Lesbók Morgunblaðsins - 10.03.1974, Blaðsíða 9

"'«»1111111 líjp
inmii iiii,
*■* ÍOIHIKJI.' Jiwmni ji—n
lllll llll llltl llll 11111,1,11,11,111,
Sumar I borginni: Laufguð tré, léttklædd börn
og eitt af þessum fljótandi hótelum á ytri
höfninni.

W 'i i
Vetur og Móskaroshnjúkarnir komnir i bæinn. Föl
skammdegissól slær gulleitum bjarma á borgina og
umhverfið.
að hafa Ijósa hugmynd um,
hvernig veðrið hefur verið.
Fimno mínútna gangur úti við
f Reykjavík dugar aftur á móti
til þess að gera sér það full-
komlega Ijóst. Bersvæðin,
sem hvarvetna má sjá, gefa
manni meira en óljósa glætu
um það, hvenær jörð byrjar
að lifna, eða lauf að sölna. Ég
hef að vísu aldrei fallið í stafi
yfir fegurð Esjunnar, en hún
gegnir víst merku hlutverki,
þar sem mér skilst að hún sé í
Sjálfstæðisflokknum og kjósi
borgarstjórnarmeirihlutann.
Ég læt það liggja milli hluta
hvar menn skipa Esjunni i
stjórnmálaflokk. En hitt þykir
mér gott að sjá, þegar hlíð-
arnar taka að blána og fann-
irnar á undanhaldi upp eftir
giljunum.
En vorið er oft ekki annað
en tilfinning, sem liggur í
loftinu; þeirri tilfinningu
verður ekki lýst með orðum,
hvorki í bundnu máli né
óbundnu. Og þaðan afsíður
verður hún höndluð á filmu.
Líklega er það einmitt vegna
þessa, að kaflinn um vorið er
einna veikastur í myndabók
Gunnars Hannessonar. Að-
eins ein mynd finnst mér að
nái einhverju broti af vorinu:
Fuglagerið yfir Tjarnarhólm-
anum, sem enn er ekki einu
sinni byrjaður að grænka.
Ráðherrabústaðurinn, sem
gnæfir yfir Tjarnarbakkann
að baki, undirstrikar þá
kunnu — og dálitið sorglegu
sannfæringu, að gömul hús
eru oftast myndrænni en þau
nýju. En flestar þær myndir
Gunnars, sem heyra vorinu
til i þessari bók, gætu verið
teknar nánast á hvaða árs-
tima sem er.
4
Sumarið í bók Gunnars
birtist í baldursbrá og glitr-
andi streng Elliðaánna, þar
sem laxveiðimaður mundar
stöng. Það birtist í skemmti-
ferðaskipi á ytri höfninni,
bárujárnshúsahverfi, þar sem
laufgaðar birkihríslur keppa
við nýjan skóg: Sjónvarps-
loftnetin. Og Gunnar finnur
sumarið viðar en í gróðrinum.
Það birtist til dæmis i nýju
malbiki, sem stirnir á undir
sól að sjá; unglingarnir í
gatnagerðinni komnir úr að
ofan.
Sumarið er í laugunum, þar
sem börnin busla í grunna
pollinum. Hitt er svo annað
mál, að þetta mótíf hefur ver-
ið full mikið notað uppá síð-
kastið og er ein af örfáum
myndum í bók Gunnars, sem
verða að teljast ófrumlegar. í
annan stað tekst Gunnari að
gera sterkt myndefni úr harla
hversdagslegri sýn: Áhorf-
endum á knattspyrnukapp-
leik, sem er listilega vel
kompóneruð mynd og fót-
gangandi umferð í Austur-
stræti, mynd, sem lifir á
furðulegri birtu og lit.
í myndum Gunnars i lce-
land Review og einnig í
myndabókinni, má sjá að
hann nær oft ísmeygilega
fallegum litatóni, þar sem
mildur brúnn blær er yfirráð-
andi. Gunnar beinir mynda-
vélinni að vatnsfleti hafnar-
innar, að Tjörninni og
Móskarðshnjúkunum úr
Heiðmörk. En allsstaðar nær
hann þessum þokkafulla blæ,
sem er svo ánægjuleg til-
breyting frá þeim hráu og
skæru litum, sem oft sjást í
litmyndum, ekki sízt þeim,
sem prentaðar eru á póstkort.
5
Þessi brúni litartónn er
nokkuð yfirgnæfandi í þeim
kafla bókarinnar, sem fjallar
um haustið — enda vel við
hæfi þar. Haustið í myndum
Gunnars verður miklu aug-
Ijósara en vorið. Það ber með
sér hrím eftir frostnótt og
kyrrðina, sem svo oft ein-
kennir milda haustdaga. Föl-
ið á Móskarðshnjúkunum
táknar þó kannski betur
haustið i hugum Reykvíkinga
en nokkuð annað; þá þar er
auðséð að hverju stefnir.
En um Ieið og haustar, fær-
ist lifið inn í skjól upphitaðra
húsa: Jose Riba spilar á fiðl-
una sina fyrir gesti í IMaustinu
og ung stúlka í sannarlega
nútímalegri múnderingu hug-
ar að giftingarhringjum. Síð-
ustu dreggjar sumarsins eru
teygaðar: Kylfingurá Nesvelli
býr sig undir mikið högg í
fölri kvöldsól. En Gunnar
minn, það hlæja ailir kylfing-
ar að þessari mynd, því mað-
urinn ætlar að slá við flaggið
á flötinni.
6
Eins og að líkum lætur er vet-
urinn magnaðast myndefni.
Kannski kemur það spánskt
fyrir sjónir, en þeir sem eitt-
hvað hafa kynnzt myndlist af
eigin raun, hafa víst flestir
komið auga á það. Og til
gamans vil ég minna á, að um
árabil hefur þýzkur mynd-
listarmaður, Alfred Schmidt,
dvalið hér öðru hverju. Hann
kvaðst gjarnan vilja koma hér
Framhald á bls. 15
®