Alþýðublaðið - 24.10.1987, Blaðsíða 21

Laugardagur 24. október 1987
21
TRW-fyrlrtaklt er eitt þeirra fyrirtækja sem þróar nó nýja vnpnatæknl i stjörnustriði. Hér sést neðri hluti af TITAN I eldflaug skotlnn i sundur al sérstakri leyslgeislabyssu af MIRCL-gerð.
armiðstöð Rockwell var
stofnuð I fyrra því verkefnin
verða æ fleiri,“ segir Dr.
Yarymovych, „og Rockwell
hefur nú 9% af heildarsamn-
ingum hersins við fyrir-
tækin.“
Rockwell framleiðir vopn
og varnarkerfi í öll stig varn-
aráætlunarinnar, þ.e.a.s. á
skotstigi árásarflaugar, mið-
braut og lokastigi. Þetta er
heldur óvenjulegt, þv( flestöll
fyrirtækin framleiða vopn
eða skynjara fyrir ákveðin
stig áætlunarinnar. Þannig
hyggst Lockheed framleiða
ERIS-flaugar fyrir siðara stig
miðbrautar, þar sem um-
ræddar gagnflaugar eiga að
skjóta niður kjarnaodda rétt
áður en þeir fara inn í gufu-
hvolfið aö nýju. „Við erum
komnir svo langt með þróun
ERIS-flaugina að við getum
sett hana í flug í maímánuði
á næsta ári,“ segir R. Dougl-
ass aðstoðarstjóri ERIS-
áætlunarinnar við Lockheed,
glaðbeittur, dökkhærður
maður á miðjum aldri: „Og ég
get lofað þér þvi að þessi
gæi (ERIS-flaugin) getur virki-
lega flogið. Mig langar til að
búa til 10 þúsund slíkar
flaugar. En sennilegasta
framleiösluáætlunin verður
um eitt þúsund ERIS-
flaugar."
Eins og kvennafar
Sumir framleiðendanna eru
ekki alveg jafn öruggir með
framleiðslu slna. Hluturinn er
nefnilega sá, aö tæknin þró-
ast svo ört, að vopnin sem
verið er að teikna I dag, eru
orðin úrelt á morgun. Og
þegar mörg fyrirtæki berjast
um samningavið herinn, ríkir
alltaf mikil taugaveiklun inn-
an fyrirtækjanna hvað sam-
keppnisaöilinn er að rann-
saka og hanna: Er hann kom-
inn fram úr okkur? Jafnvel
þegar fyrirtæki eru komin vel
á veg með þróun vopna,
seytlar efinn inn í vitund for-
stjóranna ef fréttir af nýrri,
hugsanlegri tækni berast.
Robert L. Walquist, aðal-
forstjóri og yfirmaður geim-
varnardeildarinnar hjá TRW-
fyrirtækinu segir við Alþýðu-
blaðið: „Þetta er eins og að
sitja á bar og hitta föngulega
konu. Þú ferð að spjalla við
hana og samræðurnar ganga
vel. Kvöldið lofar góðu. Þegar
samræðurnar eru sem bestar,
opnast dyrnar og inn kemur
sú mesta skutla sem þú hef-
ur augum litið. Hún sest við
borð. Nú kemur upp vafi í
huga manns. Á maöur að
halda sig við þá fyrri sem
maður er greinilega orðinn
öruggur með, eða sleppa af
Hughes-verksniiéjumar i Kaliforniu eru meðal þeirra fyrlrtækja sem gert hala samnlnga viö
Bandarikjaher um þréun vopna og njésnabúnaðs i gelmvarnarkertlnu. Hér eru sértræðlngar
verksmiðjanna að yfirtara skynjara sem komlð verður tyrir i sérhannaðri Boing 767 flugvél og
ÞJónar þelm tllgangl að vara við hugsanlegri kjarnorkuárás á Bandarikln.
henni hendinni og taka séns-
inn á draumadisinni?"
Enginn sem starfar hjá
stórfyrirtækjum vopnafram-
leiðenda efast um að hægt
sé að byggja upp geimvarnar-
kerfi. Spurningin er aðeins
sú, hvenær það verður hægt,
og hvað það muni kosta.
George F. Aroyan er for-
stjóri geimvarnardeildar
Hughes-verksmiðjanna. Hann
segir við Alþýðublaðið „Sum-
ir vísindamenn segja að
geimvarnaráætlunin sé erfið
framkvæmdar, en enginn
segir að hún sé ófram-
kvæmanleg. Spurningin er
ennfremur hvað áætlunin
megi kosta. Ég trúi persónu-
lega á geimvarnir og að þær
séu af hinu góða. En hve
umfangsmikið geimvarnar-
kerfi eigum við að byggja
upp? Hve mikla peninga höf-
um við til ráðstöfunar? Um
þetta snýst framtlð áætlunar-
innar. Við verðum að hafa
það góðar varnir að Sovét-
menn trúi því, að árás sé
vonlaus."
Vopnanotkun
vidskiptavinarins
áformuð
Dr.Peter Moriarty er áætl-
unarstjóri geimvarnardeildar
Hughes-verksmiðjanna. Hann
orðar hlutverk fyrirtækisins
síns á eftirfarandi hátt: „Allt
sem við höfum gert undanfar-
in 25 ár er til að mæta vax-
andi og breytilegri hernaöar-
ógnun frá Sovétríkjunum.
Geimvarnarkerfið og þátttaka
Hughes-verksmiðjanna í
þeirri áætlun er rökrétt fram-
hald af vopna- og hergagna-
framleiðslu okkar fyrir NATO.
Fyrirtækið gerir ekki aöeins
áætlun fyrir eigin fram-
leiðslu, heldur reiknar út og
áformar vopnanotkun fyrir
viðskiptavininn í einstökum
aðgerðum." Talsmenn flest-
allra fyrirtækja nota oröið
„viðskiptavinur" yfir Banda-
ríkjaher þegar vopnafram-
leiðsla er annars vegar.
„Þannig setjum við upp út-
reikninga á herkerfi Banda-
ríkjahers; kostnað, hergögn,
eyðileggingarmátt vopna og
svo framvegis. Við gerum
einnig áætlanirog útreikn-
inga hvernig hergagnafram-
leiðsla okkar nýtist best (
heildarherkerfi Evrópu og
NATO. Sömu sögu er að
segja af geimvarnarútreikn-
ingum okkar,“ segir Dr.
Moriarty.
Stríðsdeildir
fyrirtækja
Þama kemur dr. Moriarty
inn á athyglisvert mál. Innan
fyrirtækja stærstu vopnafyrir-
tækjanna starfa deildir sem
sjá um útreikninga og áætl-
anir yfir varnarkerfi. Fyrirtæk-
in búa til alls kyns módel yfir
alla hugsanlegar breytingar á
varnarkerfi vestrænna landa
og reiknar út ýmsa striðs-
leiki, þ.e.a.s. möguleika á
vopnaðri árás Sovétmanna og
hvernig slíkt stríð myndi þró-
ast. Þessa stríðsleiki byggja
strlðsdeildir fyrirtækjanna á
ýmsum flóknum upp-
lýsingum um herstyrki,
strauma I alþjóðlegum stjórn-
málum, nýjum vopnum,
breyttri hátækni, pólítfskum
breytingum innan ýmissa
þjóðlanda, og stefnum f utan-
ríkispólítík o.s.frv. Stríðs-
deildir fyrirtækjanna koma
upplýsingum sfnum reglu-
lega til Washington DC og til
Pentagon þar sem þær eru
metnar hverju sinni og born-
ar saman við upplýsingar
hersins sjálfs og mat hans á
varnar- og hernaðarþróun.
Upplýsingum fyrirtækjanna
fylgja ávallt ráð um hvernig
vopnaframleiðsla þeirra gæti
komið inn i dæmið og sporn-
að við hættu á árás og þar
fram eftir götunum. Fyrirtæk-
in gera enga undantekningu