Lesbók Morgunblaðsins - 04.01.1997, Blaðsíða 17
ÍBÚÐAHVERFI í St. John’s. Ljósmyndir: Greinarhöf. ERU ÞETTA hinir dæmigerðu íslensku ferðamenn? Tveir úr hópnum, klyfjaðir plastpok-
um, utan við stærsta „mollið“, verzlunarmiðstöð í St. John’s.
DAGBOK FRA
NÝFUNDNALANDI
EFTIR UNNI GUÐJÓNSDÓTTUR
„Hér er ég ásamt 314 landsmönnum, sem allir
hafa borgaó 19 þúsund krónur, aó fylgjci hetjum
lands vors og þjóóar - 20 sjómönnum - út á regin-
haf, baráttuvöll Flæmska hattsins.
LANDSLAG á Nýfundnalandi.
Fyrirsögn á eins dálks frétt í
Morgunblaðinu, fimmtudaginn
7. nóvember, vakti forvitni
mína: Ódýrar ferðir seldar al-
menningi. Breiðþota Atlanta
flugfélagsins, Tristar Lxjckhe-
ed, hefur verið leigð undir
áhafnaskipti á togurum, sem
veiða á Flæmska hattinum. Flogið verður
þann 11. nóvember til St. John’s á Ný-
fundnalandi, þar sem áhafnaskipti fara
fram- Flogið verður til baka þremur dögum
síðar. Til að mæta kostnaði við leigu á slíkri
flugvél, sem tekur 360 farþega, eru farmið-
ar seldir almenningi á 19.000 kr. með flug-
vallarskatti og gistingu í tvær nætur, að
sögn Snorra Snorrasonar, útgerðarmanns
á Dalvík og leigutaka breiðþotunnar.
Fréttin var aðeins lengri, en meira þurfti
ég ekki að lesa, ég var ákveðin í að fara.
Vissulega hafði mér aldrei dottið í hug að
ferðast til Nýfundnalands, en því ekki?
Fyrir 19 þúsund fer maður hvert á land sem
er, hugsaði ég með mér.
Mánudagur 11. návember
Vélin fór í loftið kl. 15 nánast fullsetin.
Ég halla stólbakinu aftur, lygni augunum
aftur og finn fyrir vissri ábyrgð og mikil-
vægi. Hér er ég, ásamt 314 landsmönnum,
sem allir hafa borgað 19 þúsund krónur,
að fylgja hetjum lands vors og þjóðar -
20 sjómönnum - út á reginhaf, baráttuvöll
Flæmska hattsins, þar sem þeir munu,
hvernig sem viðrar, afla okkur fanga, sjá
til að við fáum mat í magann og gjaldeyri
til að kaupa sykur og mjöl, svo við getum
með góðu móti talist tií menningarþjóða.
Heill sé þeim, þessum góðu drengjum ...
Ég ætla reyndar til Nýfundnalands, til
þess eins að sjá hvernig umhorfs er þar.
Mér skilst að hinir farþegarnir séu bara að
fara í verslunarferð, enda var það fólk í
ferðinni, sem lýsti undrun sinni yfír því að
ég skyldi fara þetta, úr því ég ætlaði ekki
1 að versla neitt!
Eftir 3ja og hálfs tíma flug var lent, og
ég steig á kanadíska jörð, í fyrsta sinn á
ævinni. Það gekk að vísu ekki áreynslu-
laust, því skv. skipun frá flughöfninni feng-
um við farþegarnir ekki að fara úr vélinni
eins og venja er, heldur var okkur hleypt út
í hópum, 60 manns í einu. Það Ieið svo
dágóður tími, þangað til næsta hópi var
hleypt út. Það tók á annan klukkutíma að
MINNISMERKI um fallnar hetjur úr fyrri
og síðari heimstyrjöldunum.
koma mannskapnum úr vélinni og gegnum
vegabréfaskoðunina. Ástæðan fyrir þessu
hvimleiða fyrirkomulagi var mannekla og
lítið rými í aðkomusal flugstöðvarinnar.
Hótelið var fínt: Holiday Inn. Ég var sett
í tveggja manna herbergi ásamt konu, sem
ég þekkti ekki. í herberginu var eitt stórt
rúm, svo ég fór strax á stjá og fékk annað
herbergi handa okkur, með tveim rúmum.
Þriójudagur 12. nóvember
Ég fór eldsnemma á fætur, er ólm í að
komast sem fyrst út og sjá mig um. Ég
útvega mér kort af borginni, og fæ þær
upplýsingar hjá starfsmanni hótelsins, að
ég geti tekið strætó niður í bæ. Hann sé
númer níu og stoppi hinum megin við veg-
inn. Ég fer út, hinum megin við veginn?
Ég sé þrjá vegi, en enga stoppistöð. Ég vel
þann veg, sem mér sýnist liggja næst átt-
inni að miðbænum, skv. kortinu, og legg
af stað, gangandi. Fyrr eða síðar hlýt ég
að koma að stoppistöð.
Það er stöðuvatn þarna við veginn, þar
synda endur, grasendur, skyldmenni (skyld-
endur) andanna á tjöminni í Reykjavík.
Þessar sjá fyrir sér sjálfar, hér eru engin
börn, sem troða í þær gömlu brauði.
Það er hlýtt i veðri, hitinn átti eftir að
fara upp í 13° þennan dag, það sá ég í
sjónvarpinu, um kvöldið. Ég geng eftir veg-
arkantinum, hér er engin gangstétt, mér
finnst ég vera uppi í sveit, þó þetta sé 100
þús. manna borg. Hinum megin við stöðu-
vatnið eru falleg smáhús, máluð í björtum
litum. Ég geng og geng, en engan sé ég
strætisvagninn. Ég kem að lítilli á. „Skyldi
vera fiskur í henni,“ hugsa ég með mér,
það eru þá fleiri höfuðborgir sem hafa veið-
iár innan sinna marka en höfuðborgir ís-
lands og Svíþjóðar.
Ég hef nú verið á göngu í tæpan klukku-
tíma og allt í einu sé ég „níuna“ þar sem
hún bíður við rautt umferðarljós. Ég skýst
á milli bílanna á götunni og banka á fram-
dyr strætisvagnsins. Bílstjórinn opnar fyrir
mér, ég borga Vh dollara og sest í hliðar-
sætið, hinum megin við bílstjórann. Ég átti
eftir að ferðast oft með strætisvögnum
þessa tvo daga, sem ég var í St. John’s,
og alltaf settist ég í hliðarsætið, svo ég
væri í talfæri við bílstjórann, enda urðu
bílstjórarnir mínir tengiliðir við land og þjóð.
Þeir voru ræðnir og hinir liprustu við að
fræða mig um eitt og annað. Þessi sagði
mér t.d. að húsahverfíð sem við ókum í
gegnum rétt i þessu, væri byggt fyrir 30-40
árum, öll húsin væru timburhús enda nógur
skógur hér í landi.
Eg fór úr strætisvagninum á endastöð-
inni, sem var fyrir framan aðaldyr „Kringlu“
þeirra St. John’s búa: The Avalon Mall.
Þetta er geysistór verslunarmiðstöð, með
öllum hugsanlegum búðum, og á mörgum
hæðum. Eg sé, eftir skamman tíma, nokkra
ferðafélaga mína, ganga þarna um búðirn-
ar. Jólaskreytingar eru komnar upp,
skemmtilega útfærðar.
Næst tek ég strætó númer þijú, niður
að höfn. Ég ætla að taka myndir af ís-
lensku skipunum, en bílstjórinn segir mér
að íslensku fískiskipin liggi ekki í þessari
höfn. Ég geng um höfnina og virði fyrir
mér skipin, sem þar eru, en þau eru flest
japönsk. Um stund fylgist ég með kafara,
sem hoppar í sjóinn við eitt skipið. í „Hafn-
arstrætinu" kaupi ég mér nokkra minja-
gripi, sem reyndar eru allir af sama toga,
þ.e.a.s. eintómir Iundar. Smá gipslundar
(Made in China) og reglulega fínn lundi,
gerður úr gleri, mósaik, til þess að hengja
upp í glugga. Afgreiðslustúlkan fullvissaði
mig um að hann væri ekki búinn til í Kína,
heldur hér á Nýfundnalandi. Ég er dálítið
veik fyrir lundum, kannski af því að mamma
var frá Vestmannaeyjum.
Eftir hádegismat tek ég „tíuna“, en hún
á að stoppa nálægt hótelinu mínu, ég var
eini farþeginn, þessa stundina. Bílstjóri
„tíunnar“ var ógiftur, 45 ára, með yfírvara-
skegg, illt í hægri fæti og áhugaveiðimað-
ur. Hann veiddi þó ekki fisk, heldur fugla
og ferfætlinga. í brattri brekku, við stöðvar-
skilti, slökkti sá fótaveiki á vélinni, stóð
upp, fór í jakkann sinn og sagðist vera að
fara af vakt. „Það kemur annar bílstjóri
bráðum," sagði hann. „Have a nice day,“
bætti hann við, opnaði dyrnar, fór út - og
læsti á eftir sér! Það liðu svona 10 mínút-
ur, þangað til næsti bílstjóri birtist.
„Welcome to the bus,“ segi ég, og hann
svarar: „Thank you, dear.“
Ég hafði hugsað mér að fara aftur í
bæinn, eftir smá hvíld á hótelinu, en úr því
varð ekki, því ég límdist við sjónvarpið, það
sem eftir var dagsins, glápandi á hverja
heimildamyndina á eftir annarri, en þær
eru mitt uppáhaldssjónvarpsefni.
Mióvikudagur 13. nóvember
Ég hélt áfram rápi mínu um borgina,
allan daginn, sólin skein, himinninn var
heiður og blár.
Um kvöldmatarleytið er örtröð í hótelm-
óttökunni. Landsmenn mínir á ferð og flugi,
sumir eru að fara út í síðustu innkaupaferð-
ina, aðrir að koma úr henni, drekkhlaðnir.
Ég heyri á fólki að það er ánægt með ferð-
ina, það hafí gert góð kaup. Eg heyri þó
eina konu segja, að næst fari hún til Lond-
on, það sé nú samt sem áður betra að versla
þar. Brottför frá St.John’s er klukkan 11
um kvöldið. Sjálf er ég hin ánægðasta með
förina og get vel hugsað mér að koma hing-
að aftur. Andrúmsloft borgarinnar hefur
fallið mér í geð, allir Nýfundnalandsbúar,
sem ég hef haft samband við, hafa verið
vingjarnlegir - og margir hveijir bráð-
fyndnir.
Má vera að St. John’s verði ekki næsti
uppáhaldsverslunarstaður íslendinga, en
borgin er vel þess virði að heimsækja hana.
Höfundurinn býr i Stokkhólmi og Reykjavík og
starfraekir Kínaklúbb Unnar.
LESBÓK MORGUNBLAÐSINS ~ MENNING/LISTIR 4. JANÚAR 1997 1 T