Vísir - 02.04.1976, Blaðsíða 9

visro Föstudagur 2. april 1976.
9
Flest þau börn sem koma á
slysavaröstofu Borgarspitalans
vegna eitrunar eða meintrar
eitrunar eru yngri en 6 ára
gömul. Litið kemur af eldri
börnum. Haukur Kristjánsson
yfirlæknir tjáði okkur að ekki
væri búið að taka saman tölur
yfir slik tilfelli fyrir siðasta ár.
Arið 1974 komu hins vegar
meira en 300 börn að 3 ára aldri
á slysavarðstofuna vegna
eitrunar.
Haukur sagði að sér virtist
sem fjölgun þeirra barna sem
koma vegna eitrunar væri litil,
ef hún væri nokkur. Án þess að
vilja fullyrða nokkuð, kvaðst
hann hafa það á tiifinningunni
að talan frá þvi á siðasta ári
væri jafnvel lægri en 1974. Að
minnsta kosti eru eitrunartil-
felli ekki í vexti.
Mikill áróður hefur án efa haft
sitt að segja, enda aldrei of var-
lega farið með eiturefni.
Meðul, bón og fleira...
Sú tala sem til er frá árinu
1974 gildir um börn upp að 13
ára aldri, en flest þau sem
komast i læknishendur eru
innan við 6 ára eins og fyrr
segir.
Haukur sagði að mest bæri á
þvi að börnin kæmust i meðal-
aglös, hreinsivökva alls konar,
sterka edikssýru, terpentinu,
tóbak og jafnvel málningu.
Hann gat þess að i sárafáum
tilfellum væri um eitrun að
ræða. Oftast væri komið með
börnin vegna þess að þau hafa
borðað sigarettustubb, töflur
eða annað en hins vegar ekki
vitað um hversu mikið magn
væri að ræða. Það væri þvi nær
að tala um meinta eitrun.
Hvað á að taka
til bragðs?
Fyrir nokkru birtum við grein
um ýmsar hættur á heimilum.
Við gáfum þá ýmis góð ráð um
það hvernig geyma ætti hættu-
leg efni. Það má þó ekki útloka
þann möguleika að barn geti
náð i eiturefni, og þá er eins gott
að vita hvernig á að bregðast
við. Um það ætlum við einmitt
að fjalla nú.
Það er ekki sama hvernig
brugðist er við. Það veltur á þvi
HVAÐ
ó að gera ef
barnið tekur
inn eitur!
hvað barnið hefur borðað eða
drukkið. I flestum tilfellum
verður að reyna að fjarlægja
eitrið úr maga barnsins.
Fjarlægið afgang taflna úr
munninum og fáið barnið til að
kasta upp. Það er fljótlegast og
auðveldast með þvi að fara með
fingurinn i kok barnsins.
Uppsölumeðul eru sjaldnast við
höndina. Hins vegar má útbúa
meðal sem virkar fljótt. Setjið
matskeið af salti út i bolla af
vatni, og látið barnið drekka
það.
Sé langt siðan barnið drakk
eða borðaði og maginn er
tómur, á að gefa þvi vatn eða
mjólk að drekka, áður en það er
látið kasta upp. Annars hefur
það engu að kasta upp. Um leið
og það kastar upp, þá að halda
höfðinu lágt, eða i mjaðmahæð,,
til þess að spýjan stöðvist ekki i
hálsinum.
En stundum má alls ekki
láta barnið kasta upp...
Ef barnið er meðvitundar-
laust eða með krampa má alls
ekki framkalla uppköst. Ef
barnið er þannig á sig komið
verður að komast sem fyrst með
það i læknishendur. Geti barnið
ekki andað verður ,að nota
blástursaðferðina i gegnum nef.
Hafi barnið tekið inn tærandi
efni, eða efni sem brenna, svo
sem sýru eða önnur, má, alls
ekki láta það kasta upp. Sama
gildir um basisk efni. Sé barnið
látið kasta upp. eru likurnar á
frekari skaða meiri. Best er að
gefa barninu mótverkandi
meðal, sé það fyrir hendi.
' Hafi maður ekki annað, er
gott að gefa barninu mjólk.
Komið barninu sem fyrst undir
læknishendur.
Hafi barnið drukkið steinoliu,
bensin eða aðra slika vökva er
varasamt að láta það kasta upp
og best að koma barninu sem
allra fyrst i læknishendur og
láta lækna sjá um meðhöndlun.
Takiö umrætt eitur meö á
slysavaröstofuna
Munið að taka meðalaglasið,
eða ilátið sem eitrið hefur verið
geymt i, með til læknisins eða á
slysavarðstofuna. Það getur
verið mjög nauðsynlegt fyrir þá
sem annast barnið að fá
nákvæmar upplýsingar um
viðkomandi efni.
Munið.....
Allir vilja komast hjá þvi að
fara með barnið sitt á slysa-
varðstofu vegna þess að það
komst i eitur. Þvi ætti að geyma
það þar sem barnið nær ekki til
þess.
Meðul á að geyma i læstum
skáp, sem barnið nær ekki til.
Þegar búið er að nota meðal á
að setja það strax i skápinn
aftur. Látið lykilinn ekki vera i
skápnum. Geymið ekki gamla
meðalaafganga.
Hreinsunarefni á að geyma i
skáp sem er svo hátt uppi að
barnið nær ekki i hann. Hann á
allra helst að vera læstur. Hellið
aldrei hreinsunarefnum i gos-
flöskur. flöskur undan ávaxta-
safa eða önnur ilát sem
drykkjarefni eru geymd i. Þá er
hætta á að jafnvel fullorðnir taki
feil og súpi á.
Tóbak á ekki að geyma þar
sem börn ná til. Geymið
sigarettupakkann eða annað
tóbak þar sem barnið getur ekki
teygt sig i það, og varist að það
nái i öskubakka sem stubbur
eða stubbar eru i. Notið helst
öskubakka með loki. —EA
Eitrunar-
tilfeilum
fjölgar lítið
hér ó landi
Flest börn
sem koma til
meðhöndlunar
ó slysadeild
yngri en
6 óro
Umsjón:
Edda Andrésdóttir.
Forðist tóbaksreyk þar sem börnin eru!
Allt of oft eru börn látin vera i
miklum tóbaksreyk. Þau hafa
enga möguieika á þvi að verja
sig, enda þekkja þau ekki skað-
vænleg áhrif reyksins. Þegar
þörn hafa verið lengi i reykjar-
kófi eru þau miklu óupplagðari
en annars og mótstöðuaflþeirra
er minna.
Þannig segir meðal annars i
grein í dönsku blaði sem fjallar
um ýmis málefni varðandi
heilsu og læknavisindi. I grein-
inni er tekið fram að rannsóknir
hafi sýnt að tóbaksreykur hafi
skaðleg áhrif á börn, bæði and-
lega og likamlega, og þess eigi
að gæta aö þau séu i hreinu lofti,
hvort sem þau eru heima eða á
stofnunum.
..Börnin eru oft kvefuð og
mörg þjást af bronkitis, astma
eða eksemi. Tóbaksreykur
getur ekki aðeins gert þetta
verra, heldur á hann þátt i að
brjóta niður eðlilegt mótstöðu-
afl gegn öðrum kvillum. Auk
þess hefur reykurinn skaðleg
áhrif á blóðþrýsting, púls og
blöðrás. Tóbaksreykur veldur
oft hósta, höfuðverk og ertingu i
augum, nefi og hálsi hjá fuil-
orðnum sem ekki reykja.
Reykur er enn meira ertandi
hjá börnunum.”
,,Tjöru- og nikotininnihald i
þvi magni af reyk sem fer út i
herbergið frá einni sigarettu, er
miklu meira en það magn sem
reykingamaðurinn sjálfur
andar að sér. Reykurinn inni-
heldur eiturefni og það er hrein-
lega hættulegt fyrir barn að
anda að sér reyknum.”
,,Barn situr oft þétt við siga-
rettu sem er i öskubakka og
svælir. Fæstir hugsa sjálfsagt
til þess að barnið fær meira af
tjöru og nikótini ofan i sig en sá
fullorðni sem er að reykja
sigarettuna.”
—EA