Vísir - 05.06.1978, Blaðsíða 10
10
VÍSIR
/ utgefandi: Reykjaprent h/f
Framkvæmdastjbri: Daviö Guömundsson
Ritstjórar: Þorsteinn Pálsson ábm.
ólafur Ragnarsson
Ritstjórnarfulltrúi: Bragi Guðmundsson. Fréttastjóri erlendra frétta: Guðmund
ur Pétursson. Umsjón með helgarblaði: Árni Þórarinsson. Blaðamenn: Berglind
Asgeirsdóttir, Edda Andrésdóttir, Elias Snæland Jóns’son, Guðjón Arngrimsson,
Jón Einar Guðjónsson, Jonina Mikaelsdóttir, Katrín Pálsdóttir, Kjartan Stefáns-
son, Oli Tynes, Sæmundur Guðvinsson, Iþróttir: Gylfi Kristjánsson og Kjartan L.
Pálsson. Ljósmyndir: Bjbrgvin Pálsson, Jens Alexandersson. Útlitog hönnun: Jón
Oskar Hafsteinsson, Magnús Olafsson.
Auglýsinga- og sölustjori: Páll Stefánsson
Dreifingarstjóri: Sigurður R. Petursson
Auglysingar og skrifstofur: Siðumúla 8.
simar 86611 og 82260
Afgreiðsla: Stakkholti 2-4 simi 86611
Ritstjórn: Siðumúla 14 simi 86611 7 linur
Að bregðast
kjósendum
Ekki verður um það deilt að pólitíska taflstaðan, sem
upp er komin í kjölfar sveitarstjórnarkosninganna, er
spennandi. Málefnabarátta flokkanna fyrir þingkosn-
ingarnar gef ur á hinn bóginn ekki miklar vonir um betri
tíð með blóm í haga að þvi er varðar stjórn efnahags-
málanna.
Að þvi leyti verður ekki sagt að pólitíska ástandið í
landinu sé spennandi og því síður uppörvandi. Ref skákin
er tefld með einföldum slagorðum og innihaldslausum
fyrirheitum, án þess að reynt sé að tengja þau þeim
raunverulegu vandamálum, sem að steðja. Áferðarfall-
egar stefnuyfirlýsingar í efnahagsmálum og í ýmsum
efnum samhljóða hjá öllum flokkum segja nákvæmlega
ekkert um hvað við tekur.
Flokkarnir halda áfram að hengja sig í slagorðayfir-
lýsingum, sem standa verður við eftir kosningar.
Öllum er Ijóst eða ætti að minnsta kosti að
vera það, að við búum við mjög þröngar
ef nahagslegar takmarkanir. öll fyrirheit,
sem ekki taka mið af þessum aðstæðum hafa það eitt í
för með sér að líkurnar á þvi að mynduð verði ríkis-
stjórn sem getur tekið á rótum efnahagsmeinsemdar-
innar dvina með degi hverjum.
Kjaramálaumræðurnar eru ágættdæmi um þetta. Þær
hafa upp á síðkastið snúist um eitt orð: Kauprán. Þegar
þannig er komið eru það að sjálf sögðu góðu pólitíkusarn-
ir sem eru á móti kaupráni, en hinir eru fjandanum
verri, sem að því standa. Það sem gleymist er sú ein-
falda staðreynd að málið er miklu flóknara en einfalt
slagorð segir til um.
Hér er um það að ræða að menn geri sér grein fyrir
þeim efnahagslegu takmörkunum, sem um er að ræða.
Rikisstjórnin stóð að ýmsu leyti klaufalega að setningu
laganna í f ebrúar um skerðingu verðbóta á laun. Þær til-
slakanir, sem nýlega hafa verið gerðar eru til marks um
það. En eftir stendur að óhjákvæmilegt er að við setjum
okkur þau takmörk í þessum efnum, sem aðstæðurnar
segja til um.
Rikisstjórnin missteig sig í þessu máli. En stjórnar-
andstaðan hefur ekki síður leikið alvarlega af sér.
Gleggsta sannindamerkið um það eru viðbrögð Alþýðu-
bandalagsins er það tók við stjórnarforystu i Reykjavík.
Þá var byrjað á því að athuga hver væru hin f járhags-
legu takmörk borgarsjóðs. Það var sem sagt ekki sjálf-
gefið, að unnt væri að aflétta því sem áður var kallað
kauprán.
Eftir allt sem á undan var gengið var ,,kaupránið"
spurning um efnahagsleg takmörk. Það er í sjálfu sér
góðs viti, ef það er viðurkennt að kosningum loknum. En
framhjá hinu er ekki unnt að horfa, að eftir því sem
einföldu slagorðin eru meira notuð er hættan meiri á að
menn hengi sig i þeim. Þá verður ekki tekið á vanda-
málunum, heldur Iftið framhjá þeim.
Það er einnig timi til kominn að stjórnmálamenn átti
sig á þvi, að það er óvirðing við kjósendur að ræða stjórn-
mál aðeins með upphrópunum og einföldum slagorðum*
Kjósendur eiga skýlausan rétt til þess að viðfangsefnin
séu brotin tii mergjar en séu«kki f alin á bak við slagorð.
Stjórnmálafiokkarnir eru um rwrgt sammála, t.d. um
það míkiisverða mt#rkmið að ef la verðjöf nunár.sjóði, En
enginn j>eirra hefur lýsf þvi fýrir kjósendum hyaóa leið
hann vilji fara að því marki. Það eru slik svör lém kjós
endúr ejga hetm'tingu ó §þ íá 1 iþes'sari•kosningaharáttý..,
6f*u. .tíciíi *sem wðli öö yf irÍýsÍnQfíir
þessu fagi eru'merkin^rlausar að öðrum kosti.
Askriltargjald er kr. 2000 á
mánuöi innanlands.
Verö i lausasölu
kr. 100 eintakiö.
Prentun
Blaöaprent h/t.
Mánudagur 5. júní 1978
vísm
Rannsóknarblaða
menn þvrfa að
vera óhóðir póli-
tískum flokkum
Hlöðver Sigurðsson,
fyrrum skólastjóri á
Siglufiröi, sendir
Vilmundi Gylfasyni
þetta opna bréf sem
hefur meöal annars að
geyma nokkrar
vinsamlegar leiöbein-
ingar til Vilmundar
varðandi starfsaðferð-
ir góðra rannsóknar-
blaðamanna.
,,Ber er hver að baki, nema sér
bróður eigi,” sagði Kári
Sölmundarson um kappann Björn
i Mörk. Þessi orð komu mér i hug,
þegar ég las grein bróður þins
(Þorsteins Gylfasonar) i
Morgunblaðinu, þar sem hann
hirtir skúrkinn Ólaf Ragnar
Grimsson. Það er fallegt að
standa við hlið bróður sins eða þó
ekki sé nema að baki honum og
verja hann árásum. Litils háttar
galli er það þó á svörum ykkar
bræðra, að þið hirðið litt um að
svara efnisatriðum i grein Olafs,
en setjið bara út á stil hans og
málfar.
En fyrst Þorsteini er svona
annt um mál og stil, hefði hann
átt að varast dönskuslettu eins og
að „hafa með að gera.” Svo finnst
mér það bara ljótt af honum að
halda þvi fram, að lof Ólafs um
þig sé bara háö. Hann ætti þó að
vita það, að þvi aðeins er lofi beitt
i háðungarskyni, að það sé
hóflaust oflof. Getur verið, að
jafnvel hann hafi svo takmarkað
álit á rannsóknarblaðamennsku
þinni. Svo liggur nærri, að hann
sé að brigsla þér um
„ungæðislegan ofmetnað.”
Rannsóknarblaðamenn
mega ekki trúa
kviksögum.
En nú langar mig að gefa
þér nokkur ráð i góðri mein-
ingu. Þá ætla ég fyrst að minnast
á, hvað ég tel vera góða rann-
sóknarblaðamennsku. Mér skilst,
aðhúnséi þvifólgin.að heiðarleg-
ir blaðamenn revni að upplýsa
mál, sem stjórnvöld og jafnvel
lögregla og dómsvald þaggi
niöur, og reyni þannig að vinna
gegn spillingu i opinberu lifi.
Þetta er vissulega þarft verk og
viðurkenningarvert.
En auðvitað verða þeir, sem
þetta verk vinna að kunna til
verka eins og allir. sem tak’a að
sér vandasöm störf. Þeir verða
eins og allir góðir og vandvirkir
rannsóknarmenn að gæta þess vel
aðmynda sér ekki fastar skoöan-
ir að óreyndu og leggja svo alla
sina orku i að saiuia þá skoðun,
hvprt sem hún er rétt eða röng.
Þeir mega til dæmis ekki trúa
Jcviksöguin fyrr en þéir hafa
1 rahnsákað_gannje.iksgildi ^eirra.
5 Ssi ;áf þliu'jhega he.ir gievíiL ','i.ð,.
V óháðir flokkum
Og þá kem ég að þvi, sem
kannski skiptir mestu máli Rann-
sóknarblaöamenn verða helst að
vera óháðir pólitiskum flokkum.
Mér finnst, aö þú hafir ekki gætt
þessara atriða nógu vel og þess
vegna hafiþér oft mistekist, þrátt
fyrir, að þú hafir eflaust viljað
vel. Að minnsta kosti vil ég ekki
efa það að óreyndu, enda mun
reynslan sýna það, ef þú vilt fara
aðminum ráðum. Já, mér viröist
þér oft hafa mistekist i þessu
hlutverki þinu.
Hefur þú annars nokkurn tima
upplýst nokkurt mál til neinnar
hlitar? Tökum til dæmis Geir-
finnsmálið. Hvaö liggur eftir þig
þar? Það er enn þá óupplýst,
hvers vegna morðingjarnir urðu
Geirfinni að bana. Hver var or-
sökin til þess, aö þeir stefna hon-
um á þennan tiltekna stað? Það
verður ekki séð, að það sé gert i
þeim tilgangi að stytta honum
aldur.
Svo er annað, sem ég vil benda
þér á. Þér hefur verið gjarnt að
nota þessi svokölluðu rann-
sóknarmál til árása á pólitiska
andstæðinga þína, án þess að þú
hafir i rauninni lokið nokkurri
rannsókn. Af þvi að Alþýðuflokk-
urinn var einu sinni minn flokkur,
þá vona ég, að ekki sé enn svo illa
komið fyrir honum, að hann sé
og svo settu máttarvöldin strik i
reikninginn. En stærstu mistökin
komu þó aldrei fram í þessu
spjalli ykkar. Það voru auðvitað
aðfarir iðnaðarráðherra. Fyrst
og fremst að stöðva lagningu
byggðalínu, svo að flýta þurfti
Kröfluvirkjun úr hófi og þvi ekki
framkvæmdar fullnægjandi
undirbúningsrannsóknir áöur en
virkjun var hafin, ogfleiri mistök
mætti nefna, sem hann átti sök á.
Hreinsið fyrst bikarinn
og diskinn að innan
Ég sagði áður i þessu spjalli, að
rannsóknarblaðamaður mætti
helst ekki vera of háður neinum
stjórnmálaflokki. „Hreinsið fyrst
bikarinn og diskinn að innan
sagði frelsarinn viðFariseana. Ef
við eigum að vera viss um ein
lægni þina, ættir þú ekki að hlifa
þinum flokki. Þar hefur nú sumt
gerst, sem betur væri ógert. Og
ég er þér reyndar sammála um
að betra væri að hætta að gefa út
Alþýðublaðið, þó illt sé,en að láta
ihaldið kosta útgáfuna. Ekki
mundi ég kaupa Þjóðviljann ef
hann væri kostaður af Morgun
blaðinu. Hitt væri þó enn verra ef
blaðið ykkar væri kostað með
peningum, sem teknir væru
ófrjálsri hendi eins og komið hef-
ur fyrir oftar en einu sinni. En
Vilmundur Gylfason
Þér hefur verið gjarnt að nota þessi svokölluðu rannsóknarmál
til árása á pólitiska andstæðiriga þina, án þess að þú hafir I raun-
inni lokið nokkurri rannsókn.
vonlaus um að vinna fylgi vegna
eigin verðleika. og eina vonin sé
afgiöp andstæöinganna sönn eða
login.
Aö slá Sólnes út i frekju
Svo verður þú að temja þér meiri
stillingu, þarsem þú kemur fram.
Þegar þið Sólnes áttust við i Kast-
ljósi fyrir skömmu, lá við aö þú
slægir Sólnes út i frekju. Heföi
maður ekki vitað betur, gæti
maður haldið.að þú værir illa upp
alinn. Það var mjög smekklaust
af þér, að leyfa þeim Jakobi
Björnssyni og Guðmundi Pálma-
syni aldrei að tala^reittum, en
yfirgnæfa allt tal þWta með há-
vaða.
það gerðist nú fyrir þina tið, sem
rannsóknarblaðamaður, svo að
ég ætlast ekki til aö þú farir að
róta i þeim málum.
Enaðlokum ætla ég að mælast
til að þú takir fyrir eitt mál og
rannsakir það af fullri einurð og
látir ekkert hindra þig í að kom-
ast til botns í þvi, en þaö er Al-
þýðubankamálið, og láttu nú eng-
in pólitísk sjónarmið villa þér
sýn. Ég veit, að ég þarf ekki að
áminna þig um að vinna þetta
verk af fullkomnum heiðarleika.
En gættu fcess nú að vera orövar
og ekki of fljótfær. og hættu ekki
fyrr en þú hefur uppgötvaö allan
sannleikann og láttu hann koma i
ljós
.. . - Svo vona ég að þú burfir ekki að
Annars átti nú stjórnandinn ámiiS’É) mig ?yrfr liót orðbragð.
m»stasöká þvi,hvernigsá þáttur Mér dgFturekk;oinusinni 1 hug al ‘
várð misheppnaður. Hánn reyndi Uaila þig buliukoli, þótt stunir
ekki ið stjói naiOg sýndi -þar með geri það.
áöhítnn-er óhæíur t.il's.likrajdu tai Með bést - - -
í'áð: báTa eflnust verið géro níis
:ók isámbandi við Kríifluvirk
idi við Kröflu virk|un
tn .kv'-ðuií.
'• H!öbVerS.i
iffurðsson
j f ir tS x M
-ÍIÍIS650KKI#