Lesbók Morgunblaðsins - 10.03.1974, Blaðsíða 16

N A TTURUVERND
OFBEIT OG
EYÐING
Ef myndin prentast sæmilega, sýnir hún betur en orð þann
mun, sem verður á friðuðu landi annarsvegar og ofbeittu landi
hinsvegar. Vinstra megin við griðinguna er friðað, hægra
megin er landið nagað niður í rót, nánast sviðið. Þar sést
meðferðin á landinu eins og hún hefur alltof oft verið. Þeir
sem eiga afkomu sína undir afrakstrinum, virðast ekki einu
sinni skeyta um afleiðingarnar. Landgræðslan berst við ofur-
efli; vegna fjárskorts meanar hún tæoast að halda í við
eyðinguna. Að mati sumra vísindamanna er jarðvegur enn að
eyðast — og landið þar af leiðandi að verða rýrara — á því
herrans ári 1974.
mm

AB
LIFA
EBA
BEYJA
Eitt af því ánægjulegasta
við íslenzkt mannlif er hversu
vel fólk fylgist með því, sem
gerist á hinum ýmsu stöðum,
aflahrota í Súðavík, fann-
fergi á Breiðdalsvík, þorra-
blót í Hreppunum, allt eru
þetta fréttir, sem lesnar eru
með athygli. Og ef slys
henda, á sjó eða landi, fylgist
öll þjóðin með og er samein-
uð i kvíða, sorg og gleði.
Þetta hefur manni þótt sjálf-
sagður liður í daglegu lífi.
enda samgöngur góðar þrátt
fyrir allt, sími, útvarp og jafn-
vel sjónvarp á flestum heimil-
um. Tækniöld á íslandi hefur
stóra kosti!
En hér i Etióphiu eru
ástæður aðrar. Fólk er dreift
um þetta stóra land, hjarð-
fólkið hefur engan fastan
samastað, vegir eru víða að-
eins færir á þurrkatímum,
símasamband er aðeins milli
stærsu bæjanna og útvarp
kemur ekki að fullu gagni,
þar sem mállýzkur eru gífur-
lega margar, og fyrir örsnauð-
an mann er ókleift að eignast
viðtæki. Það er kannski til
eitt í öllu þorpinu, og íbúarnir
safnast saman þær stundir,
sem útvarpað er á þeirra eigin
máli.
Dauðinn er daglegur gestur
í veröld fátæktar og fáfræði.
Barnadauði er hér óhugnan-
lega hár, á vestrænan mæli-
kvarða, en fyrir þá innfæddu
er þetta staðreynd lífsins. Ný-
fædd börn fá gott „start",
þau eru á brjósti og móðirin
bindur þau á bak sér alla
daga. En svo fæðist nýtt barn
að ári liðnu, og þá er eldra
barnið skyndilega sett „út í
kuldann" án brjóstamjólkur
og móðurhlýju. Nær helming-
ur barna 1—2 ára lifir það
ekki af.
Fyrir sjö mánuðum fóru að
berast lausafréttir af ískyggi-
legum aðstæðum í Norður-
Etióphiu. Um 5 ára skeið
hafði úrkoman farið síminnk-
andi, og sum árin nær ekkert
rignt. Þegar slíkt gerist, verð-
ur jarðvegurinn harður sem
steinn, og það verður að
rigna mikið til að mýkja hann
upp — ef ekki rignir nóg til
þess, flýtur vatnið burt og
hrífur jafnvel með sér hinn
aðframkomna gróður.
Útvarpsstöðin, sem ég
starfa við, sendi þegar í stað
fólk á vettvang og hefursíðan
linnulaust flutt fréttir af
ástandinu. En ekki heyrðist
orð um málið í ríkisútvarpi
Ethióphiu. Fyrir jólin fór loks
keisarinn í heimsókn til
hungurhéraðanna. Þá hafði
fólk látið lifið þúsundum
saman og alþjóðlegt hjálpar-
starf hafið af fullum krafti.
Fornvinur keisarans, Von
Rosén greifi, sem alþekktur
varð í Biafrastríðinu, var hér
á ferð og kvað keisarann
hryggan og reiðan, hann hafi
verið dulinn þess, hvernig
ástandið er, sem hafi síðan
stórskaðað álit Ethióphiu út á
við og hans sjálfs sem friðar-
boða.
Og nú berast fréttir af yfir-
vofandi hungursneyð í Suð-
ur-Ethióphiu, einmitt þarsem
íslendingarnir starfa. Harald-
ur Ólafsson er nú hér í Addis
að veita viðtöku flugvélar-
farmi af korni og þurrmjólk
frá hjálparstofnunum kirkj-
unnar á Norðurlöndum. En
þá er eftir að dreifa því,
skipuleggja fyrst bílaflutn-
inga eftir torfærum vegum,
finna hvar fólk heldur sig,
koma upp birgðaskemmum
og dreifa síðan réttlátlega,
því að aldrei er nóg.
Það eru ekki margar hvíld-
arstundir í vændum hjá þeim
löndum okkar í Konsó og
Mega, því nu er um að ræða
hvort bræður okkar svartir
lifa eða deyja.