Lesbók Morgunblaðsins - 15.02.1997, Blaðsíða 11

1 iÉ
Ég mála þaó sem ég
sé. En ab mála þab
sem ég sé verbur ab
vera byggt á litum.
Eg vinn ekki útfrá
öbrum litum en égsé
í náttúrunni. Hvort
sem þeirhafi svip af
landslagi eba ekki.
Þab er allt og sumt.
Ogjafnframt hvort
semformibfellur ab
málverkinu eba ekki.
verið meðtekið og þefað af í Evrópu, og reynd-
ist til lengri tíma þyngsta lóðið á listrænni
vogarskál þeirra. Kjarni grunnmenntunarinn-
ar frá árunum í Kaupmannahöfn, mun hafa
setið mun fastar í þeim en návígið við heims-
listina enda báðar mjög norrænar að upp-
lagi. Þær hurfu þannig aldrei inn í umhverfi
sitt, heldur héldu fastmótuðum persónuein-
kennum alla tíð svo sem fram kemur í pensil-
strokum þeirra. Voru báðar vel vitandi um
hvað var að gerast og efst á baugi, þó svo
Louisa héldi sig meira í nágrenni hins sígilda.
ÞEGAR rýnirinn var að taka út
þroska á yngri árum var yfir
hinu hljómfagra nafni, Louisa
Matthíasdóttir, eitthvað mjög
fjarlægt um leið og sópaði að
Nínu, sem var ljóslifandi og
alstaðar nálæg hvorutveggja
í eigin persónu og með
kraftmiklum framkvæmdum á sýningavett-
vangi. Gerði þar fyrir utan strandhögg á
erlendum vettvangi, sem var vel tíundað í
íslenzkum fjölmiðlum. En aldrei varð ég ná-
kunnugur Nínu, þótt við vissum mætavel
hvort af öðru, og enn minni hafa kynnin af
Louisu orðið, þótt fyrir áratug hafi ég átt
minnisstætt kvöld á heimili hennar og Le-
lands Bell í New York. Vel voru menn meðvit-
aðir um listakonuna sem hafði haslað sér
völl handan Atlantsála, auk þess að smám
saman sá ýmissa athafna hennar stað á síðum
virtra amerískra listtímarita. Vegur Louisu
óx í New York á líkum tíma og Guðmundar
Errós í París, og þótt allir væru ekki jafnupp-
numdir af tíðindunum meðal núlistamanna á
Fróni, og sumir þráuðust við, urðu þeir að
viðurkenna og kyngja staðreyndum.
Algjör uppstokkun í sýningamefnd FÍM
1968 leiddi til þess að ný viðhorf ruddu sér
til rúms og nú vildu menn leitast við að tengja
þetta framsækna fólk í útlandinu íslenzkum
vettvangi. Tókst í fyrstu atrennu að virkja
Erró með þátttöku á sýningu Norræna mynd-
listabandalagsins á Charlottenborg í Kaup-
mannahöfn 1969, en nokkur bið varð á að
samband næðist við Louisu, en þegar það
loks komst á, var framlag listakonunnar til
Haustsýningarinnar að Kjarvalsstöðum 1974,
ótvíræð staðfesting á vægi og stærð hennar
sem málara. Þátttaka Louisu vakti sérstaka
athygli, var að auk fyrsta kynning á list
hennar frá því hún hélt utan. Málverkin voru
stúkuð af innst í vestursal og reyndist ótví-
ræður styrkur að þeim, áttu sinn þátt í góðu
gengi þessarar sennilega viðamestu Haust-
sýningu í allri sögu félagsins. Vítamínsprauta
á aðsóknina og krydd sem bragð var að í
kraumandi geijun og uppgangi hinnar ár-
vissu framkvæmdar.
Minnist þess, að hluti framlags Louisu
samanstóð af nokkrum óvenjulega stórum
kyrralífsmyndum og skáru þær mjög í stúf
við allt annað í samanlögðu húsinu. Ýmsum
þóttu dúkamir nokkuð gamaldags og fram-
andi, ekki á hverjum degi sem líta mátti krús-
ir, saltstauka, tómatflöskur, sultukrukkur,
hnífa og alla þá miklu gnótt grænmetis á
myndfleti; agúrkur, lárperur, sítrónur, kál,
grasker, lauka, eggaldin, spergla, og ávexti
í skál. Viðurkenndu þó flestir að hér væri
óvenjulegur og dijúgur málari á ferð. ►
LESBÓK MORGUNBLAÐSINS ~ MENNING/LISTIR 15. FEBRÚAR 1997 1 1