Lesbók Morgunblaðsins - 23.04.1988, Blaðsíða 10

i
Galerie Valmay, Rue de Seine.
Galerie Stadler, Rue de Seine.
Galerie Claude Bemard, Rue des Beaux Arts.
verkamarkaðurinn aftur við og nýtt blóma-
skeið hófst. Listaverkið varð eins konar
vöm gegn verðbólgu og nýríka fólkið leitaði
örvingiað eftir fjárhagslegu öryggi í lista-
verkunum (eins og það gerir reyndar enn
þann dag í dag) — enda þótt listaverkin
væru lfka oft stöðutákn. Verk impressionis-
tanna þutu upp úr öllu verðlagi og urðu
gríðarlega vinsæl. Abstraktlistin fer líka að
komast í tfsku og merkimiðinn „Made in
France" fær sterkan hljómgrann.
Nokkram áram áður á meðan galleríin á
hægri bakkanum stækkuðu og urðu hefð-
bundnari f sniðum, settist ungur listaverka-
sali, Pierre Loeb, að við 13 Rue Bonaparte
á móts við Beaux Arts listaakademíuna eins
og til að ógna gömlu stofnuninni, — ör-
skammt frá Saint Germaine des Prés-hverf-
inu.
Árið 1925 opnaði hann þar fyrstu sýningu
á verkum súrrealista, Miró, Emst, Brauner,
Balthus, Michaux, Aip og fleiri, og starfaði
gaileríið sleitulaust þar til Pierre Loeb lést
árið 1964 og má segja að hann hafí stuðlað
að því að hverfið í kringum listaakade-
míuna, sem var áður mestmegnis undirlagt
bóksölum og grafíklistaverkasölum, gjör-
breyttist.
Og í kjölfar blómaskeiðsins fóra gallerí
að spretta upp í hverfínu eins og gorkúlur,
sum undir merki tilrauna og jafiivel sett
upp fyrir aðeins eina sýningu, t.d. Galerie
J. 8 Rue Montfaucon fyrir Nýju Réalistana,
önnur sem áttu eftir að verða stór nöfn svo
sem Galerie Iris Clert, 3 Rue des Beaux
Arts sem Yves Klein skandaliseraði í og
Colette Allendy, Rue de l’Assomption sem
einnig sýndi Nýju Réalistana. Galerie
Sonnabend, Quai des Grands Augustins
bauð upp á Ameríska Poplist.
Á sjöunda áratugnum opna tveir ungir
galvaskir listaverkasalar gallerí í hverfínu
(báðir stórstjömur í listaheimi borgarinnar
í dag). Annar var Daniel Templon sem opn-
aði gallerí, 58 Rue Bonaparte (1966) í kjall-
ara fomgripasala nokkurs og hét þá gall-
eríið Cimaise og sýndi nær eingöngu con-
cept-list, Bemar Venet, Kosuth, Sol Lewitt,
Carl André og fleiri, „af þvf að þeir vora
ungir og ekki mjög dýrir þá“ segir Templon
í viðtali. Hinn var Yvon Lambert sem opn-
aði eigið gallerí, 15 Rue de Lechaudé og
sýndi einnig mestmegnis verk listamanna á
concept-línunni.
Á þessum áram var hverfíð í kringum
Rue de Seine mjög lifandi og listamenn
komu hvaðanæva úr heiminum og dreymdi
þá flesta um að sýna verk sín á veggjum
þekktustu galleríanna. En það er af sem
áður var og þó að hverfíð hafí sterkt aðdrátt-
arafl og óvefengjanlega mikinn sjarma er
það ekki lengur sú listamiðstöð sem það var
áður þó þar verði varla þverfótað fyrir gall-
eríum enn þann dag í dag. Það er eins og
einhver værð hvíli yfír sýningarsölunum.
Elstu galleríin breytast lítið, endumýjast
ekki, halda sínu hefðbundna formi og fínnst
ef til vill að þau séu orðin of gömul til að
gera nokkrar gagngerar breytingar. Gömlu
sterku nöfnin eins og Denis René, Lucien
Durand, Claude Bemard, Galerie Stadler
og fleiri standa þó alltaf fyrir sínu, en þau
era því miður of fá og nægja ekki til að
gefa hverfínu þann áhrifamátt sem það
hafði áður. Þó eru þama gallerí eins og Isy
Brachot, 35 Rue Guenégaud og Galerie
Montenay, 31 Rue Mazarine sem eru at-
hafiiasöm og í mjög háum gæðaflokki.
Aftur á Hægri bakkann
Þegar fréttin um að byggja ætti menning-
armiðstöð á hægri bakkanum barst í byijun
áttunda áratugarins, fóra yngstu og forsjál-
ustu listaverkasalamir að skima eftir nýju
húsrými nærri miðstöðinni væntanlegu og
auðvitað með þá von í bijósti að þar myndi
rísa ný listamiðstöð í framtíðinni. Þessum
djörfu jöfrum skjátlaðist ekki og verður efni
næstu greinar nær samtímanum því fiallað
verður um hverfíð í kringum Pompidou-
safnið og Bastiliu-hverfíð sem er í stöðugri
sókn og orðið þegar einn vinsælasti blettur-
inn fyrir framsækna galleríeigendur.
REIÐHJÓLABI
MUNSH
*
Iauglýsingunum er m.a. lögð áherzla á, að Miinster
sé „swinging town“ eins og það heitir á ensku og
merkir að þar sé nú líf í tuskunum. Að vísu er
ágæt stemmning á knæpunum og að minnsta kosti
nokkur prýðileg veitingahús, en skemmntanalífíð
Hún er ein af
Hansaborgunum þýzku,
stendur aðeins inni í
landinu og er
eftirminnilegur
viðkomustaður í
sumarleyfisferð
er áreiðanlega margfalt minna en í
Reykjavík, þótt borgin sé helmingi stærri
og vel það; íbúatalan 275 þúsund. En það
segir ekki alla söguna. Munster er annar
eða þriðji mesti háskólabær í Þýzkalandi
og þar era að jafnaði ekki færri en 45 þús-
und stúdentar, sem setja sinn svip á staðinn
eins og nærri má geta.
Sé verið á róli um Norður-Þýzkaland og
•búið að líta á Hamborg og Bremen til dæm-
is, þá er ekki í mikið ráðizt að skreppa suð-
ur til Munster, annaðhvort eftir Á1/E3-
veginum, sé verið á bíl, eða þá með lest.
Mig minnir að lestarferð frá Bremen taki
liðlega klukkutíma og einhvers staðar sá
ég bent á, að lestarsamgöngur til Munster
þættu í betra lagi, því þangað koma 300
lestir úr ýmsum áttum á hverjum sólarhring.
Munster er Hansaborg, seiseijú, mikil
ósköp. Samt er það dálítið undarlegt í ljósi
þess að borgin er þetta langt inni í landi.
En hún var í þessu sögufræga sambandi
norður-þýzkra borga og fór hryllilega út
úr seinna heimsstríðinu; hvorki meira né
minna en 65% borgarinnar vora rústir einar
vorið 1945. Sem betur fer stóð uppi margt
þeirra gömlu húsa, sem tala til okkar úr
fortíðinni og er svo mikið í mun að minna
á sig, að gaflamir ná langar leiðir uppfyrir
sjálf húsin. Hvergi er þetta eins áberandi
og á sjálfu ráðhúsinu, sem telst vera frá
árinu 1335. Eitthvað talsvert löngu síðar
var það skreytt með þessum fíma glæsilega
gafli í endurreisnarstíi, sem fór í mél í
stríðinu, en hefur verið byggður á nýjan
leik, nákvæmlega eins og hann var.
Annað sem gestum er bent á að sjá er
friðarsalurinn í ráðhúsinu; þar vora frægir
friðarsamningar í stríði milli Spánveija og
Hollendinga undirritaðir 1648 og er af þeim
atburði tii málverk eftir Hollendinginn Ger-
í reiðlyólaborginni má sjá flæmi þar sem reiðtýól eru geymd. Fólk kemur með lestum
þá innanbæjar.
a