Lesbók Morgunblaðsins - 03.10.1981, Page 2

Hvar var
Atlantis
og hvers
vegna
sökk það?
Síöari hluti
eftir
Ólaf St. Pálsson
Hindraði Atlantis aö
Golfstraumurinn bærist
norður á bóginn?
Við höfum nú fengið nokkra mynd af
hinu útbreidda veldi eyjarinnar í Atlants-
hafi. Einnig höfum viö séö að ýmislegt
bendir til þess aö hún hafi í raun og veru
horfið „9 þús. árum fyrir daga Sólons"
(11.500 árum f. Kr.). En hvaö í ósköpun-
um getur hafa gerst þá?
Athyglisvert er, aö ísöld endar einmitt
á sama tíma og Atlantis á aö hafa sokkiö
í sæ. Nokkrir vísindamanna, sem rann-
sakaö hafa veðurfar fyrr á tímum, hafa
komiö meö þá hugmynd, aö þaö sé alls
ekki tilviljun aö svo sé. Sem dæmi má
nefna rússnesku vísindakonuna Ekater-
inu Hagenmeister. Hún skrifaöi 1955, að
þar sem Golfstraumirnn náöi Noröur-
íshafinu fyrir 10—20 þús. árum, hljóti
Atlantis að hafa verið hindrunin, sem
sneri honum til suðurs.
Lítum nú nánar á þessa skýringu.
Mynd nr. 4 sýnir jafnhitalínur, þ.e.a.s.
línur eru dregnar um staði sem hafa
sama meðalhita (32°F = 0°C, 50°F =
10°C, 68°F = 20°C).
Myndin sýnir glöggt „hitun“ Golf-
straumsins. Áhrif hans sjást af sveigju
línanna til noröurs, hægra megin á
myndinni. Ef Atlantis hindraöi Golf-
strauminn í aö komast noröar en á móts
viö Gíbraltarsund, heföi áhrifa hans ekki
gætt í Norðvestur-Evrópu. Þá heföu
jafnhitalínurnar ekki sveigst til noröurs
hægra megin á myndinni, heldur legiö
lárétt þvert yfir. Línan sem merkt er
32°F (0°C) heföi þá legiö um syösta
hluta Englands. Á öllum stööum, sem
hafa lægri meöalhita en 0° (frostmark
vatns), fer frost aldrei úr jöröu. Syðstu
mörk svæöa sem voru ísi þakin, hefðu
því veriö á suöurströnd Englands (sbr.
að Grænland, sem er á mörkum þessar-
ar línu í dag, er þakið ís, sem er á annaö
þúsund metra á þykkt). Ef athuguð er
svo mynd nr. 5, má sjá aö svo var
einmitt á ísöld. Þangaö til Atlantis sökk í
2