstofu-
stúlku hjá
Neytenda-
samtökunum.
Mest er kvartað yfir
heimilistækjum
Ásdís Káradóttir hefur í tvö
ár verið skrifstofustúlka Neyt-
endasamtakanna. Hún sinnir
hinni viðamikiu kvörtunar-
þjónustu og um þá daglegu
starfsemi leitum við upplýs-
inga hjá Áslaugu.
Hve mörg mál hafa Neyt-
endasamtökin tekið fyrir á síð-
asta ári, Áslaug?
Þau eru nœrri 2000, eða
um það bii 5 á viku. Þar er
um að ræða kvartanir, eða það,
að fólk vill fá leiðréttingu á
málum sínum. Auk þess er svo
mikið hringt hingað i upplýs-
ingaskyni. Við veitum að sjálf-
sögðu þá fræðslu, sem við höf-
um tiltæka, en oft getum við
vísað til Leiðbeiningastöðvar
húsmæðra. Við höfum með
okkur góða samvinnu og oft
vísar Leiðbeiningastöðin til
okkar málum, sem betur eiga
heima hér.
— Þið keppið auðvitað að
því, að auka fræðslu og upp
lýsingastarfsemi ykkar.
— Við stefnum að því, að
geta fengizt meira við sjálf
stæðar rannsóknir, en þar sem
við erum aðilar að alþjóðasam-
tökum neytenda, getum við
jöfnum höndum notað þær
rannsóknir, sem félög innan
sambandsins hafa gert. Mikið af
þeim fróðleik hefur verið birt
í Neytendablaðinu.
— Hvaða rannsóknir hafa is
lenzku Neytendasamtökin
gert?
— Við höfum rannsakað þau
þvottaefni, sem hér eru á mark
aðnum, bæði innlend og erlend,
verðlag á vörum hér í Reykja-
vík og úti á landsbyggðinni,
verðmerkingu í búðargluggum
og sambandið á milli innihalds
og þyngdarmerkingar íslenzks
iðnvarnings. í næsta Neytenda
blaði birtist svo niðurstaða síð
ustu rannsóknar okkar, en hún
er gerð á afborgunarskilmálum
og öllu, sem því máii viðkemur.
Niðurstöður þeirrar rannsókn-
ar eru forvitnilegar og kemur
margt óvænt í ijós.
Við rannsókn á þvottaefnun-
um sýndi sig, að íslenzk þvotta-
efni eru fullkomlega jafngóð,
og jafnvel betri en þau erlendu.
Einnig voru niðurstöður rann-
sóknarinnar á innihaldi og
þyngdarmerkingu islenzks iðn-
varnings mjög jákvæðar. Niður-
stöður rannsókna á verðmis-
muni á vörum í Reykjavík og
úti á landi voru neikvæðar, þvi
i ljós kom, að oft er miklu dýr-
ara að búa úti á iandi. Loks
var rannsóknin á verðmerking
um í búðargiuggum mjög nei-
kvæð. Ég vil geta þess, að sam-
tökin berjast mjög fyrir þvi, að
verðmerking sé góð á vörum í
gluggum verzlana og eins því,
að verð fylgi vöruauglýsingum
í blöðum og annars staðar. Sam
kvæmt núverandi lögum um
verðlagsmál er i gildi tilskip-
un um það, að allar útstilltar
vörur skuli vera greinilega
verðmerktar. En það er sjálf-
sagt góð sölusálfræði, að vekja
löngun eða ágirnd hjá kaup-
andanum, áður en hann veit
um verð beitunnar.
- Hafið þið beitt ykkur fyr-
ir nokkrum könnunum?
— Ekki svo mikið ennþá. En
nýlega létum við fara fram
könnun á afstöðu íslenzkra
neytenda til lokunartíma sölu-
búða. Okkur hefur enn ekki
unnizt tími til að vinna full-
komlega úr könnuninni, en sam
tökin hafa sem kunnugt er
sent frá sér ályktun um mál-
ið. Þar lýsa þau því yfir, að
það sé tvímælalaust hagsmuna-
mál neytenda, að afgreiðslutími
verzlana verði sem lengstur og
að á hann verði engar hömlur
lagðar. Treysti seljandi sér til
að haía opna verzlun sína á
hverju kvöldi vikunnar á hann
að fá að gera það. Það litla
sem við höfum unnið úr könn-
uninni sýnir líka, að neytend-
ur vilja óbreytt ástand frá því
sem var í haust. Kaupmenn
höfðu ýmist opið eða lokað ut-
an venjulegs sölutima eftir eig
in geðþótta og reynslan sýndi,
að verðlag hækkaði ekki við
þetta, heidur var þjónustan ein
ungis betri. f marz settum við
svo í gang könnun um auglýs-
ingar í sjónvarpi.
— Svo við snúum okkur aft-
ur að kvörtunarmálunum, yfir
hverju er mest kvartað?
— Fyrst og fremst er kvart-
að i sambandi við heimilistæki.
Þar eru miklir peningar i húfi
hjá neytendum, en viðgerðar-
þjónusta aftur á móti slæm og
mikill skortur á varahlutum.
Mjög erfitt er að eiga við þessi
mál, en í drögum að hinni nýju
neytendalöggjöf er gert ráð fyr
ir skýrum ákvæðum varðandi
þetta. Þar næst er svo kvartað
út af alls konar fatnaði og álna
vöru. Fyrir atbeina samtak-
anna hafa vandræði út af fata-
kaupum stórum minnkað. Um
þessar mundir er verið að
stofna matsnefnd Neytendasam
takanna og vefnaðarvörukaup-
manna, sem með tímanum tek-
ur vonandi einnig til þeirra,
sem selja tilbúinn fatnað. Við
stefnum að samvinn/u við sem
flesta aðila, sem neytendur
eiga skipti við og þegar eru
starfandi matsnefndir varðandi
teppamál og efnalaugar. Hefur
þetta samstarf auðveldað mjög
lausn á ýmsum vandamálum,
en næst á eftir fatnaði er mik-
ið kvartað út af þessu tvennu,
fatnaði, sem skemmist í hreins-
un, og gólfteppum, sem ekki
standast almennar gæðakröfur.
Hvað er það helzt, sem
fólk finnur að gólfteppum?
— Þau slitna óeðlilega fljótt,
eða þá að litur þeirra er við-
kvæmur, og loks myndast
sveipir við notkun, sem líta
út eins og rendur eða óhrein-
indi. Við sendum oft teppi til
rannsóknar hjá Rannsókna-
stofnun iðnaðarins og nú er
eitt svokallað sveipamál i með-
ferð hjá matsnefnd samtak-
anna. Sjö til átta sams konar
mál bíða þess, að niðurstaða
þessa prófmáls komi í ljós. Því
miður er í öllum kvörtunartii-
vikum um islefnzk teppi að
ræða. Hvað viðkemur efnalaug
um hefur undanfarið mest ver
ið kvartað um skemmdir á alls
konar krumplakksfatnaði, sem
greinilega þolir alls ekki
hreinsun. Ekki er hægt að gera
annað en vara neytendur við
að kaupa óvandað krumplakk
eða leðurlíki.
— Hvernig taka seljendur
þvi, þegar Neytendasamtökin
koma áleiðis kvörtunum til
þeirra ?
-— Yfirleitt vel, þó að það sé
að sjálfsögðu misjafnt. Við get
um þurft að skrifa viðkomandi
viðskiptaaðila allt að þrisvar
sinnum, en í þriðja bréfi bend
um við honum á, að við áskilj-
um okkur rétt til að opinbera
málið, ef svo má að orði kom-
ast, og þá fáum við oftast svar.
Það verður aldrei nógu vel
FramhaJð á bls. 15.
6 LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
21. maí 1972 ■