Alþýðublaðið - 10.12.1988, Page 19

Laugardagur 10. desember 1988
19
KRIN0LAN
Ein og hálf milljón á mánuði
er upphæðin sem Kringlan
greiðir ffyrir rafmangsnotkun.
Veist þú hversu margir lampar
eru i húsinu eða hve marair
kílómetrar aff raflögnum liggja
þar? Zóphanias Sigurðsson veit
svarið við þessum spurningum
og öðrum forvitnilegum.
Flest okkar kvarta hástöfum
yfir rafmagnsreikningum
heimilisins og í hvert skipti
sem slíkur reikningur berst
heitum viö því aö fara nú að
spara. Engin óþarfa Ijós á
þessu heimili segjum við af
festu, göngum um og slökkv-
um. Eftir örfáa daga er allt
komiö í sama farið og við erum
búin að gleyma upphæðinni á
rafmagnsreikningnum.
Zóphanias Sigurðsson
gleymir hins vegar ekki upp-
hæðinni á rafmagnsreikningn-
um sem honum berst mánað-
arlega. Hann hljóðar upp á
eina og hálfa milljón. Zóphan-
íasersjálfsagt eini maðurinn á
landinu sem hefurekki áhyggj-
ur af slíkri upphæð. Ekki ætlar
hanh að borga reikninginn úr
eigin vasa, hans hlutverk er að
innheimta þessa uþþhæð hjá
þeim áttatíu aðilum sem hafa
starfsemi í Kringlunni.
VÍÐFEDMT ÖRYGGISKERFI
Og hver er þessi Zóphan-
ías? spyrð þú. Svarið væri á
hreinu værir þú einn þeirra
sem reka fyrirtæki í Kringl-
unni. Zóphanías ertæknistjóri
Kringlunnar, maðurinn sem
veit nánast allt sem vita þarf
um rafmagnið í húsinu og ým-
islegt fleira. Það er ekkert lítið
sem þarverðurað kunnaskil á.
Hefur þú til dæmis nokkurn
tíma velt fyrir þér hversu marg-
ir lampar eru í Kringlunni eða
hversu margir kílómetrar af raf-
lögnum liggja þar? Geturðu
ímyndað þér hversu margir
vatnsúðarar eru í loftum eða
hve mörgum rúmmetrum af
lofti er dælt í gegnum loft-
ræstikerfið? Sjálfsagt ekki.
Zóphanfas er með allt þetta á
hreinu. Hann var ráðinn til
Kringlunnar á lokastigi bygg-
ingartfmans og fylgdist þar
með verktökunum, „reyndi að
grípa þar einhverja þekkingu
til að geta tekið við þegar hús-
ið var opnað" eins og hann orð-
ar það.
En það er ekki aðeins raf-
magnið sem fellur undir verk-
svið Zóphanfasar. Hans hlut-
verk er að sjá um að öll tæki og
búnaður hússins í sameign
gangi. Þar er innifalið, auk raf-
magnsins, loftræsting, pfpu-
lagnir, öryggiskerfi, hljóðkerfi
og loftnetskerfi. „Öryggiskerf-
ið er geysilega viðfeðmt kerfi,
sem fer inn í allar verslanir og
fyrirtæki íhúsinu,“segirhann.
„Við urðum fyrir skemmdar-
verki hér eitt sinn og kerfið
brást mjög vel við.“ Hann bæt-
ir við að skemmdarverk af
þessu tagi séu gífurlega
kostnaðarsöm. Vatnskerfið fór
af stað og á örfáum mínútum
flæddu fleiri þúsund Iftrar af
vatni. Vatnið flæddi um nær-
liggjandi svæði og niður á
neðri hæð svo viðgerðarkostn-
aður varð mikill. — í Kringl-
unni eru 3.000 vatnsúöarar,
eða „sprinkle" — kerfi, og eru
þeir settir upp með þriggja
metra millibili um allt húsið.
Reyk-og hitaskynjarareru 1.500
og brunalega séð er húsið
mjög vel varið. Nýlega komu i
heimsókn f Kringluna slökkvi-
stjórar allra höfuðborga Norð-
urlandanna og lofuðu mjög
þettatrausta kerfi. Flóttaleiðir
úr Kringlunni eru margar ef
eldurkemur upp og brunatjöld
renna sjálfkrafa niður við
stærstu verslanirnar.
Loftnetskerfi er lagt í allar
einingar hússins þannig að
verslanir geta tekið á móti
sjónvarpsstöðvum og einnig
er gervihnattadiskur í Kringl-
unni: „Sumar verslanir hafa
sjónvarp á fyrir viðskiptavin-
ina, einkum þær sem selja
ræstikerfi ereinnig i húsinu en
tilgangur þess er sá að sjúga
reyk úr verslununum ef eldur
kemur upp. Það kerfi er mjög
öflugt og það ræsum við ekki
nema slökkvilið sé á staðnum.
Þettakerfi tryggirað reykurinn
berst ekki út fyrir þann stað
sem eldur kemur upp á.“
Fleiri tölur svo fólk átti sig
betur á stærð Kringlunnar og
umhverfi hennar: í snjó-
bræðslukerfinu á bilapöllun-
um eru hvorki meira né minna
en 30.000 lítrar af frostlegi.
„Það fer óhemju vatn i að hita
bilapallana, þannig að við
fylgjumst vel með veðri svo
ekki sé verið að hita pallana að
óþörfu" segir Zóphanías.
RAFMAGNSNOTKUN EINS
OG í ÞORPI
Kringlan notar um það bil
körfum er stundum ekið á lyft-
urnar þannig að hurðir lokast
ekki og það kemur fyrir að að-
skotahlutir fari í færistigana
og stöðvi þá. í þeim eru neyð-
arrofar undir greiðunum og ef
einhver hlutur fer ofan í stig-
ana þarf að keyra þá afturá-
bak.“ Zóphanías segir ekki
auðvelt að skemma færistig-
ana nema þá útlitslega séð.
„Það er töluvert um að það sé
óvönduð umgengni hér í hús-
inu og umferðin truflast oft.
Krakkar gera nokkuð af því að
stöðva stigana með því að ýta
á neyðarhnappa við enda
þeirra. Það er slæmt þegar
stigarnir stöðvast því þrepin í
þeim eru svo há að eldra fólk á
erf itt með að ganga þá.“ í f ram-
haldi af þessu tali kemur fram
að alltof algengt sé að foreldr-
ar segi börnum sínum að fara
nokkrar ferðir með færistigari-
Magnús Pálsson öryggis-
gæslustjóri og Sigurbjörn
þúsundþjalasmiður eru alltaf
til taks. Þeim dugaroft ekki að
vera innanhúss við vinnu sína,
því oft þurfa þeir að fara upp á
þak: „Þegar maöur lítur yfir
þakið hérna er engu líkara en
maður sé kominn upp í sveit.
Þetta er eins og túnin í sveit-
inni!“ segir Zóphanías. „
Ástæða þess að við erum að
príla þarna uppi er sú að
stundum er fiktað við brúnaað-
vörunarkerfið og þá opnast
reyklúgur á þakinu sem við
þurfum að loka aftur.“
— Svona í „framhjáhaldi“
eins og Bibba á Brávallagöt-
unni myndi segja, má geta
þess að flest jólaljós í Kringl-
unni, innanhúss og utan, voru
sett upp af þeim félögum
Magnúsi, Sigurbirni, Einari
sjónvarpstæki."
ÞRJÚÞÚSUND RÚM-
METRAR LOFTS Á
KLUKKUSTUND
Hljóðkerfið er staðsett í
stjórnherbergi hússins á
þriðju hæð og þar eru lesnar
inn allar tilkynningar. Zóphan-
ías segir algengt að þangað
upp sé komið meö börn sem
hafa týnt foreldrum sínum og
kallað erá þá úr kallkerfi húss-
ins. „Þetta hljóðkerfi er þó
fyrst og fremst mjög gott ör-
yggistæki ef eitthvað ber út af
í húsinu,“segir hann. í stjórn-
stöðinni er tölvubúnaður fyrir
loftræstikerfið, þar sem Zóph-
anías getur stjórnað breyting-
um áþvl fyrirallt húsið. „Kerfið
vinnur þannig að lofti er blásið
inn í göngugöturnar þar sem
haldið er yfirþrýstingi. Þegar
loftið kemur inn í göngugöt-
urnar er búið að sjúga úr því
ryk og bakteríur, hitastilla það
og rakastilla. Loftið er síðan
sogið út úrverslununum aftan-
til. Loftræstikerfin hér eru
geysilega öflug, sjálfsagt þau
stærstu hér á landi. Við dæl-
um um 300.000 rúmmetrum af
lofti inn í húsið á hverri klukku-
stund. Þetta þýöir um sjö loft-
skipti á klukkutíma. Reyk-
1,6 megavött af rafmagni I
hverjum mánuði, sem er sam-
bærilegt við nokkur bæjarfé-
lög úti á landi: ‘Ólafsfjörður
notar um 1 megavatt, Sand-
gerði 1,4 og Þórshöfn, þar sem
er rafhitun, notar 2 megavött.
Þessir staðir eru með ótal
vinnustaði, fiskvinnslu og
annað, þannig að Kringlan not-
ar rafmagn á við þorp.“ segir
Zóphanias. í Kringlunni eru
um 250 kílómetrar af raf-
strengjum og í sameigninni
eru 3.200 lampar. Þar fyrir utan
eru öll Ijós í verslunum, sem
enginn hefur lagt í að telja.
Zóphanías er rafvirkjameist-
ari að mennt og sá eini i hús-
stjórninni sem er vanur slíku
starfi. Það liggur því í augum
uppi að hann fer ekki langt
nema með talstöðina á sér:
„Hér getur allt komið upp,“
segir hann. „Það er óendan-
legt hvaðgeturmögulegafarið
úr skorðum. Ljós geta bilað
einhvers staðar, rafmagn slær
út, sjálfvirk hurð opnast ekki
og svo kemur oft eitthvað upp
áíverslununum. Þaðerað visu
fyrir utan mitt verksvið, en það
flokkast undir almenna lipurð
að aðstoða verslunarmennina.
í sameigninni eru fimm lyftur
og fjórir færistigar, og það er
svolítið um að þessum tækj-
um þurfi að sinna. Innkaupa-
um meðan þeir séu að versla:
„Við bjuggum til leiöbeiningar
í samvinnu við Vinnueftirlit rík-
isins og þær eru við stigana.
Þar stendur meðal annars
skýrum stöfum að börn yngri
en sex ára megi ekki ferðast i
þeim nema í fylgd með full-
orðnum' segir Zóphanías."
Það getur valdið ónæði fyrir
aðra viðskiptavini þegar börn
eru að leik í stigunum, auk
þess sem þar hefur legið við
slysurn." Hann sækir tvö stig-
vél sem eru í geymslu í stjórn-
herberginu. Stykki er farið
framan af báöum stígvélunum
og mesta mildi að stórslys
hlaust ekki af: „Krakkar átta
sig ekki á því að færistigarnir
geta verið hættulegir. Þeir
bíða með að stíga af þeim og
ef skórnir eru úr gúmmii eins
og l þessu tilviki togar stiginn
þá með sér.“
Zóphanías er í Kringlunni i
tíu klukkustundirádag. Þess á
milli erhann með símaeðatal-
stöð við höndina og eftir rúm-
lega eins árs starf er hann
kominn upp á lagið með að
leiðbeina öryggisvörðum
gegnum síma á nóttunni: „Já,
ég ermeð teikningaraf húsinu
á náttborðinu!" segir hann.
Hann segist þó ekki bera einn
ábyrgð á aö allt gangi, þvl
framkvæmdastjóra og Zóph-
aníasi auk þess sem þeir
fengu smið sér til aðstoðar.
Meðan á spjalli okkar stóð
gerðist ýmislegt í húsinu.
Hringt var hvað eftir annað,
kallað í talstöðina og öryggis-
verðir mættu með litla prakk-
ara sem höfðu tekið upp á
ótrúlegustu strákapörum og
hrellt viðskiptavini. Magnús
tók að sér að leysa úr þessum
málum meðan Zóphanías
fræddi Kringlulesendur um
þann þátt starfseminnar sem
fáirhafa sennilegahugsað út í.
„Við kvörtum ekkert undan
verkefnaskorti eða aðgerðar-
leysi hér í Kringlunni," sagði
Zóphanias Sigurðsson tækni-
stjóri og þegar hann var spurð-
ur hvort maður með svona víð-
tæka þekkingu á þessum þátt-
um kæmist nokkurn tfma í frí
frá öllu saman svaraði hann
brosandi: „Jú, jú, ég fór tvisvar
sinnum í frí í sumar, eina viku
í hvort skipti. Magnús veit mik-
ið um tæknimálin hérna, sem
kannski aðrir þekkja ekki, svo
hefur það reynst ómögulegt
fyrir okkur tvo að fara f rá sama
daginn. Við ætluðum að fara
saman á rjúpu núna, en það
hefurekkertorðiðaf þvíenn —
og verður varla tlmi til úr
þessu!“ •