Vísir - 15.02.1977, Blaðsíða 5

wmemamm
•V'TÍt'áv;.

■.'v:
mm
w*0!m£mzm
ÉtímmáÉm

w ? ;
ÉllllPIÍplÍtlí
KH.,. ;/■
■y;$i
^SíS%^WS£r,v4c^
.
: : .
fca«fl«9ift
: : . : :.:
I JH
llMillSI®
.
;
MSfí'.’ÍO'l.jríiVfWS.V.iíímií^Sl'.'íCÁtStí
OLOGLEG VOPN
Ofsóknirnar tœkni
legri
r
Stolins
en
a
2-5-77
tímanum
Á Vesturlöndum beinist
athygii manna að hertum
aðgerðum yfirvalda í
austantjaldsríkjunum
gegn stjórnarandstæðing-
um og andófsmönnum.
Dag frá degi aukast of-
sóknir á hendur mennta-
mönnum, listamönnum
og stjórnmálamönnum,
sem voga sér að brjóta
gegn vilja flokksvaldsins.
I nýjasta tölublaöi timaritsins
„Newsweek” er rifjaö upp,
hvernig einræöisherrann, Josef
Stalin, brást viö þeim, sem viku
út af flokkslinunni, og þær aö-
geröir bornar saman viö viö-
brögö ráöamanna I dag:
„Ariö 1952 dæmdi Josef Stalin
leiötoga tékkneska kommún-
istaflokksins, Rudolf Slansky,
til dauöa fyrir „titóistlskar” til-
hneigingar. Heilli kynslóö siöar
er þaö sonurinn, Rudolf yngri,
sem er meöal háværari tals-
manna stjórnarandófsins i
Prag, og er nú ofsóttur af yfir-
völdunum. Slansky hinum unga
var vikiö úr kommúnistaflokkn-
um fyrir sjö árum. Nýlega var
hann tekinn til margra klukku-
stunda yfirheyrslu af lögregl-
unni, og sætir þvi aö simi hans
hefur veriö tekinn úr sambandi.
Stjórnir Austur-Evrópurikj-
anna eru hættar aö taka andófs-
menn sina af lifi, og þannig séö
hefur ástandiö I austantjalds-
löndunum tekiö framförum frá
Stallnstlmanum. En kommún-
istaleiötogarnir eru nú sem fyrr
staöráönir aö berja alla and-
stööu niöur, og viöhafa til þess
ýmsar aöferöir. Allt frá minni-
háttar ofsóknum, eins og
Slansky hefur sætt, til atvinnu-
sviptingar, barsmiða og langra
dvala I þrælabúöum eða geö-
spitölum. — „ógnarstjórnin er
orðin tæknilegri,” segir Rudolf
Slansky yngri. „En þaö næst
sami árangur — andstyggö og
ótti.”
Nokkur dæmi um vinnubrögö-
in, eins og andófsmenn lýsa
þeim á sjálfum sér:
Eiturpennar
Þessi jólin brá út frá venjunni
hjá friðarverðlaunahafanum,
Andrei Sakharov, sem fékk eng-
in jólakort eða kveöjur frá vin-
um erlendis. 1 staöinn færöi
pósturinn honum stafla af
ónafnmerktum bréfum — frá
Noregi — með myndum af
óhugnanlegum umferöarslysum
og lemstruöum likum. Þessar
viðvaranir, sem Sakharov
gengur út frá, aö séu sendar af
KGB (öryggislögreglunni ill-
ræmdu), heyra ekki til tækni-
legustu bellibragða hennar. En
algeng hinsvegar. Þesskonar
viövörunúm um aö „slys” geti
hent þann, sem lætur ekki af.
andófsaögeröum sinum, ásamt
barsmiöum af hendi bófa, þurfa
andófsmenn einatt aö sæta.
Vinarráð
Halina Mikolajska er ein af
fremstu leikkonum Póllands.
Síöasta haust aðstoöaði hún .viö
aö stofna nefnd til varnar þeim
verkalýösmönnum, sem hand-
teknir höföu veriö eftir óeiröirn-
ar og verkföllin vegna matvöru-
hækkananna. Fljótlega á eftir
var logib upp á hana ákæru um
aö hafa stolið loðfeldi og Miko-
lajska var handtekin. Henni var
sleppt. Næst brutust nokkrir
menn inn I ibúö hennar I Varsjá
og ógnuöu henni með „slysum”,
sem ekki voru útskýrö nánar.
Loks birtist dularfull auglýsing i
einu Varsjárblaðanna um, aö
Ibúö hennar væri laus til leigu,
vegna þess aö Mikolajska væri
„á förum til útlanda”. Það
skilst henni, aö sé vinsamleg
ábending um aö flytjast úr
Þessari og fleiri myndum var
dreift til fjölmiöla og á aö sýna
Vaculik nakinn ofan á kirkju-
garösleiöi.
Sakharov fékk fátt um jólakveðjur þessi jólin, en 1 staöinn „póst frá
Noregi”. — Hér sést friðarverölaunahafinn með móöur annars and-
ófsmanns, Vladimir Bukovsky, sem nýlega var f fréttum.
landi, en Mikolajska hefur ekki rikisins veröur honum aldrei
ætlaö sér neitt I þá átt. leyft aö flytjast úr Sovétrikjun-
um.
Glötuð hlunnindi
Þrátt fyrir orðstlr sinn um
heim allan, hefur sovéski tungu-
málasnillingurinn, Igor Mel-
chuk, gengiö atvinnulaus slöan
1975, en þá skrifaði hann opiö
bréf til The New York Times til
aö bera hönd fyrir höfuö Andrei
Sakharov. Nú hafa sovéskir
embættismenn hert enn aö Mel-
chuk. Þrettán ára dóttir hans,
Sveta, hefur fengið aö vita, aö
hún megi ekki lengur sækja
stæröfræöi-menntaskólann I
Moskvu, sem þykir einn sá besti
þar I landi. Skólastjórinn hefur
ekki viljaö gefa neina skýringu
á þvl.
Klámstríð
Deilið og drottnið
Rudolf Kazar.inov er eölis-
fræöingur viö eina af hinum
leynilegu rannsóknarstöövum
Sovétrikjanna. 1 slöasta mánuði
leyföi Natasha, eiginkona hans,
nokkrum vinum aö efna til lista-
verkasýningar I Ibúö Kazar.i-
novs I Leningrad, og birtust þar
nokkur verk, sem ekki njóta
náöar þess opinbera. Sýningin
var stimpluð „anti-sovésk”
Kazarinov var sviptur doktors-
gráöu sinni I eölisfræði og hótaö
brottrekstri úr starfi, ef hann
ekki skildi viö Natöshu. Þau
hjón vilja gjarnan flytja úr
landi, en þar er hængur á.
Vegna mikilvægis hinna leyni-
legu starfa Kazarinovs I þágu
Austantjalds kunna menn vel
að vega meö klám- og hneyksl-
isvopnum. 1 Póllandi bera nafn-
laus dreifibréf Jerzy Andrze-
jewski, rithöfundi, á brýn aö
vera afbrigðilegur I kynferöis-
málum. I veggspjaldi var sá
virti hagfræðiprófessor, Ed-
ward Lipinski (88 ár) sagöur
syfilisveikur.
STB, tékkneska öryggislög-
reglan, viröist leggja sig I lima
viö aö angra Ludvik Vaculik,
rithöfund, en hann var einn
þeirra, sem undirrituðu „Mann-
réttindaskjal 77”.
Fyrir hálfum mánuöi fengu
vestrænar fréttastofur sendar
36 ljósmyndir, sem virtust sýna
Vaculik og konu, bæöi nakin.
Tékkneskt vikurit birti eina
myndina, þar sem höfundurinn
lá nakinn ofan á kirkjugarös-
leiði — en svartur ferhyrningur
huldi viökvæman hluta myndar-
innar. Vaculik, sem hefur veriö
sakaöur um aö útbreiöa klám,
tilkynnti ríkissaksóknara, aö
lögreglan heföi tekiö meö sér
nokkrar Ijósmyndir úr einkaal-
búmi hans I húsleit, sem gerö
var heima hjá honum. Hann
fullyrðir, aö geröar hafi verib
3,500 eftirtökur af myndunum I
ljósmyndadeild Ceteka, hinni
opinberu fréttastofu Tékkó-
slóvakiu. 1 slöustu viku hótaöi
Ceteka aö höföa meiöyröamál á
hendur Vaculik.”
Þriöjudagur 15. febrúar 1977
LURIE