Tíminn - 02.12.1967, Side 8

LAUGARDAGUR 2. desember 1967.
8
TlfVIENN
Leikfélag Reykjavíkur
Snjókarlinn okkar
Barnaleikrit í 16 atriðum. Tónlist: Leifur Þórarinsson
Höfundur: Oddur Björnsson. Dansar: Bryndís Schram.
Leikstjórn, leikmynd og búningar: Eyvindur Erlendsson.
Það er orðinn fastur liðiLr hjá
leikMsum borgarinnar,^ að sýma
árlega eitt leikrit váð bæfi barna,
svo að þau fari ek'ki alveg var-
hluta af kostum og dyggðum leik-
ílstargyðjuninar. Þessi siður er
allra góðra gjalda verður, en á
hinn bóginn venðiur að játa, að
eikki befiur ævinlega tekizt mægi-
lega vel til, sum þessara leikrita
hafa verið skrýtið samansull af
ævintýralegum hugmyndum sam-
fara siðaipréddkuinum, lélegri
kímni, og jþar fram eftir götun-
um, sem sagt ekki nógu góð.
Sagt er, að börn séu þakklátust
ailra áheyrenda, og víst er um
það, að þau eru óspör á að láta
í Ljósi hrifningu sdna, ef vel er
fyrir þau gert, en þau eru líka
afar kröfuhörð og e£ veruleg mis-
smíð er á verkinu, missa þau
áhiugann.
Það var auðséð á litlu frum-
sýningargestunum í Iðnó uni
daginn, að leikritið Snjókarl-
inn okkar, var ekki aiveg eftir
þeirra höfði. Látii sem engin eft-
irvænting var í sviip þeirra, og
hlátrar heyrðust sjaldan. Þau
tóku ekki þátt í leiknum af lífi
og sál, eins og í Kardimommu-
bænum, og Ferðinni til Tungls-
ins, sem sýrnd voru fyrir nokbr-
um árum, sjialdan eða aldirei var
kaltlað fram í, og það sem gerð-
ist á leiiksviðiniu fár að mestu fyr-
ir ofan garð og neðan hja yngstu
gestnnum, sem sátu prúðbúin á
bekkjunum.
Af þessu má þó ekki draga þa
ályktun, að leikritið hafi veri®
framúrskarandi léiegt og illa
gert að öllu leyti. Það hafði þvert
á móti marga góða feosti, m. a.
var efnSþráðurinn byggður á
skemmtlegum hugmyndum, leik-
mynd og búningar prýðisvel gerð
ir, og mörg gervin bráðskemmti-
leg, og ýmislegt amnað gott má
um sýninguna segja, en þegar á
heildina er Itið, er útfeoman ekki
sem 'skyldi.
Eínisþráðurimn er í stuttu má3i
sá, að tvö lítl systkini, Óli og
Ása búa sér til stóran og mynd-
arlegan snjókari. Þau hugsa með
skelfinigu til þess tíma, er snjó-
karlinn bráðnar samkvæmt al-
kunnum náttúruilögmállum og
biðja stjörnurnar ásjár; Árang-
urinn lætur ekki á sér standa.
Máninn viitrast þeim systkinum,
og það verður að ráði hjé þeirn
þrem'ur, að halda á vit sólarinn-
ar og biðjia hana að þyrma snjó-
karlinum. Haldið ,er af stað, og
á leiðinni tl sóterimnar lenda þau
í ýmsum ævimtýrum, bitta nokkr-
ar himinstjömurnax, sumar vlja
liðsinna þeirn, en aönar gera
þeim ýmislegt til misfea. En um
síðir ná þau ti! sólarinmar, og
bera erindið upp við þemu henn-
ar, sem flytur þeim skilalboð sól-
arinnar. Þau virðast næsta órœð,
pn við þyí er ekkert að gera, og
systkinin með snjófearlinn í eftir-
dragi halda heim á ný. Þeim
bregður iMilega í brún daginn
eftir, er þau sjá, að þíðan befur
komið snjókarlinum fyrir kattar-
nef, en um kvöidið verða þau
vör við, að smjókarlinm Ifir, og
brosir ti! þeima inn um skjáinn.
Hennar hátign sólin hefur vistað
hann uppi í tunglinu.
Þessi hugmynd er að mestu
leyti toomin fná börmum í Mynd-
listarskólanum, en Oddur Björns-
son leitoritahöfumdur hefur út-
fært hana. Það hefur etold tekizt
sem skyldi að vinna úr þessum
efmiviði, iþrátt fyrir ýmiis ævin-
týri, virðist leikritið harla við-
burðasnautt, sum atriðin eru að
viísu noktouð góð, en önnur alltof
langdregin. Svo ævintýralegor
sem efmisiþráðurinn er fljótt á
Itið, er heildarsvipurinn of hvers
dagslegur tl að draga að athygli
bamanna, og að okkar dómi má
það frekar sitorifast á reikning
höfuindlar en leitostjóra.
Spemna er eiginiega engin í leik
ritinu, hnyttileg og skenuntileg
tlsvör næsta fá. Framsögm sumra
leikaranna, eintoum þeirra yngri,
var um margt ábótavant, og oft
var erfitt að greinia, hvað þeir
sögðu.
Anrnars var leikurinn yfiirleitt
ágætur. Snjókarlinn var leikkin
af Kjartani Raignarssyni, og skil-
aði hann Mutverki sínu með mito-
iiili prýði. í gervi Mánans var
Sigurður Karlsson, og einnig hann
stöð sig mjög vel. Gervi hams var
býsna sniðugt og vakti kátínu.
ÓI og Ása voru leikm af Gunnari
Biorgarsyni og Sigrúnu Bjömsdótt
ur. Leikur þeirra var alveg prýðí
legur, að öðm leyti en því að
fraimsögmin var fremur ósbýr á
köflum. Guðrún Ásmumdsdóttir og
Karl Guðmundsson léku foreldra
þeirra, og gerðu litlum Mutverk-
um góð skil.
EmeMa Jónasdóttir lék stjörn-
una Fjósakonu, sem bömin beim-
sóttu á leiðinni tl Sólar. Atriðið
með henni var frá höfundiarims
hendi með þeim .skemmtitegri í
leikritinu, og leitour EmeMu var
prýðlegur. Fj'órar stjömur aðrar
komu við sögu, Júpíter, Siríus,
Marz og Merbúr. Júpíter var leito-
inn af Guðjóni Imgia Sigurðssyni
og Daníe! Willliamssyini, enda var
hann tvíhöfða og fjórfœttur. Bún
ingur hans var býsna storimgileg-
ur, en Mutverk hams missti martos
að okkar dómi, Síríus léto Jónína
M. Ólafisdóttir. Hlutverto hennar
var ágætt og hún gerði því góð
skil. Marz og Merkúr létou þær
Þórann Sigurðardóttir og Soffía
Jatoöbsdóttir. Voru þær smaggara-
legar og skemmtállegar. Einnig
kemur Sjöstimið fram í Leitonum,
en Mutverk þess var í höndum
sjö lítlla damsmeyj'a.
Með Leitoritinu og nuMi atriða
yar, filutt tómlist eítir Leáf Þórar-
insson. Var hún of tyrfin til að
börnin gætu haft af henni ánægju
TungliS og snjókarlinn, Óli og Ása.
og hefði farið betur á a® flytja
léttar melódíur, sem kratokamir
hefðu getað tralliað með.
Enda þótt ýmislegt hefði bet-
ur mátt fara, hefur leitostjórinm
Eiyvindur Erlemdsson án efa gert
mjög mikið tl að ljá sýningunei
skemmtilegan svip, og þegar allt
bemur ti! alls, er Mutur hans
býsma mikill og vel af bendi innt-
ur,: því að rammimin, sem hann
hefur gert um leikritið er að
flestu leyti góður. En góður
rammi er auðvitað ekki nœgileg-
'tr tl að gefa lélegri mynd gildi.
Hlutar leitostjóra ér tviiþættur,
hann hefiur einnig gert leikmynd
og búminga, sem eru sérlega
skenimtilegir og nýstárlegir, litir
eru bjartir og faMegir, og gervin
miörg hver prýðisgóð. Yfir sýn-
ingunni ér því hugljúfur blær,
sem sennilega bætir upp ýmsa
missmíð á verkinu. gþe—sj.
MINNING
Hákon Kristófersson
í Haga - fyrrv. alþingismaður
„Háikon í Haga er látimm“,
heyri ég þuilinn í hljóðvarpinu
segja. Etoki gat þessi tilkynning
verðið fiáorðari, ekki hóglátari.
Upp í bug minn skýtur: Þá er
gemgimn síðasti Brunmamaðurinn.
Fyrir nokkrum árum áttum við
Hákon í Haga bréfastoápti. Vel
gazt mér að manninum af efni
bréfanna, þau lýstu góðlátflegri
kímni hams, greind og stállminni.
Svo var það um réttaleytið 1963,
að Jón Hákonarson, kaupfélags
stjóiri Rauðsendlinga ók í bdl sin-
um yfir Kleifaheiði oig með hon
um ásamt mér var EgiM Ólafsson
á Hnjóti, sá eljusami og fundvísi
safnmaður. Við vorurn á leið að
Haga á Barðaströnd, ég að hitta
Hlátoom og dveljast um stund hjá
honum. Þegar halaði niður af
heiðinni, kom eins og ósjálfráít
í hugskot mitt einhvers staða'1
utan af jaðarsvæðum vitundar-
innar, að ekki hefði kveðið mikið
að Hákoni í Haga, meðan hamn
sat á AJiþingi, en það var á ár-
urnum 1913 — 1931. Þessi kvittur
um Hátoon sem þingmann, hafði
leynzt með mér frá því ég var
strákuT og átti heima sunnan
Breiðafjarðar.
Móttötounum í Haga lýsi eg
ekfci, þær þekkja alir, sem sottu
heim Björgu og Hákon. Þegar við
vorum setztir þremenningarnir
inni í stofu, segir Hákon: „Jœja,
Jón mi'nn, ætli þú sért efeki eini
íslendingurinn um þessar mund
ir, sem niálgast það mest að
halda íslenzku krónunni í gul-
gengi?“. — Þegar þeir úr Örlygs
höfninni vom famir, spurði ég
Hiákon að því, hvað hann hefði
meint með því, þegar hann minnt
iöt á guMgiIdi íslenzku krónunnar
vdð Jtón. Þá svaraði Hagahöfðing
inn: „Veiztu það etoki, að Jón
Hátoonarson stjómar svo vel sánu
Mtla kaupfélagi, að hvergi á
íslandi munu menn njóta siffikra
verzlunarkjara sem hjá hionum,
og leggur hann þó álitiega upp-
hæð í varasjóð árlega.“
Nú f órum við Hátoon að spjála
saman frarn að kveldverði og að
honum toknum héldum við fram
lengi nætur. Víða gat Hátoon toom
ið við, enda mörgum og mörgu
toynnzt á langri ævi. Mest fýsti
mig að vita, hvað hann kynni að
segja af því, er honum var tounn
ugt um að gerzt hafði bak við
tjöldin í íslenztoum stjórnmáiLum,
meðan hann hatfði verið riðinn
við þau. Sannarlega var ekki
toomið að tómum kofa hjá Hé-
tooni í því efni. Hann vissi vel,
að ég var ekki með hnýsni minni
um þessa hluti, að afla mér fanga
í bók fyrir jólamarkað. Allt er
það vel geymt, sem Hákon sagði
mér, ekki komið í glatkistu, og
látinin má hann vita, að ég hef
efcki í hyggju að bera nokkuð
af því á torg, án tlefnis.
Síðastliðið sumar hittumst við
Hlátoon í Haga enn heima hjá
Ihonum, en þá var ég á leið
vestur að Brunnum. Þaðan hafði
ég reyndar fcomið, þegar mig bar
að dyrum hans í hið fyrra sinn-
ið. Brunnar voru vestasta útver
á íslandi, milli Hvalátra og
Brunnanúps. Þangað toom Hákon,
þegar hann var á níunda ári, eða
vorið 1885, og byrjaði að róa sem
hálfdrœttingur. Þá voru þar.
uppistandandi fimrn vertoúðir og
búið í þeim ölliuim, en auk þess
sáust þá Jieifar margra vertoúða.
Hátoon reri írá Brunnum notokr
ar vertíðdr, en seinast, þegar
hann lagði þar hlunn fyrir stefni,
voru þar einungis fjiórir bátar
fýrir landi í vertoúð Hátoonar
voru sjö menn. Iiann reyndi það
í Brunnaveru sinni, að víðar get
ur verið toátt en í FljótshMðinni.
Ég sá það síðastliðið sumar, að
niú orðið er fátt á Bxunnum, sem
minnir á fjölmenna verstöð.
Greinlegar eru þó tætlur af
þessum toúðum: Tangabúð, Vogs
búð, búðim, sem Hátoon var í
og ber efekert heiti, og lotos Bœj
aribúð, en þar var rúm fyrir tvær
iskipshafnir, er reru á bátum
bóndans á Bæ á Rauðasamdi. Enn
er Kárafit á sinum stað mili
búðaleifanna og Brunnahlðar.
Kúlureitur er ekki heldur horf-
inn, en í hanm átti skrokkum af
nokkrum Spánverjum að hafa ver
ið bolað, þá er þeir gerðu mest
an usla hér við land. Loks era
steinarmiir: Brynjólfstak, Júdas
og Klofi nokkurn veginn á sama
stað og þegar Hábon reri frá
Brunnum. Uppi í Bruinnahlíð eru
nú að koma í Ijós við sandupp-
tolástur fiskgarðar, sem Hálkon
hafði ekki hugmynd um, að þar
vœru, þá er hann var á Brunn
um, enda huidir sandi. Vel gætu
þessir fiskgarðar verið hinir sömu
og Dýrfirðingar þurrkuðu á
bjargrœðið sitt, þá er þeir sóttu
tl fanga vestur að Brunnum fyrir
þrem tl fjórum öldum.
En sivo gat tognað úr Hákioni,
hálfdrættingnum frá Brunnum,
a® sýsJumgar hans völdu hann til
þess að taka á Aiþingi sæti, er
losnaði við fráfaJl eins svip-
mesta gerðarmanns í íslenzkum
stjórnmálum á fyrsta áratug þess
arar aJdar. Þar varð Hákon þaul
sætnari en margur mun ef til
vll hafa ætlað í fyrstu. Þeir,
sem vilja kynna sér þingsögu Bá-
konar, geta gluggað í Alþingis-
tíðingin, en að vísu er hún ekki
öl þar.
Háfcon sat lengi með prýði
fornfrægt böfuðból, og reyndist
jafnvígur á sjó og landi, einníg
útselsbrimJarnir á Drápsskerjum
vissu, a® Hákon i Haga var til
Björgu í Haga þarf ekki ið
minna á það, að þeir verða ið
missa, sem eiga. en ekki er sama
hvað úr hendi er látið. iafnvel
við jörðina og skaparann.
Lúðvík Kristjánsson.