Lesbók Morgunblaðsins - 21.05.1972, Page 15

Rókmenntir
og listir
Framhald af bls. 5.
við honum. Ólmur af bræði,
móðgun og einkennilegum
létti, snerist hann gegn
þrjótinum. Hann jós úr
sér skömmum; hinn muldr-
aði fumkennda afsökun. Þetta
var hávaxinn maður, ung-
ur, dökkhærður, og í fylgd með
honum var kona þý2ík í útliti^
Um nóttina endurtók Villari í
huganum, að þau væru honum
ókunnug. Engu að síður fór
hann ekki út næstu þrjá eða
fjóra daga.
Á meðal bóka bókaskápsins
var eintak af Ðivina Oomedia
með hinum fornu skýringum
Andreolis. Villari hóf lesfcur
þessa höfuðriits fremur af
skyldutiLfinningu en forvitni;
fyrir mat las hann eina kviðu,
og þv; næst skýringarnar vand
lega. Honum þótti hinar djöful
legu pisiir hvorki vera ótrúteg
ar né óheyr.'.egar, og spurði
ekki, hvort Dante mundi hafa
dæmt sig til dvalar í innsta
hrngnum, þar sem tennur
Úgolinos merja láCaust hnakka
Rúfreieri.*
Páfuglar rauða veggfóðurs-
ins virtust vera til þess fallnir
að vekja harðar draumfarir, en
herra Viliarl dreymdi aldrei
ógnvekjandi laufskála ofinn úr
flækju lifandi páfugla. Undir
morgun dreymdi hann sama
draumnn en umhverf'ð var
ýmiss konar. Tveir menn komu
i fylgd með Villari inn i her-
bergið, vopnaðir skammbyssum,
eða veittu honum aðför á leið
úr kvikmyndahúsinu, eða þeir
voru aliir þrir i senn ókunni
maðurinn, sem ýtti vlð honum,
eða þeir biðu hans tómlátir i
garð num og virtust ekki bera
kénnsl á hann. í lok draums-
ins dró hann skammbyssu úr
niáttboiiðsskúffunni (og í veru-
leikamum geymdi hann þar
Skarrimbyssu) og skaut úr
henn; á mennína. Hvellurinn
vakti hann, en þetta var æv;n
lega draumur, og árás n endur-
tók sig í öðrum draumi, oig i
eiin öðrum varð hann að direpa
þá á ný.
Á gráum júl'ímorgni vakti
hann nærvera ókunnugra
manna (en ekki marrið í hurð-
inni, þegar hún var opmuð).
Mennirnir gnæifðiu hátt i rökkv
uðu herberg'nu, einkenniilega
ógre'nilegir i húminu (þeir
höfðu ævinlega verið greini-
legri í ógnarlegum draumun-
um), vökulir, kyrriátir og þol-
inmóðir, augun voru hálflukt
og ei.ns og þeir kiiknuðu Undan
þunga vopnanna. Löksins hafði
3^1 urjjtvnbl aí>
Útfefanðl;
Frjimkv.stJ.:
Kttstjórar:
AðstoforriUtJ.:
RltstJ.ntr.:
RUstJórn:
HJ. Amkir, Beykjivfk
llaraldor Sveinssoti
Matthfu Johannessen
EyJólfur Konrið Jónsson
Styrnlr Gunnarsson
Gíslt Bífurðsson
Aral Garðar Krtstincson
Aðalstrceti •. Síml 1010«
Aiexander Villari og ókunnug
ur maður fundið hann. Með
bemPngu bað hann þá að bíða
og sneri sér til veggjar, lílkt og
hann ætlaði að hverfa aftur á
vit svefnsins. Gerði hann þetta
til þess að vekjia samúð þeirra,
sem drápu hann, eða vegna
þess að það er léttara að af-
bera skelfilegan atburð en að
ímynda sér hann og þurfa að
bíða hans endalaust, eða — og
það er einna trúlegast — tid
þess að morði'ngjanmr héldu á-
fram að vera drauimur, eins og
þeir höfðu verið svo oft áður
á þessum sama stað, á þessari
sömu stund?
Hann var á valdi þannig
töfra, þegar skothríðin máði
út líf hans.
Guðlbergu.r Bengsson
þýddi úr spænsku.
*Frá þessu segir í þnítugustu
og fyrstu og annarri kviðu Hel
vitis Dantes, greiifanum Úigol-
íno della Gherardesca og erki-
biskupnum Rú^gíeri, sem át
heila hins fyrrnefnda „af meiri
ákefð en Tideo gagnaugu Mena
líppo“. Takið eftir hliðstæðu
sögunnar við þetta atniði.
Þýð.
Ljósmyndari
Framhald af bls. 13.
„Segðu mér einn hlut, hvert
var álit skólabræðra þinna á
þér sem málamanni?“
„Ja, ég er ekkert að gorta
þó að ég segi að ég hafi verið
álitinn hreint „geni“.“
„Hvaða rikisborgararétt hef-
ur þú.“
„Ég er íranskur rikisborgari,
og það hefur valdið mér og
veldur mér miklum erfiðleikum.
Á meðan ég var við nám olli
þetta mér ekki neinum vand-
ræðum, en um leið og ég fór
að leita fyrir mér með vinnu
breyttist það, það þarf alls stað
ar atvinnuleyfi og það leyfi
fæst ekki nema starfsfólk
vanti í atvinnugreinina, og
sú atvinna er oft vinna, sem
enginn þarlendur fæst í. Af
ljósmyndurum er víðast tölu-
vert framboð. Hvort þeir eru
góðir eða betri heldur en ég,
það er önnur saga.
Til Iran get óg tæplega hiuigs
að mér að fara, enda hæfct við
að fódlk, sem ekki hefur pen-
inga til þess að kaupa mat,
hafi óhægar ástæður til þess
að kaupa myndir eða láta
mynda sig.
Hér hefi ég dvalarleyfi út
maí. Þá koma dagar og þá
koima ráð. £g vonast til þess
að ég .geti selit eitfchivað af
myndom svo að ég geti greitt
fyrir mig og keypt filmur og
framköllunarpappír, en allt
s'.ikit er dýrt.
Ég er ákaflega þakklát-
ur þe;m I Æsikulýðsráðimu fyr-
ir hjálpsemina og öldium öðrum
fyriir aðstxið, mér veitita.
Mér finnst að ég sé búinn
að flækjast nóg og mig er far-
ið að ianga til þess að setjast
að einhvers staðar og stofna
he'imi'Ii."
Og þar með kveðj'um við
William Babayan og ósk-
um honum veltfarnaðar i fram-
tíðinni.
Eliii Guðjóiisdóttir.
Réttur
neytandans
Framliald af bls. G.
brýnt fyrir neytendum að
koma sem fyrst til samtakanna.
Möguleikarnir á réttlætingu
ýmissa mála fara hraðminnk-
andi þvi lengra sem líður frá
viðskiptunum. Þá verður að
brýna fyrir fólki, að fá öll
þau viðeigandi gögn, sem hægt
er að fá í verzlunum, og týna
þeim ekki. Kvittun fyrir
greiðslu á vöru eða þjónustu
frá viðskiptaðila er auðvitað
grundvallaratriði. Líka getur
verið gott að fá loforð um
ábyrgð eða ýmsar leiðbeining-
ar skriflegar.
— Hvað með innleggsnótur,
gilda einhverjar reglur um
þær?
— Það er mál, sem við þurf-
mum að taka til frekari athug-
unar. Það hringja einmitt
margir út af innleggsnótum.
Samkvæmt gömlu kaupalögum
um er seljanda skylt að taka
við gallaðri vöru og greiða
hana út i peningum. Kaupandi
þarf þvi ekki að taka við inn-
leggsnótu, nema hann vilji það
sjálfur, og þvi síður þarf hann
að taka svipaða vöru í staðinn.
Sé aftur á móti um það að
ræða, að kaupandi skilar ein-
hverju, sem hann langar ekki
tii að eiga eða getur ekki áfct,
þó að umrædd vara sé ekki göll-
uð, þá er seljandi ekki skyld-
úgur til að taka við hlutnum
aftur, hvorki að greiða hann
út né gefa innleggsnótur. Hitt
er svo annað mál, að það er
yfirleitt sjálfsögð kurteisi við
viðskiptavininn, að gefa hon-
um kost á þvi að velja eitt-
hvað annað í verzluninni eða
þá að fá innleggsnótu.
Fái kaupandi innleggsnótu,
verður hann að sjá til þess, að
hún sé i tvíriti og ánnað afrit-
ið sé i verzluninni. Annars sit-
ur kaupandinn uppi með sárt
ennið, ef nótam glatast. Við höf-
um óskað eftir þessu fyrir-
komulagi við seljendur og þeir
hafa tekið þvi vel, þó að stund
um gleymist kannsiki að fram-
kvæma þetta.
— En hvað með vörur, sem
fengnar eru heim að láni, og
kannski greiddar gegn þvi að
mega skiía þeim, annaðhvort
fyrir peninga eða aðrar vörur
ef í ljós kemur, að þær henta
ekki?
— Þarna er eingöngu um að
ræða misjafnlega góða þjón-
ustu kaupmanna við viðskipta-
vinina, engar reglur eða skyld
ur. Ekki er hægt að ráðleggja
fólki neitt I þessu sambandi,
nema að fá öll loforð skrifleg.
Fólk hringir líka hingað og
kvartar vegna þekkingarskorts
afgeiðslufólks, sem þá orsakar
einhver óhöpp, eða þá vegna
ókurteisi þess. Varðandi þekk-
ingarskort eða slæma frammi-
stöðu, þá skrifum við kaup-
mönnum og þeir ráða, hvort
þeir taka það til greina. Það
er auðvitað fyret og fremst
þeirra hagur, að hafa gott af-
greiðsiufólk. Hvað viðkemur
ókurteisi, þá biðjum við fólk að
koma hingað til að staðfesta
kvörtun sína, en venjulega hef-
ur það fengið útrás með þvi að
hringja og lætur ekki verða af
þvi að fylgja málinu eftir. Þó
að ég taki jx>tta fram, er ekki
þar með sagt að afgreiðslu-
fólk hér sé yfirleitt lélegt. Það
er einungis misjafnt eins og
annað fólk.
— Þú mundir kannski vilja
nefna nokkur dæmi um kvart-
anir, sem ykkur berast.
— Eitt mál hefur nýlega bor
izt hingað, sem mér leikur for-
vitni á að vita hvernig lyktar.
Keyptur var samkvæmiskjóll í
verzlun hér í bænum á 7.550
krónur. Fyrsta kvöldið, sem
hann var notaður, rifnaði
hann í sundur á fjórum stöð-
um og það ekki við sauma.
Kjóllinn er úr blúnduefni og
það vildi svo til, að verzlun-
in átti smáafgang af þessu efni.
Hvernig sem við höfum teygt
það og togað vill það ekki
rifna. Rétt er að taka fram, að
kjóllinn er alls ekki of þröng-
ur og umrætt kvöld áttu sér
ekki stað neinar ryskingar.
Kjóllinn er i eigu virðulegustu
konu, sem sjálf stjórnaði sam-
kundunni þetta umrædda
kvöld. Verzlunin viðurkennir
að kjóllinn hafi ekki verið of
þröngur, en hallast þá frekar
að þvi, að eitthvert slys hafi
orðið. Verzlunin hefur boðið
2000 króna skaðabætur, en
kaupandinn vill hins vegar fá
kjólinn endurgreiddan. Það er
verzluninni ekki til málsbóta,
að hún vill ekki senda kjólinn
út til rannsóknar. En sem
stendur er kaupandinn með
kjólinn í rannsókn hjá sauma-
konu og lærðri handverks-
konu, sem oft hefur hjálpað
okkur í slíkum málum.
Sem dæmi um góða þjónustu
má nefna, að nýlega keypti
kona enska unglingaúlpu í
verzlun hér í borg. Engin með
höndlunarmerking var á úlp-
unni og konan spurði einskis
þar að lútandi. Úlpa þessi er
úr nokkurs konar khakiefni og
lét konan hana í þurrhreins-
un. Úr þeirri hreinsun kom
úlpan eyðilögð, þvi svo vildi
til, að þessa flík mátti einung
is þvo i höndunum. Verzlun-
in greiddi úlpuna umyrðalaust
á þeim forsendum, að þeim
hefði láðst að taka það fram
við konuna, hvernig ætti að
þvo hana. Þetta verður að kall
ast fyrsta flokks þjónusta. Það
einkennilegasta við þetta er,
að verzlunin hefur aðeins þurft
að greiða tvær úlpur, en yfir-
hafnir þessar eru mjöig algeng-
ar núna, og má sjá annan
hvern ungling í þeim á götum
úti. Þetta sýnir einungis að
neytendur eru ekki nógu
kröfuharðir.
— Er ekki mikið um það, að
kvartað sé yfir matvælum,
gæðum þeirra, geymslu og með
ferð?
— Það er furðuleg-a litið. Is-
lenzkir neytendur virðast ekki
vera sér vel meðvitandi um
gæði þau, sem matvæli þurfa
að hafa. Helzt er það fólk, sem
nýkomið er erlendis frá, sem
hringir og kvartar undan mat
eins og t.d. eggjum. Víða er-
lendis er farið að stimpla egg
með siðasta leyfilega söludegi
og einnig ýmsa aðra matvöru.
Að sjálfsögðu munu Neytenda-
samtökin reyna að beita sér
fyrir svipuðum dagstimplunum
hér heima. Óþarfi er að taka
fram, að ýmis matvæli hér, t.d.
brauð í vissum verzlunum, full-
nægja alls ekki nauðsynlegum
gæðakrafum. Rétt er að taka
fram i sambandi við matvæli,
■að kvörtununm um þau visum
við til heilbrigðiseftirlitsins.
Sú stofnun er hluti af embætti
borgarlæknis og er til húsa í
Heilsuverndarstöðinni. Þar
starfa sex heilbrigðisfulltrúar,
auk framkvæmdastjóra. Neyt-
endur eiga tafarlaust að snúa
sér þangað verði þeir varir við
eitthvað athugavert í sambandi
við hollustu eða hreinlæti í
matvöruverzlunum.
Verði neytendur svo varir
við óleyfilega álagningu geta
þeir snúið sér til verðlagseftir
litsins, sem er til húsa í Borg-
artúni 7. Þar starfa sex manns,
sem hafa það verkefni, að
fylgjast með verðlagi i Reykja
vik og nágrenni. Verðlags- og
heilbrigðisfulltrúar eiga einn-
ig að vera í öllum bæjar- og
sveitarfélögum. Loks vil ég
taka fram, að þurfi neytendur
að kvarta vegna bifreiða, við-
gerðarþjónustu á þeim og vara
hluta er bezt að snúa sér til
Félags íslenzkra bifreiðaeig-
enda.
— Hvernig er það Áslaug,
reyna íslenzkir kaupmenn að
sVikja og pretta ne.vtandann
vitandi vits?
— Nei alls ekki. Þau leið-
indamál, sem upp koma, eru
miklu fremur óhöppum og að-
gæzluleysi að kenna, jafnvel
kæruleysi og trassaskap. Það
mundi t.d. firra seljendur mikl
um vandræðum, ef þeir tækju
upp réttari og nákvæmari
vorumerkingu. Eins ættu þeir
að gæta þess að gefa kaupend
um kvittanir og merkja jafn-
vel vörur sínar verzluninni
ásamt afgreiðsludegi, þannig
að ekkert fari á milli mála, ef
skila þarf vörunni.
Ég verð að vísu að játa,
að það sjónarmið er rikjandi,
að það sé tvímælalaust neyt-
andans að bera skaðann, ef
illa fer og tvirætt er, hvor á
sökina. Þarna kemur til kasta
samtakanna, én þau eru vax-
andi afl, einkum af því að allir
aðilar gera sér grein fyrir hlut
leysi þeirra og allir geta hagn
azt á starfsemi þeirra. Sést
þetta bezt á því, hvé kaup-
menn leita sjálfir til okkar í
ört vaxandi mæli.
21. mai 1972
LESBÖK MORGUNBLAÐSINS 15