Lesbók Morgunblaðsins - 25.11.2000, Blaðsíða 10

Museum Insel - Safnaeyjan. í hinni gömlu Miðju í austurhluta Berlínar
var byggt yflr ýmiss konar söfn, það elzta frá 1824. Þar eru Bode
Museum, National Galerie, Gamla safnið og Pergamon-safnið sem frá
er sagt í greininni.
Kulturforum - nýleg safnbygging sem hýsír m.a. evrópska málaralist frá
fyrri öldum. Húsið þykir ekki hafa tekizt vel, það þykir vera „án andlits“ því
forhliðin, sem hér sést, er ekki mikilfengleg.
BERLÍN BLÓMSTRAR Á NÝ -111
STEFNUMÓT
VIÐ NEFERTITI
i aðalsal Hamburger Bahnhof stendur enn sýningin „Eftir Múrinn“. Fjórir ungir listamen voru valdir
til að sýna þar og þeirra á meðal er Ólafur Elíasson sem býr og starfar í Berlín. Hann lét steypa mitt-
isháan múr eftir salnum endilöngum.
I listasafninu í Hamburger Bahnhof er tjaldað ýmsum stórmeisturum 20. aldarinnar. Grjótið í saln-
um næst á myndinni er verk þýzka konseptlistamannsins Josephs Beuys og heitir „Endir 20. al-
dar“. í sal á bak við sést í risastórt verk Anselms Kiefers, „Lily við Rauða hafið“.
EFTIR GÍSLA SIGURÐSSON
í Berlín eru mörg merkileg
söfn og þar að auki um
200 myndlistargallerí.
Enginn kemst yfir að sjá
nema brot af því sem sýnt
er. Pergamonsafnið með
heilu hofi frá Litlu-Asíu
er mikilfenglegt, en eftir-
minnilegast er að
standa andspænis drottn-
ingunni Nefertiti í
Egypzka safninu.
SÍÐAN snemma á 19. öld hefur Ber-
lín verið mitól listaborg. Með sam-
einingu hennar fyrir áratugi og
auknum ferðamannastraumi hef-
ur framboð á listviðburðum færst
í aukana; enginn kemst yíir að sjá
nema brot af því þótt hann gerði
ekkert annað. Þar eru söfn sem
geyma ektó aðeins þýzkan menningararf, heldur
einnig forn-egypzkan og fom-grískan fyrir utan
myndlist margra alda frá nágrannaþjóðunum.
Friðrik Vilhjálmur III og sonur hans, Friðrik
Vilhjálmur IV, töldust upplýstir einvaldar og litu
á sig sem vemdara lista. Jafnframt heyrði hlut-
vertónu til að auka hróður hins prússneska veldis,
safna fomminjum og myndlist og koma upp lista-
söfnum. Þau vom byggð nokkur í hnapp á eyju í
ánni Spree: Museum Insel er hún nefnd. Frá ár-
inu 1824 er Gamla safnið - Altes Museum - og
þótti við hæfi að hafa það stælingu á fom-grísku
hofi. Nýja safnið er frá 1855 og tveimur áratugum
síðar var byggt yfir National Gallery, Bode Mu-
seum á eyjaroddanum, en síðast, árið 1909, reis
Pergamon-safnið.
Pergamon-safnið: Að flytja
heilt hof milli landa
Umfangsmikil viðgerð stóð yfir á söfnunum, ut-
an hvað Pergamon-safnið var opið. Forsaga þess
er sú, að seint á 19. öld grófu þýzkir fomleifafræð-
ingar upp bæinn Pergamon á stönd Litlu-Asíu;
hann var frá því um 170 fyrir Krists burð. Það er
nú í Tyrklandi, en ströndin hefur þá heyrt til
Grikklandi hinu foma. Þyngst á metunum var hof
Seifs og Aþenu, sem tetóð var af staðnum og flutt
styktó fyrir stykki til Berlínar. í leiðinni hefur
tekizt að ná í styttu af egypzkum faraó og er hann
í allri sinni dýrð, um 2,5 m á hæð, utan við safnið.
Súlnaröð er undir þakinu og lágmyndir á undir-
stöðunni. Hofið hefur staðið uppi á hæð og eru
marmaratröppumar þrjátíu, sem liggja upp að
hofinu, allar á sínum stað í safninu. Með þýzkum
dugnaði og vandvirkni hefur það allt verið flutt til
Beriínar og þar að autó hafa þeir fundið í Perga-
mon nokkrar stakar risasúlur; ég get mér þess til
að tvo menn þurfi til að ná utan um þær. Hvernig
hægt var að flytja slík steinbákn án skemmda um
svo langan veg með 19. aldar flutningatækni má
heita óskiljanlegt.
Eitt var Ijóst frá upphafi ferðarinnar; ég ætlaði
að hitta Nefertiti. Höfuðmynd þessarar egypzku
Drottningin í myrkrinu: Höfuðmynd Nefertiti er ein
að auka á dulúðina. Nefertiti var samt drottning í
upp átrúnai
Nú þykir flott að hafa nánast ekkert í stórum sölu
safnið, og þar er þessi 80 metra langi salur, ætlaði
fyrir utan smáverk á miðju gólfi eftir Waltei
1 O LESBÓK MORGUNBLAÐSINS - MENNING/LISTIR 25. NÓVEMBER 2000
4