Vísir - 09.06.1978, Blaðsíða 6

(
Bulent Ecevit forsætisráöherra
Tyrklands.
iFNAHAGSKRíPPA
TFKKJA AÐ LEYSAST
Alþjóðagialdeyrissjóðurinn og OECD-lðndin hafa hlaupið
undir bagga
Tyrkland hefur átt viö mikinn efnahagsvanda aö striöa undanfar-
in ár og um tima leit út fyrir aö erfitt væri um frekari iánafyrir-
greiösiu bæöi hjá Alþjúöa gjaldeyrissjóönum og einstökum rikjum.
Þá fimm mánuöi sem stjórn Bulent Ecevit forsætisráöherra hefur
setiö viö stjórnvölin hefur veriö iögö mikil áhersla á aö koma fjár-
málum landsins á réttan kjöl.
Gengisfelling.
Þegar stjórn Ecevit tók vip
fyrir fimm mánuðum var efna-
hagur landsins i kalda kolum.
Það var litið á Tyrkland sem
þjóð sem gat ekki staðið við
skuldbindingar sinar og frekari
lánafyrirgreiðslur voru vart
mögulegar.
Forsætisráöherrann tók þaö
ráð að gefa fjármálaráðherra
sinum mjög frjálsar hendur og
Muezzinogulu lagði fljótt fram
áætlanir sinar i efnahagsmál-
um. Gengið var fellt um þrjátiu
prósent og dregið var mjög úr
eyðslu.
Alþjóða gjaldeyrissjóðurinn
hafði lagt fram tillögur i
stjórnartið Sulleyman Demirel
sem eru mjög svipaöar þeim
sem núverandi stjórn hefur
gripið til. Ráðstafanir i efna-
hagsmálum féllu þvi i góðan
jarðveg og ekki stóð lengi á láni
frá sjóðnum en það nam um 450
milljónum dollara. Lániö er til
tveggja ára og Tyrkir hafa þeg-
ar fengið um 150 milljónir doíl-
ara. Þessi upphæð breytti miklu
i viðskiptum Tyrklands, þvi
ókleyft hafði verið s.l. fjórtán
mánuði að fá gjaldeyri til að
standa við samninga um vöru-
innflutning, þar sem hann var
ekki til i bönkum. Aðeins olia
hafði fengist flutt til landsins
siðan i febrúar 1977 og
nauðsynjavörur. Innflutnings-
verðmæti máttu ekki fara yfir
þrjár milljónir dala á dag og
hefur þetta valdið miklum erfiö-
leikum.
Skuld Tyrklands við útlönd og
lánasjóði frá siðasta ári námi
2.500 milljónum dala þegar
stjórn Ecevit tók við.
Lán frá Þjóðverjum
Vestur-Þýskaland er stærsta
viðskiptaland Tyrkja. Þangað
fór forsætisráðherrann i leit að
fjárhagsstuðning og fékk hann.
Þjóðverjar sögðu sig reiðubúna
til aö láta Tyrklandi i té 65
milljónir dala en Ecevit tókst að
krækja sér i 50 milljónir til viö-
bótari ferð sinni til Þýskalands.
A ferð sinni til Þýskalands
kom Ecevit einnig við i Austur-
riki og þaðan fór hann með álit-
lega fúlgu. OECD hefur einnig
farið samingaleiðina við Tyrk-
land. Ákveðið hefur verið að
Tyrkland fái frest á greiöslu
skulda við OECD löndin en hún
nemur 1.5 billjónum banda-
rikjadala.
Fjármálaráðherrann
Muezzinoglu hefur einnig staðið
i samningaumleitunum við hina
ýmsu banka en skuldir landsins
við þá nema um 2,5 billjónum
dala. Muezzinoglu hefur lýst sig
bjartsýnan á að samningar tak-
ist og segist verða með undir-
skrifuð skjöl þess efnis siöar I
mánuðinum, ef ekki komi neitt
óvænt uppá. Hann hefur leitað
til landa eins og t.d. Noregs,
Bulgariu og Libyu um aöstoð og
fengið jákvæð svör.
Mikill viðskiptahalli
við útlönd
Flestar ferðir ráðamanna
landsins til útlanda hafa verið
til lánardrottna til að semja um
greiðslufrest. Samt sem áöur
hefur þeim tekist að fá til við-
bótar um billjón dollara.
Vegna gengisfellingar tyrk-
nesku lirunnar hafa verkamenn
sem vinna erlendis sent miklu
meira af peningum til sins
heimalands en áður. Forsætis-
ráðherrann lagði sig einnig
fram við að ná sambandi við
tyrkneska verkamenn á ferðum
sinum um Evrópulönd.
Viðskiptahalli við útlönd var
mjög mikill á siöasta ári. Hann
nam um 2,5 billjónum dala.
Fyrstu mánuði þessa árs hefur
innflutningur minnkað um þrjá-
tiu prósent og útflutningur hefur
aukist töluvert.
Ráðamenn i landinu eru
ánægðir með þessa þróun og
telja að hún sýni að efnahags-
málum Tyrkja verði nú brátt
komið á réttan kjöl að nýju.
Forsætisráðhefrann hefur lagt
áherslu á að hann og stjórn hans
fái starfsfrið og hvetur fólk til
að leggja eitthvaö á sig til að
takmarkinu verði náð.
Kaupkröfur verkalýös-
félaga
Það eru samt ekki allir
ánægöir þó rikisstjórnin sé
ánægð með það sem tekist hefur
að framkvæma þessa fimm
mánuði sem hún hefur setið við
völd. Verkalýðsfélögin hafa sett
fram miklar kaupkröfur, sem
nema allt að hundrað prósent-
um. Forsætisráðherrann hefur
sagt að það sé útilokaö að verða
við nokkrum kröfum eins og
ástandið er. Hann segir að ef
verkamönnum verði látin i té
kauphækkun verði að taka hana
frá öðrum stéttum t.d. bændum.
Hann benti einnig á að ef gengið
yrði að kröfum verkalýðsfélag-
anna þá mundi atvinnuleysi
aukast stórlega i landinu.
Verkalýðsfélögin hafa bent á
aö miklar hækkanir hafi dunið
yfir landið síðan stjórn Ecevit
tók við völdum. Vörur hafi al-
mennt hækkað um tæplega 48
prósent. Þau hafa einnig
reiknað út að framfærslu-
kostnaður i stærstu borginni
Instanbul hafi hækkað um rúm-
lega 58 prósent.
Kröfur koma sifellt fram um
að fá að hækka vöruverðið en
fyrirtæki rikisins hafa farið á
undan og haldið verðinu niðri.
Þetta hefur kostað þau mikið
tap sem á siðasta ári var um 570
milljónir dollara.
Vegna stöðugrar hræðslu um
verðhækkanir hamstra þeir sem
geta og kaupmenn hafa i mörg-
um tilfellum geymt vörur sinar i
von um meiri hagnað sem hefur
þá aftur leitt til vöruskorts.
KP
Sandspyrnukeppni
Kvartmíluklúbbsins verður haldin að Hrauni i Olfusi, sunnudaginn 11.
júní kl. 10 f. húdegi kl. 2 e.h. Keppendur mœti kl. 10 f. húdegi
Skróning og núnari upplýsingar um keppnina verða veittar
í sima 51273, föstudaginn 9. júní kl. 8-10 e.h.
©
LAWN - BOY
* Létt,sterk,ryðfrí
•Ji- Stillanleg siáttuhæð
Slær upp að húsveggjum og út fyrir kanta
Sjálfsmurð, gangsetning auðveld
■X- Fæst með grassafnara
Garðsláttuvél K hQD 11 p
^hinna vandlátu b