Lesbók Morgunblaðsins - 22.06.1996, Page 17

— Ég er svo til rétt nýkominn að austan,
svaraði pilturinn.
— Ég ætla að fá að fara með þér austur
fyrir fjall, sagði hún áköf.
— Já, en Asta mín. Ég er ekki á bílnum.
— Víst ertu á bílnum. Vertu ekki að skrökva
að mér. Ég veit að þú ert á bílnum og ætlar
austur, elskan mín, og ég vil fá að koma með.
Það er leiksýning annað kvöld. Við erum að
sýna Nýársnóttina og ég er í hlutverki Sigríð-
ar, sagði hún enn ákafari og óþolinmóð.
— Já, en Ásta mín. Þú hefur ekki verið á
sviði í fjóra áratugi.
— Svona vertu ekki að skrökva að mér. Við
í leikflokknum erum að sýna Nýársnóttina
fyrir fullu húsi við góðar undirtektir, sagði hún
grátklökk.
Andrés sá allt í einu ástæðu til að minna
gömlu konuna á að hann hefði ekki ósjaldan
séð hana á leiksviði og dáðst að hæfileikum
hennar. Hann gekk yfir til þeirra og kynnti sig.
— Það vill nú svo til að ég man það vel
þegar leikflokkurinn kom að sunnan og lék
Pilt og stúlku fyrir fullu húsi í Hólminum. Þá
fannst mér hún Ásta Klara stela senunni og
hún bar af hinum leikurunum, sagði hann og
þótti mikið til um að standa andspænis hinni
þekktu leikkonu fyrri ára. Það færðist bros
yfir andlit gömlu konunnar.
— Og hver er svo maðurinn? Ekki þekki ég
þig. Og hvaðan kemur þú? spurði hún forvitin.
— Andrés Sæmundsson heiti ég.
— Og hvað starfar þú elskan mín?
— Ég keyrði leigubíl, svaraði Andrés.
— Leigubifreiðarstjóri! Þá ekur þú mér auð-
vitað í leikhúsið fyrir austan fjall. Leyfðu mér
að sjá í lófann þinn, sagði hún áköf.
— Alveg sjálfsagt, vinkona, sagði Andrés
og hún horfði í hægri lófa hans.
— Ég sé nýja konu í lífi þínu. Þú ert ekkju-
maður. Þið eigið eftir að opinbera trúlofun
ykkar, sagði hún og leit skyndilega í augu
Andrésar. Andlit hans varð eitt spurningar-
merki.
— Nýja konu? Og ég sem er kominn hingað
til að eiga náðugar stundir á ævikvöldinu.
Maður veit auðvitað ekki ævi sína fyrr en öll
er, sagði hann ofurlítið spenntur.
Unga manninum, frænda Ástu Klöru, var
farið að þykja nóg um og var orðinn óþolinmóð-
ur. Hann átti ákveðið erindi við frænku sína:
— Ásta mín! Ég er kominn hingað í þeim
erindum að bjóða þér í brúðkaupið mitt á
sunnudaginn.
— Brúðkaup? En þá ætlum við að sýna fyr-
ir austan fjall og það er ekki hægt að aflýsa
leiksýningunni, elskan mín. Eitt sinn dreymdi
mig brúðkaup en bjó svo alltaf ein. Ó, hann
var svo myndarlegur ungi maðurinn. Ég var
ástfangin. Við vorum að sýna Pilt og stúlku
fyrir vestan. Ég man bara ekki hvar ég sá
hann. Var það á Ólafsvík eða í Stykkishólmi.?
Hvernig á ég muna það sem gerðist fyrir
meira en fimmtíu árum? spurði Ásta Klara og
það vottaði fyrir tárum í augum hennar. Hún
var þreytuleg og eins og annars hugar og
kvartaði yfir höfuðverk og svima. Það var álið-
ið kvölds og hún sagðist þurfa að fara að
koma sér í háttinn. Hún yrði að vera vel fyrir
kölluð daginn eftir þegar leikflokkurinn færi
austur fyrir fjall að sýna Nýarsnóttina. Andrés
kvaddi hana með handabandi og þau buðu
hvort öðru góða nótt.
— Það var gaman að kynnast þér. Þú kemur
svo með mér austur á morgun að sjá leiksýning-
una, elskan mín, sagði hún að skilnaði við
Andrés.
Morguninn eftir bankaði Brynjólfur upp hjá
vini sínum.
— Góðan daginn, sagði Andrés um leið og
hann bauð Brynjólfi að gjöra svo vel að ganga
inn fyrir og þiggja kaffisopa.
— Góðan daginn, Andrés minn. Andrés veitti
því athygli að Brynjólfur var óvenju alvarlegur
á svipinn.
— Hvað segirðu svo í fréttum? spurði Andrés.
— Þeir eru alls staðar að beijast, svaraði
Brynjólfur þegar þeir settust við eldhúsborðið.
— Það eru svo sem engar fréttir, sagði
Andrés og tók að hella upp á könnuna.
— Þú hefur líklega ekki tekið eftir því að
það er flaggað í hálfa stöng hér fyrir utan?
spurði Brynjólfur.
— Nei, ég hef ekki tekið eftir því. Er ein-
hver látinn sem við þekkjum? spurði Andrés
og lagði kaffikönnuna á eldhúsborðið.
— Hún dó í nótt hún Ásta Klara, sagði Brynj-
ólfur teygði sig eftir kaffikönnunni og hellti í
bolla.
— Hvað segirðu? Hún Ásta Klara? Andrési
var verulega brugðið.
— Mig dreymdi hana Ástu Klöru og mikið
var hún falleg þar sem hún stóð á leiksviðinu
í lok sýningarinnar á Pilti og stúlku og leikhús-
gestir hylltu hana innilega. Hún brosti til mín
þar sem ég sat á fremsta bekk um leið og hún
tók við stórum blómvendi, sagði Andrés eins
og annars hugar og íjarænn á svipinn þar sem
hann sat við eldhúsborðið...
Höfundur er rithöfundur í Reykjavík.
VESNA PARUN
MEYDÓMUR
Hjalti Rögnvaldsson þýddi.
Veikur ómur af fótataki og reykur sem nálgast
á leið í trjágarð þinn, sofandi opnar hann dyr þínar.
Þú ert ein í húsinu. Hvað áttu að segja honum, stúlka,
ókunnum manni sem þráir að deyja
í nöktum örmum þínum, hvað áttu að segja honum?
Þú ert ein í auðu yfirgefnu húsi
og allt í kring hurknar. Himinninn frá glugga þínum
er ætíð samur, mildur, fjarlægur.
Um götunar ríða þreyttir riddarar.
Og einhver þráir að hvíla í kyrrum örmum þínum
sem enginn hefur áður náttað
til að deyjandi faðma
grannan líkamann og saklaust hárið.
Sjáðu götuna, horfðu eftir vatninu, á dulu kvöldi:
einhver kallaði á þig laumulega frá ströndinni.
Leystu flétturnar. Hlauptu
með opið hjarta, hræðstu ekki skjálftann.
Hlauptu, hlauptu! Spurðu ei hver gráti
né hver fylgi í sporin þín í myrkrinu.
Leitarmenn hafa borið frá húsinu
glitrandi kóralla og gulgyllta kanarífugla.
Goðsagnirnar hafa eyðst í kyrrðinni.
Gráttu ekki, svona er ástin. Gakktu óförnu götuna.
Enga eyrnalokka en berðu byrði sársaukans.
Hvort það er ástin sem þú valdir, stúlka!
Ég leyni hafið engu
fremur en dauðanum
Leitirðu leiðar að sál minni
Leiddu mig að hafinu í stormi.
Þar finnurðu uppgrafið hofið,
Rústir Iífs míns, og hásléttu bernsku minnar,
Umgirtan múr úr fíkjutijám.
Þar líturðu læri mín sem í eldfornum harmatölum
Hafa komið heiðnum guðum á kné.
Ég leyni hafið engu fremur en dauðanum.
Jörðin og máninn verða líkami minn.
Ástin leiðir hugsanir mínar
Inn í tijágarð eilífðarinnar.
Vesna Parun fæddist 1922 á eynni Zlarin við Adríahafið. Hún er vinsælust fyrir
barnabækur og Ijóðabækur, sem eru fleiri en tuttugu. Ástarljóð yrkir hún betur
en aðrir Króatar, hlaðin hafbrimi og Miðjarðarhafsólgu; hún er oft nefnd boöberi
ástarinnar. Óhlýðin við stefnur hverskonar. Ljóðrænn og pólitiskur málsvari kven-
frelsisins. Lifir út af fyrir sig seinni árin til að skapa og vera til.
Þýðandinn er leikari.
PÁLMI EYJÓLFSSON
LÚPÍNAN
Örfoka melar breytast í blómahaf
á blásnauðum söndum myndast lifandi reitir.
Hvarvetna auðninni hlýlega svipinn gaf
þessi harðgjörða jurt sem lifir veturinn af,
Alaskalúpína auganu gleði veitir.
í flóru landsins er framandi í hálfa öld
á fornum söndum dafnar hún gegnum árin.
Hún ber sitt fræ þó blaut sé mölin og köld,
hennar björtu litir minna á himintjöld.
Hún græðir upp gömlu sárin.
Hún unir sér vel þó um hana blási kalt,
á eyrunum vaggar hún blómskrúði daga og nætur.
Landnemi er hún en breiðir blöð sín um allt
hún bindur foklönd og vinnur þar þúsundfalt
og margir telja, að máttugar sé’ hennar rætur.
Höfundurinn býr á Hvolsvelli.
ÁGÚSTÍNA JÓNSDÓTTIR
LJÓSMÓÐIR
Það lést
enn heyri ég andardráttinn
í vöggu vonar
augasteinn draumanna
Það sá aldrei hafið
fjallið tréð
ást okkar
sæði landsins
einhver tók það frá mér
eins og þig
höndin sem þerraði tárin
þegar vonin grét
enn er landið
í sárum
eins og ég
Ijóðmóðir þess
AFTAKA
Eins og að missa framan af hendi
eða fæti. Er það svona sárt að
sakna? Hjarta mitt afskorið brjóst
á lygnunni við blóðbakkann.
Og þegar ég hugsa nístir mig
hrollur orðanna: ástin undir hníf-
inn
VINCENT
Sólblóm
halda fyrir mér vöku
ilmur þeirra þegar næturlitir
þorna í penslum
skyndilega
birtist
hann
með enn eitt blóm
og kyssir mig
Höfundur er skáld og kennari í Reykjavík.
Ljóðin eru úr nýrri Ijóöabók sem Fjölvaút-
gáfan gefur út og heitir Ljósar hendur.
KRISTIAN GUTTESEN
Nótt
Ijósin blika
blika ó, skær
borgin hefur þig
yfirbugað loks
lætur eftir þér
leiftrandi mynd
á horfnum himni
SKIPBROT
ég sigldi inn
á úthaf eigin sorga
strandaði á eyðieyju
þar sem von mín og
hughreysting mættust
í fallandi sól
ÓÐUR LJÓÐ-
DREKANNA
á bláskeyttum
næturhimni falla
stjörnur í dropatali
um sjónarsvið vort
sem aldir á ævi
straumfall tímans
ómar í kyrrðinni
líkt og elding sem
snart vatnsflötina
eina forna nótt
LESBÓK MORGUNBLAÐSINS ~ MENNING/LISTIR 22. JÚNÍ1996 1 T