Vísir - 15.02.1977, Blaðsíða 10

10
VÍSIR
• ■ ■— ■ >
Otgefandi: Keykjaprcnt hf. \
Framkvæmdastjóri: Davlft GuOmundsson
Kitstjórar :t»orsteinn Pálsson ábm.
. Ólafur Ragnarsson
Ritstjórnarfulltrúi: Brag i Gu&mundsson. * FréttastJóri erlendra írétta: Guömundur Pétursson. Umsjón
meft helgarblaöi: Arni Þórarinsson. Blaftamenn: Edda Andrésdóttir, Einar Guftfinnsson, Ellas Snsland
Jónsson, Finnbogi Hermannsson, Guftjón Arngrlmsson, Kjartan L. Pálsson, óli Tynes, Sigurveig
Jónsdóttir, Sæmundur Guftvinsson, Iþróttir: Björn Blöndal, Gylíi Kristjánsson. Akureyrarritstjórn:
Anders Hansen. CtliUteiknun: Jón Oskar Hafsteinsson og Magnús ólafsson. Ljósmyndir: Jens Alex-
andersson, Loftur Asgeirsson, Auglýsingastjóri: Þorsteinn Fr. Sigurftsson. Dreifingarstjóri: Sigurftur
R. Pétursson.
Auglýsingar: Slftumúla 8. Slmar 11660, 86611. Askriftargjald kr. 1100 á mánubi innanlands.
Afgreiftsla: Hverfisgata 44. Simi 86611 4 Verft I lausasölu kr. 60 eintakift.
Ritstjórn: Siftumúla 14. Slmi 86611, 7 llnur . Prentun: Blaftaprent hf.
Akureyri. Slmi 96-19806.
Sjálfstæð
upplýsingamiðlun
og pólitískir hagsmunir
Hlutverk dagblaða hefur oft verið á dagskrá upp á
síðkastið. Það er í sjálfu sér ekki óeðlilegt, þar sem
talsverðar hræringar hafa átt sér stað í þeim efnum á
undanförnum árum. En meginástæðan fyrir þessum
umræðum er þó sú, að stjórnmálamenn virðast yfir-
leitt ekki sætta sig við þá framvindu mála, að hér
starfi blaðamenn utanvið boðvald þeirra sem sjálf-
stætt afl I þjóðfélaginu að því er upplýsingamiðlun
varðar.
Til skamms tíma voru dagblöðin hér nánast hluti af
skipulögðu kerfi stjórnmálaflokkanna. Þetta á reynd-
ar enn við um hluta dagblaðanna, er algjörlega lúta
f lokkslegu húsbóndavaldi. En að meginhluta til þjóna
blöðin að einhverju leyti hagsmunum einstakra
flokka eða flokksbrota. Þessar aðstæður takmarka
eðlilega upplýsingagildi þeirra frétta, sem þessi blöð
flytja.
Að nokkru leyti eru ríkisf jölmiðlarnir undir sömu
sök seldir. Þeir lúta pólitískri yfirstjórn og þó að þeir
segi hlutlægt frá atburðum og yfirlýsingum stjórn-
málamanna, er fátítt, að þeir stundi sjálfstæða
upplýsingamiðlun.
Upplýsingar i greinargerðum og yfirlýsingum
stjórnmálamanna og yfirvalda eru oft á tíðum þeim
annmörkum háðar að segja aðeins hálfan sannleik-
ann um tiltekin málefni. Flokksblöð birta slikar
upplýsingar ómeltar, nema annað þjóni pólitískum
hagsmunum viðkomandi flokks.
Hlutverk sjálfstæðra blaða er á hinn bóginn að
draga fram allar þær upplýsingar, er máli skipta
varðandi það málefni, sem til umf jöllunar er, án tillits
til pólitískra hagsmuna. Þetta er þó oft á tíðum erfitt
vegna hins lokaða stjórnsýslukerfis, þar sem engar
reglur eru fyrir hendi um upplýsingaskyldu stjórn-
valda.
Til marks um þetta má taka greinargerð iðnaðar-
ráðuneytisins um stöðu framkvæmda við Kröflu, sem
birt var í síðustu viku. Þar var tilgreindur áætlaður
kostnaður við virkjunarframkvæmdirnar á þessu ári
að upphæð tæplega 1.400 millj. króna. I þessu tilviki
lét ráðuneytið hins vegar með öllu ógetið um tæplega
1.600 millj. kr. f jármagnskostnað, sem standa verður
undir á þessu ári.
I reynd er því kostnaður við Kröfluframkvæmdirn-
ar á þessu ári meira en helmingi hærri en ráðuneytið
lætur i veðri vaka í greinargerð sinni. i lánsf járáætlun
ríkisstjórnarinnar, sem f jármálaráðherra lagði fram
á Alþingi við lokaafgreiðslu fjárlaga kemur á hinn
bóginn fram, að fjármagnskostnaður á þessu ári
vegna Kröflu er áætlaður tæplega 1.600 milljónir
króna.
Vísir var eina dagblaðið, sem birti hinar raunveru-
legu tölur um kostnað við Kröfluframkvæmdirnar á
þessu ári. Flokka- og flokksbrotsblöðin öll með tölu
birtu einvörðungu hálfan sannleikann eins og hann
kom fram I greinargerð iðnaðarráðuneytisins. öll
höfðu þessi blöð aðstöðu til að bera saman greinar- .
gerðina og lánsf járáætlunina. En í þessum tilvikum
þjónaði þaðekki pólitískum hagsmunum þeirra flokka
og flokksarma, sem I hlut eiga.
I þessu tilviki gátu fréttastofur ríkisf jölmiðlanna
ekki heldur birt réttar upplýsingar. Vísir var því eini
f jölmiöíllinn, sem hafði aðstöðu til að birta staðreynd-
ir þessa máls eins og þær liggja fyrir I opinberum
skjölum. Allir aðrir f jölmiðlar urðu að taka tillit til
hagsmuna af ýmsu tagi.
Þriöjudagur 15. febrúar 1977
vtsm
GAMLAR HEFÐIR
VANRÆKTAR
í BORGARLÍFINU
Ég á oft leiö fram hjá Tjörn-
inni, og þótt ég skauti ekki sjálf-
ur, þá hef ég gaman af aö sjá
aöra renna sér á skautum, —
einkanlega á Tjörninni. 1 vetur
hef ég aldrei orðiö þess var, aö
nokkur renndi sér á skautum á
Tjörninni." — ég var meira aö
segja farinn aö halda. aö
reykvikingar væru hættir aö
renna sér á skautum.
Þá var mér sagt, að yfirvöld
borgarinnar hefðu ákveðið að
leggja Tjörnina af sem skauta-
stað.
Og enn deyr
miðbærinn
Mér er sagt að erlendis sé
miðbær höfuðborga fullur af
lifi, enda leggi borgaryfirvöld
þar rækt við aö halda viö göml-
um hefðum i borgarllfi. Þvi
miður hefur ekki verið lögð
sama rækt við varðveislu
gamalla hefða i Reykjavik, ef
undan er skilin sú sjálfsagða
hefö að Sjálfstæðisflokkurinn
hafi þar meirihluta.
A undanförnum árum hefur
miöbærinn smátt og smátt verið
að deyja, — og raunar voru
skautahlaupin á Tjörninni ein-
hver siðasti vottur lifs i bænum.
Hefði að ósekju mátt reyna sitt
til aö láta fólk skauta á Tjörn-
inni.
Án teljandi
kostnaðar
1 dag er tjarnarisinn skit-
ugur og alls ekki gott skauta-
svell. Það er þó ekki mikiö verk
að laga það, — annaö hvort
mætti skafa isinn eða sprauta á
hann. Hvorugt kostar mikið fé,
en yrði til þess að lifga upp á
miðbæinn.
Mér er sagt, aö það séu góð
svell upp á Melavelli. Það getur
vel veriö og aðeins gott um þaö
að segja. En má ekki lika vera
gott svell á Tjörninni? Er ekki
hugsanlegt að einhverjir vilji
frekar skauta á Tjörninni og er
ekki meira rými þar? Og i
framhaldiaf þessu mætti einnig
spyrja: Eiga embættismenn
borgarinnar að ráða þvl, hvort
menn skauta á Tjörninni eða
Melavellinum? Er það ekki nær
stefnu sjálfstæðismanna, að
fólkið sjálft þ.m.t. börn og
unglingarráði sjálfir, hvar þeir
fara á skauta?
Endasleppir
sumarmarsar
1 framhaldi af þessum hug-
leiðingum kemst ég ekki hjá þvi
að minnast á önnur þau hátiöa-
brigði, sem eitt sinn voru tengd
miðbænum en eru nú horfin.
Hátiðahöld sem á sinn hátt voru
eftirminnileg öllum, sem tóku
þar þátt. A ég þar við hátiðar-
höldin sumardaginn fyrsta og
kvöldskemmtanirnar á 17. júni.
júnl.
Þegar ég var barn fóru
Sumar, og Vetur á miklum
vögnum um bæinn og söfnuðu á
eftirsér skrúðgöngu, sem siðan
endaði i sumarhátið niðri I bæ.
Þótt stundum væri e.t.v.
svoliltið svalt, þá fór maður vel
búinn fullur tilhlökkunar I þess-
ar ferðir.
Fyrir tveimur árum fór ég i
svipaða skrúðgöngu. Hún end-
aði I engu upp viö skólavegg.
Lúðrasveit hafði leikið fyrir
dansinum og hafði leitað skjóls
undir veggnum að láta niður
lúðrana sína. Göngufólk elti
hins vegar samviskufullt, og
var nærri búið að troöa lúðra-
sveitina undir, þegar I ljds kom
að allt var búið.
Þá varö mér hugsað til æsku
minnar og hátiöarhalda I
miðbænum dálitla stund til þess
að ljúka skrúðgöngunni á hæfi-
legan hátt.
NU kunna menn að halda þvi
fram, að vissulega séu sumar-
hátíðir þennan dag. Og þaö er
rétt, að Barnavinafélagið
Sumargjöf heldur inni-
skemmtanir þennan dag. Hins
vegarerengin Utiskemmtun, og
það eru útiskemmtanir sem
börn hafa meira gaman af.
Skemmtanir þar sem ekki er
nauðsynlegt að sitja eins og
brúða meðan misleiðinleg
skemmtiatriði fara fram.
Og 17. júni
Fyrir nokkrum árum gerðu
borgaryfirvöld heiðarlega til-
raun til þess að drepa öll
hátíðarhöld þennan dag með þvi
að færa þau inn i Laugardals-
höll. Til allrar guðslukku voru
þau færð aftur niður I miðbæ, en
þá höfðu hátíðarhöldin misst
eitthvað, sem ekki hefur tekist
að ná aftur. Og kvöldin urðu
leiðinleg sakir ofdrykkju
unglinga. Þá var fariö eftir
þeirri meginreglu á tslandi I
sambandi við óþekkt unglinga
að gefa eftir i stað þess aö snú-
ast gegn óþekktinni. Kvöld-
skemmtanirnar i miðbænum
voru lagðar af en i stað þess
leikin dansmúsik við skólana
viðs vegar um bæinn.
Hreinn vesaldómur
Mér hefur oft verið hugsað til
þess, hvernig færi, ef komm-
amir reyndu að gera byltingu,
fyrst löggan veröur að láta
undan slga fyrir fullum ungl-
ingum! Satt að segja er það
fyrst og fremst dæmi um slappa
löggæslu, að unglingar skuli
getastorkaðsvolögum og reglui
landinu. Vinstaðir eru fáir á ís-
landi og vinbúðir enn færri. Þaö
er vitað, að unglingar fá ekki
vln á skemmtistöðum eöa I
búðum, heldur kaupa þau vlnið
á svörtum markaöi. Með þvi að
yfirheyra unglingana sæmilega
vel, er auðvelt að finna leyni-
salana og stemma þannig á að
ósi.
Hvað öðru tengt
Mörgum finnst e.t.v.
einkennilegt, að ég skuli ræða á
sama vettvangi skautaferðir á
Tjörnina og sumardaginn
fyrsta og drykkjuskap unglinga
á 17. júni. En það er hvað öðru
tengt, snertir gamla siði I
Reykjavik, sem hafa mikið gildi
fyrir borgarbúa og skylda borg-
arstjórnarinnar aö gera sitt til
að siðirnir haldist.