Vísir - 21.12.1976, Blaðsíða 2

Þriðjudagur 21. desember 1976
2
VÍSIR
••
KIKT I SOGULEGT SKRAARGAT
Sigurður ólafsson, fyrrv. um- tí
sjónarm.: — Já, þaö hef ég alltaf
gert; sennilega fer ég á jóladag •
núna.
Sigrún Björnsdóttir, nemi: — Ég
veit þaö ekki, kannski. Og þá á
aöfa nga da gskvöld.
Brynhildur Gisladóttir, nemi: —
Nei, ég fer ekki i kirkju á jólun-
um. Viö hlustum á útvarpiö
heima.
Brynja Guðmundsdóttir, nemi: —
Nei, ég fer yfirleitt ekki í kirkju á
jólunum. En stundum, og þá á aö-
fangadag.
Fluttu jólatré ó
báti yfir Eyjafjörð
Hér er verið að
hlaða trjánum á
bátinn, en Akur-
eyri sést handan
fjarðarins.
Ljósmynd Visis:
Friðjón Axfjörö.
1 nýútkomnu hefti Skirnis er
birt ritgerð eftir Þór Whitehead,
sem hann nefnir „Lýöveldi og
herstöðvar 1941-46”. Þessi rit-
gerð er mjög forvitnileg aflestr-
ar, einkum fyrir þá sök, ai I
henni er tekinn upp sá háttur að
skrifa um nýliðna stjómmála-
sögu landsins á opinskáan hátt á
sama tima og aðrir veigra sér
við að færa þessa sögu f letur,
nema þá þeir sém rita eitthvað
á vegum flokka sinna. Þó virð-
ast jafnvel þeir ekki komast öllu
lengra i „sagnfræði” sinni en aö
striðsárunum. Og þeir sem
þurfa utan flokkshagsmuna aö
skrifa sagnfræði handa almenn-
ingi, virðast yfirleitt ekki hugsa
sér að sú ritun Islandssögunnar
nái lengra en til 1944, þ.e. fram
að stofnun lýöveldisins.
Ritgerð Þórs Whitehead er
forvitnileg lesning fyrir margra
hluta sakir. Hún er ekki siður
forvitnileg vegna þess, að út er
komin bókin 30. mars eftir þá
Pál Heiðar Jónsson og Baldur
Guðlaugsson, og má sjá margt f
samhengi, þegar ritgerðin og
bókin eru bornar saman. Ljóst
er af þessari ritgerð, aö banda-
rikjamenn hafa um tima komið
fram við islendinga af ótrúlegri
frekju, og er þá átt við það atr-
iði, þegar þeir, þ.e. bandarfkja-
stjórn, óskaði eftir herstöðva-
samningi að striði loknu. Land-
fræðileg staða landsins gerði
það allt I einu hernaöarlega
mikilvægt, eins og bretar sáu
strax i upphafi heimsstyrjald-
arinnar. „Bandariskir embætt-
ið sér sess með öðrum Norður-
löndum, og þótt þeim af efna-
hagslegum ástæðum lægi mikið
á heppilegum viðskiptakjörum
við bandamenn sina, þvældust
forustumenn borgaraflokkanna
fyrir öllum skyndiákvöröunum
um herstöðvar. Herstöðva-
beiðnin barst i september 1945,
og veittur var stuttur frestur til
ákvarðanatöku. ólafur Thors
var forsætisráðherra, og lýsti
Dreyfus honum þannig: „For-
sætisráðherra er tækifærissinni,
sem lætur einskis ófreistað aö
hanga við völd og stjórna eftir
þvi sem kaupin gerast á eyrinni.
Einnig er liklegt að erfiðleikar
spretti af meðfæddri islenskri
þrjósku....”
Meðan stöö f þessu þófi út af
herstöövamálinu undu sósialist-
ar sér sæmilega i nýsköpunar-
stjórninni. Samkvæmt ritgerð-
inni virðast þeir hafa treyst
ólafi Thors sæmilega i málinu,
ogþráttfyrirnokkurn hávaða út
á viö um greinargerð fyrir af-
stöðu til nýrra herstöövatil-
mæla, og kröfu um að rikis-
stjórnin beitti sér fyrir brott-
vikningu hersins, tóku „sósial-
istar þetta hugðarefni sitt ekki
upp á Alþingi”. Stjórnarsam-
starfið var sósialistum mikil-
vægara en krafan um tafarlaus-
an brottflutning hersins.
Þá er forvitnileg aðgangs-
harka bandarikjamanna við
aðra forustumenn borgara-
flokkanna en Ólaf Thors. Her-
mann Jónasson knúðu þeir til að
lýsa yfir, að undir engum
kringumstæðum mundi hann
vinna með kommúnistum. En
Hermann var i erfiðri aðstööu
vegna haturs á Ólafi Thors, er
haft eftir bandarikjamönnum.
Auövitaö er hin pólitiska bar-
átta kunn frá árinu 1945 en bak-
sviðhennar stigur fram úr þoku
sögunnar i þessari ritgerö, og er
enn i slíkri nálægð, að engu lik-
ara er en verið sé að kikja i
gegnum skráargat stjórnar-
ráðsins.
Svarthöfði.
Ætlarðu i kirkju um jól-
in?
Hallgrimur Indriðason, skóg-
fræöingur, með nokkur tré er
hann hefur fellt I Vaðlaskógi.
Komið að Höpners-
bryggju á Akur-
eyri. Oddeyrin i
baksýn.
Skógræktarfélag eyfirðinga
hefur nú hafið sölu á jólatrjám
eins og undanfarin ár, og hefur
nú, auk innfluttra trjáa, til sölu
tré úr Vaðlaskógi og Kjarna-
skógi.
Þetta er i, fyrsta skipti sem
tekin eru tré og greinar úr
Vaðlareit i Vaölaskógi, en vænt-
anlega verður þaö árviss at-
buröur eftirleiðis. Tré úr
Kjarnaskógi hafa hins vegar
verið tekin um allmörg undan-
farin ár.
Vaölaskógur er beint á móti
Akureyri, hinum megin fjarðar-
ins, undir Vaðlaheiöi. Voru trén
sem höggvin voru þar að þessu
sinni flutt með báti yfir til Akur-
eyrar, en það er mun fljótlegra
en ef þurft heföi aö aka með þau
fyrir fjörðinn.
Það var Hallgrimur Indriða-
son, skógfræöingur, sem hafði
umsjón meö þessum flutningi,
og aö hans sögn er trén úr
Vaðlaskógi mjög falleg<en þau
eru til sölu hjá þeim skógrækt-
armönnum i Hafnarstræti á
Akureyri fram að jólum.
—AH, Akureyri.
ismenn lögöust undir feld og i-
grunduöu hvernig freista mætti
islendinga til samninga um
leigu herstööva þ.e. i Hvalfiröi,
Fossvogi og Keflavik. Gjafatil-
boö á fjölbreyttu samsafni
striðsframíeiöslu og setúliðs-
eigna var talin vænlegt til ár-
angurs. Louis G. Dreyfus,
sendiherra i Reykjavik, reynd-
ist þó vantrúaður á áhrifamátt
sliks tilboös....”, segir I ritgerð
Þórs.
1 stuttu máli hafði ísland kjör-