Lesbók Morgunblaðsins - 25.11.2000, Blaðsíða 16

Ljósmynd/E. Guðmundsson
Básaglás.
ISLAND MEÐ A
ART COLOGNE
34. a Iþjóðlega listakaupstefnan í Kc >ln var haldi n
dagana 5. til 12. nóvember sl. með þátttöku 276 gall-
ería fi rá21 þjóðlandi, og var ísland þar á meða i.
EINAR GUÐMUNDSSON brá sér til Kölnar.
ESSI kaupstefna í Köln er ás-
amt Basel-messunni eitt nafn-
togaðasta fyrirbæri sinnar teg-
undar. Þangað vilja fleiri
gallerí sækja en að komast.
Aðsóknin er slík að helmingi
fleiri umsóknir bárust en hægt
var að sinna. Það geta eklá all-
ir verið með; inntökuskilyrði eru ströng,
gæðakröfur og verulegur kostnaður fylgir
umstanginu.
Á blaðamannafundinum fyrir opnunina
talaði Karsten Greve, galleristi í Köln, fyrir
hönd messumanna. Hann útskýrði m.a. að til
þess að gallerí væri gjaldgengt á Kölnar-
messuna þyrfti það að starfa á breiðari vett-
vangi en þeim sem næmi þjóðlega mæli-
kvarðanum. Þá kvaddi sér híjóðs blaðakona
frá Suður-Ameríku og kvartaði sáran yfir
því að allt tal færi fram á þýzku, það væru
engir enskutúlkar. Var lofað bót og betrun á
næsta ári.
Karsten Greve sagði að afgerandi áherzlu-
punkta væri vart að finna á messunni í ár,
það væru engir sérstakir straumar í gangi.
Síðasta áratuginn hefði tilhneigingin legið í
átt til „installasjóna". Hann vildi og meina
að manneskjan sæti æ meira í fyrirrúmi í
listaverkinu.
Fyrir nokkrum árum var heilmikill upp-
steytur í Köln, vegna þröngra inntökuskil-
yrða og óánægju með ýmislegt annað fyrir-
komulag messunnar. Mörg gallerí rifu sig
upp og héldu til Berlínar, þar sem stofnað
var til nýrrar listakaupstefnu í höfuðborg
þýzku endursameiningarinnar. Menn óttuð-
ust á tímabili að Berlín myndi hrifsa allt til
sín, en nú anda menn léttar í Köln. Berlín er
að vísu með spennandi messu, en safnararn-
ir og kaupkrafturinn eru í Köln.
Þjóðverjar eru fyrirferðarmestir á Kölnar-
messunni; 43% þátttakenda er þó frá öðrum
löndum. Stóru löndin fyrir utan gestgjafana
eru Austurríki, Ítalía, Bretland, Holland,
Sviss og Spánn. Ljóst er að Art Cologne er
fyrst og fremst evrópsk listamessa. Dræm
þátttaka bandarískra gallería var sögð gera
messuna í ár evrópskari en ella, og vildu
menn líta á það sem plús. Þá vildu menn og
meina að fjarvera margra bandarískra gall-
ería stafaði af haustuppboðatíðinni vestan-
hafs, eða forsetakosningunum!
Það sem setur hvað mestan svip á Art
Cologne 2000 eru verk eftir svokallaða
„klassíska módernista"; þau mynda grunn-
inn ásamt verkum sjöunda og áttunda ára-
tugarins - allt annað er svo samtímalistin,
eins og sagt er á klisjukenndu máli. Nefn-
andi nöfn þegar talað er um klassíska mó-
dernista, þá er t.d. þarna átt við Kandinsky,
Malewitsch, Léger, Picassó, Schwitters,
Feininger eða Fontana. Þá eru þarna þýzku
nöfnin áberandi, Nolde, Kirchner og Nay.
Og svo áfram sé haldið áfram að „droppa
nöfnurn" má nefna síðari ára myndlistar-
menn sem eru á vegum hvað flestra gallería:
Beuys, Warhol, Richter, Cragg, Polke, Judd,
Roth, Paik - Lawrence Weiner. - Um
glænýjustu myndlistina í heiminum segir
kaupstefnan harla lítið. Samtíðin er að vísu
þarna að nafninu til, en hún er bara eins og
fyrstu úrslitatölur í bandarískum forseta-
kosningum; það veit enginn hvað hún ber í
skauti sér.
Ofannefnd nöfn er öll að finna hjá nokkr-
um heimaríkustu galleríum messunnar, sem
eru föstu venjulegu liðirnir núna eins og á
undanförnum árum: Greve og Gmurzynska
frá Köln, að ógleymdum Michael Werner
sem er með Baselitz, Penck, Liipertz & Co;
Hans Mayer og Konrad Fischer frá Dussel-
dorf; Juda, d’Offay og Waddington frá
London; Buchmann (Basel, Köln) og Kluser
(Munchen).
í eðli sínu er Kölnarmessan virðuleg og
íhaldssöm stofnun. Það er ekki beinlínis að
sjá á kaupstefnulistinni að 21. öldin sé að
renna upp. Einhvern veginn er erfitt að
koma auga á list sem er sambærileg við vís-
indaafrek nútímans t.d. á sviði erfðatækni
eða margmiðlunar. Einna helzt dettur manni
stundum í hug að stórstígastar séu framfar-
imar í prísamálum: metverð á messunni er
verk eftir Dubuffet hjá Galerie Greve, verð-
lagt á 3,5 milljónir DM. - Ef eitthvað nýtt er
á ferðinni í myndlist, þá var það ekki þarna
á messunni; Greve sagði á blaðamannafund-
inum að það tæki oftast tvær kynslóðir lista-
manna að festa fyrirbæri í sessi.
„Art is Money“, heitir verk eftir Ben
Vautier. Hann er flúxuslistamaður eins og
Nam June Paik. Eftir Paik sáust nokkur
verk, sem líklegt er að hann hafi aldrei sjálf-
ur augum litið. Segja má að Flúxus sé nú
loksins búið að festa sig í sessi og orðið
„samkvæmishæft" eftir langa útiveru í kuld-
anum. Það mætti þó halda að báðir þessir
listamenn væru þegar látnir, vegna þess hve
mikið er framleitt af verkum í anda og undir
þeirra nöfnum. Einnig vekur athygli, að allt-
af eru að birtast fleiri og fleiri verk eftir ný-
látna listamenn, Warhol, Beuys, Haring og
önnur valinkunn nöfn; það er engu líkara en
oft sé verið að framleiða áfram á bak við
tjöldin - en enginn hefur þetta á orði. Lista-
heimurinn kippir sér ekki upp við svoleiðis;
þetta er eins og rangfeðranir í ættfræðinni.
Á opnuninni kenndi allra venjulegu gras-
1 6 LESBÓK MORGUNBLAÐSINS - MENNING/USTIR 25. NÓVEMBER 2000