Lesbók Morgunblaðsins - 28.06.1997, Blaðsíða 6

anna og stærsta háskólabókasafn í heimi. Það
er stjórnstöð allra bókasafna Harvard há-
skóla, sem eru eitthundrað að tölu og geyma
samanlagt ellefu milljón bækur.
Harry Widener var ákafur bókasafnari og
einkabókasafn hans, 3.500 bindi, er í sérstöku
harðviðarklæddu minningarherbergi. Þar er
að finna fyrstu útgáfur af Shakespeare frá
1623 og Gutenbergbiblíu. Joseph Harris vís-
aði mér til vinnuherbergis síns, þar sem við
ræddum saman. Hann sagðist hafa dvalið á
Islandi fyrir 20 árum og verið kaupamaður
hjá Jóni bónda Bjamasyni í Bjamarhöfn á
Snæfellsnesi, þar sem hann þurfti meðal ann-
ars að „moka skít“ eins og hann sagði á óað-
finnanlegri íslensku en annars töluðumst við
við á ensku.
Hann nefndi með sama hlý-
hug nöfn Jónasar Krist-
jánssonar fyrrv. for-
stöðumann Ámastofnun-
ar og Úlfars Bragasonar
forstöðumanns stofnunar
Sigurðar Nordals, sem
m.a. hefur því hlutverki
að gegna að hafa samband við þetta erlenda
menningarsamfélag norrænufræðinga. Hon-
um hefur nýlega borist rit eftir Jón Hnefil
Aðalsteinsson. Hann bendir mér hreykinn á
safn íslenskra fornrita í bókahillu fyrir aftan
mig og dregur út Laxdælu, sem hann hafði
sjálfur keypt á íslandi. Næst hefst leitin að
Jónsbókarhandritinu. Joseph fylgir mér til
viðbyggingar. Þessi samtengda bygging heit-
ir „Hougton bókasafnið" þar sem handrit og
mjög gamlar bækur eru geymdar. Mikils
öryggis er þar gætt og þarf maður að láta
skrá sig og merkja og setja skjalatöskur og
pinkla í læstar hirslur í anddyrinu áður en
manni er heimiluð innganga. Við hefjum nú
leitina. Handritasafni Maurers hefur ekki
verið haldið saman undir hans nafni heldur
hefur því verið dreift og hinir ýmsu hlutar
þess sameinaðir viðkomandi flokkum hand-
rita. Við leitum því undir samheitinu íslensk
handrit. Brátt rekumst við á skrá sem Shawn
F.D. Hughes gerði yfir íslensk handrit í eigu
Harvard háskóla. Þar kennir margra grasa
og öðru hvoru er nefnt að viðkomandi hand-
rit hafi verið gefið Konrad Maurer á íslandi.
Við erum komnir á sporið. Handrit númer
44 reynist vera það sem við erum að leita
að. Joseph fær þetta handrit í hendur. Mikið
rétt. Hér er Jónsbókarhandritið komið í leit-
irnar, dýrgripurinn sem Séra Guðmundur gaf
Maurer fyrsta júlídag í Arnarbæli forðum,
og heitir:
„Lögbók íslendinga næst eftir Járnsíðu"
Á saurblaði bókarinnar er áritun, sem tekur
af allan vafa:
„Þessa bók á Dr. K. Maurer.
Amarbæli ltajúlí, 1858 vitnar G.Johnsen.“
Það er góð tiifinning sem fylgir því að
hafa þetta gamla handrit í höndum, handrit
sem maður er búinn að lesa svo oft um.
Þetta er fallegt handrit með fagurlega
skreyttum upphafsstöfum, sumir í litum, skrif-
að með tveimur fallegum rithöndum kring um
aldamótin 1800. Bókin sem bundin er í al-
skinn með tréspjöldum og er ekki mikil um
sig en þykk, yfir 200 blaðsíður. Ég bið Joseph
að útvega mér litmyndir af handritinu, sem
hann lofar samstundis. Ég spyr hann hvað
ég eigi að greiða í kostnað. Hann svarar góð-
lega að í staðinn eigi ég að gefa honum bolla
af kaffí næst þegar hann komi til Reykjavík-
ur. Vonandi verður það sem allra fyrst.
Höfundur er stórkaupmaður
Morgunbladið/Einar Falur
.
I
VERK Spánverjans Juan Munoz af smávöxunum og undarlegum mannverum, sem virtust sokknar í gólfið upp að ökklum, vakti athygii
í skemmunni þar sem yngri listamennirnir á boðssýningunni Framtíð, nútíð, fortíð sýndu verk sín.
FENEYJAR
SYNISHORN AF
MYNDLIST HEIMSINS
JÚNÍ er sannkaHaóur myndlistarmánuóur í Evrópu.
Fjöldi athyglisveróra sýninqa hefur verió opnaóur
í ýmsum borgum en mesta athyglin hefur þó beinst
aö þremur sem myndlistarheimurinn hefur beöiö
eftir meö óþreyju. Fyrst var Feneyjatvíæringurinn
opnaður. Þá var komiö aó Documenta 10 í Kassel
sem er viöamesta úttekt á samtímalist sem haldin
er reglulega. Loks var Skúlptúrtíæringurinn í Munster
opnaóur, en þar hafa um 70 listamenn komió fyrir
verkum víósvegar um borgina. EINAR FALURING-
OLFSSON heimsótti þessar þrjár gjörólíku sýningar.
HILTON Head Island. S.C., U.S.A., 24. júní
1992 eftir Hollendinginn Rineke Dijkstra
en hún sýnir röð stórra litljósmynda af
unglingum á baðströndum.
rátt fyrir að ferðamanna-
straumur sé alla jafna mjög
mikill til Feneyja, nær Fen-
eyjatvíæringurinn að setja sér-
stakan brag á borgarlífið á
meðan á honum stendur.
Flestar sýninganna eru í stór-
um garði, þar sem skálar þátt-
tökuþjóðanna hverfast kringum hinn stóra ít-
alska skála. Þar, sem og í gamalli vöruskemmu
skammt frá, er aðalsýningin og sú sem mesta
athyglin beinist að. Nefnist hún Framtíð nútíð
þátíð og á henni eru verk 66 listamanna á
ýmsum aldri, flestir kunnir vel og hafa gert
ný verk sérstaklega fyrir sýninguna að ósk
sýningarstjórans, Germano Celant.
Aóalsýningin ójöfn aó geeóum
í ítalska skálanumn eru þrír ítalskir fulltrú-
ar, þeirra kunnastur og áhrifamestur málarinn
Enzo Cucchi. En það er eldri hluti boðslista-
mannanna í FRAMTÍÐ NÚTÍÐ ÞÁTÍÐ sem
leggja meginhluta skálans undir sig. Nokkrir
þeirra eru málarar: Eftir að hafa flutt frá
Þýskalandi til Frakklands og tekið sér nokk-
urra ára hlé frá listinni sýnir Anselm Kiefer
hér nýtt og tröllvaxið málverk (annars staðar
í Feneyjum var opnuð á sama tíma yfirlitssýn-
ing á verkum Kiefers með nokkrum nýjum
myndum); Agnes Martin sýnir verk með ljós-
bláum tónum og einkennandi endurtekinni
línuteikningunni; Jim Dine er með stór mál-
verk þar sem birtast fígúrur eins og Mikki
mús og Gosi; Gerhard Richter sýnir röð lítilla
og frekar sundurlausra abstraktmálverka; og
meðal annarra sem sýna málverk eru Árt-
schwager, Ruscha og Gullljónsmaðurinn
Vadova sem gerir stór hringlaga verk, máluð
dökk í anda abstrakt-expressjónista og nýtur
furðu mikillar aðdáunar ítala fyrir.
I kjallaranum situr Marina Abramovic og
skrúbbar stórgripabein í „performans" sem
hefur vakið gífurlega athygli og fjallar á
áhrifaríkan hátt um átökin á Balkanskaga á
síðustu árum.
í nokkrum salanna eru skúlptúrar og inn-
setningar áberandi. Verk Rebeccu Horn hefur
vakið athygli, gert úr niðurbrotnum veggjum,
málmtrektum, ljóslifandi rafmagni sem hleyp-
ur milli skauta og undarlegum litslettum á
veggjum. Roy Lichtenstein kemur sterkur út
með nokkur þrívíddar-álverk í anda málverka
hans, heimamaðurinn Mario Mertz fær gott
rými undir kúluhúsainnsetningu og Claes Old-
enburg og Coosje van Bruggen fá innganginn
undir stóran skúlptúr sem telst vart einn af
þeirra bestu. Þetta er samt nokkuð heildstæð
sýning, enda listamennirnir flestir á kunnug-
legum brautum og hafa sitthvað áhugavert
til málanna að leggja.
Mun sundurlausari er sá hluti þessarar opin-
beru sýningar þar sem verkum yngri lista-
manna hefur verið komið fyrir í gömlu vöru-
húsi skammt frá aðalsýningarsvæðinu. Sumt
er þó býsna áhugavert þar, eins og frásagnar-
leg myndbönd þeirra Pipilotti Rist, sem bygg-
ist á myndum af henni fara glaðhlakkalegri
um götur og bijóta bílrúður, og Sam Taylor-
Woods um par á veitingastað. Francesco Clem-
ente er þarna með nokkur málverk og annar
„erótíker", Jeff Koons, er einnig með málverk
og skúlptúr og hvort tveggja mjög fyrirsjáan-
legt og óspennandi. Islandsvinurinn Roni
Horn, sem sýnir í Ingólfsstræti 8 um þessar
mundir, sýnir raðir af portrettum af ungri
6 LESBÓK MORGUNBIAÐSINS ~ MENNING/LISTIR 28. JÚNÍ 1997