Vísir - 29.09.1978, Blaðsíða 10

10
Föstudagur 29. september 1978 VISIH
VÍSIR
útgefandi: Reykjaprent h/f
Framkvæmdastjóri: Davíö Guðmundsson
r ' Ritstjórar: Þorsteinn Pálsson ábm.
ólafur Ragnarsson
Ritstjórnarfulltrúi: Bragi Guðmundsson. Fréttastjóri erlendra frétta:
Guðmundur Pétursson. Umsjón með helgarblaöi: Arni Þórarinsson. Blaða-
menn: Berglind Asgeirsdóttir, Edda Andrésdóttir, Elías Snæland Jónsson,
Guðjón Arngrimsson, Jón Einar Guðjónsson, Jónína Mikaelsdóttir, Katrin Páls-
dóttir, Kjartan Stefánsson, Oli Tynes, Sæmundur Guðvinsson. Iþróttir: Gylfi
Kristjánsson og Kjartan L. Pálsson. Ljósmyndir: Gunnar V. Andrésson, Jens
Alexandersson. Utlitog hönnun: Jón Oskar Hafsteinsson, MagnúsOlafsson.
Auglýsinga- og sölustjóri: Páll Stefánsson Askriftargjald er kr. 2000
Dreifingarstjóri: Sigurður R. Pétursson á mánuði innanlands.
Auglýsingar og skrifstofur: Siðumúla 8. Verö i lausasölu kr. 100
Simar 86611 og 82260 eintakið.
Afgreiösla: Stakkholti 2—4 sími 86611 Prentun Blaöaprent h/f.
Ritstjórn: Sföumúla 14 simi 86611 7 linur
Markmiðið er ríkisforsjá
Allir nefndarmenn að tveimur undanskildum voru mættir á blaðamannafundinum ásamt iðnaðarráð-
herra.
Verðlagsmálin hafa nú á skemmtilegan hátt komið
upp á yfirborðið í hinni pólitísku umræðu. Kannanir
verðlagsstjóra og Hagvangs hf. sýna með hæfilegri ein-
földun/ að við kaupum vörur til landsins á hærra verði en
Norðurlandaþjóðirnar en seljum þær á hinn bóginn við
lægra verði til neytenda.
Deilur verðlagsstjóra og f ramkvæmdast jóra
Verslunarráðsins um samnorrænu verðkönnunina eru þó
í sjálfu sér fremur lítils virði. Kjarni málsins er sá, að
tekjur verslunarinnar hafa í auknum mæli fengist í
formi umboðslauna í stað álagningar. Framkvæmda-
stjóri Verslunarráðsins sýndi fram á þetta með skýrum
dæmum í Vísi fyrir einu og hálfuári.
Að því leyti eru upplýsingar verðlagsstjóra gamalt
mál. Aðalatriðið í þessu sambandi er á hinn bóginn,
hvaða ályktanir menn draga af þeim staðreyndum, sem
f yrir liggja. Hvers vegna eru umboðslaun hærra hlutf all
af tekjum verslunarinnar hér en á hinum Norðurlöndun-
um? Svarið er einfalt. Sósialdemókratar hafa þar fyrir
löngu tekið upp frjálsa verðmyndun.
Þetta er aðstöðumunur verslunarinnar hér og á hinum
Norðurlöndunum. Hér verða menn að fá leyfi verðlags-
stjóra til þess að f lytja inn ódýrt, án þess að tapa á þvi,
en annars staðar er innf lytjendum það frjálst. Það hef ur
með öðrum orðum komið i I jós, svo ekki verður um villst,
að álagningareftirlitið (sem kallað er verðlagseftirlit)
stuðlar að óhagkvæmum vörukaupum.
Verðlagskerf ið bitnar þannig á þjóðarbúinu í heild. En
sennilega kemur það vest við verslunarfólk, sem er ein
launalægsta stétt landsins fyrir þá sök að hér hefur sú
stjórnmálastefna ráðið ríkjum, að verslunin sé afæta.
Við núverandi aðstæður er útilokað að verslunin geti
greitt sómasamleg laun.
Viðskiptaráðherra hefur brugðist við þessum upp-
lýsingum, sem hleypt hafa f jörkipp í verðlagsmálaum-
ræðurnar síðustu vikur, á þann veg að boða frekari
haftaaðgerðir. Hann hef ur fengið verðlagsstjóra til póli-
tísks liðsinnis við sig i þeim efnum. En verðlagsstjóri
hef ur þó viðurkennt, að álagningarhaftakerf ið sé f rum-
orsök þess, hversu innkaupsverð er hátt hér á landi.
Þessi viðbrögð geta aðeins leitt til samdráttar i verslun
með þar af leiðandi atvinnuleysi í starfsgreininni. Þetta
er markmið þeirrar sósíalísku stef nu, sem nú ræður ríkj-
um i viðskiptaráðuneytinu. Það á ekki að þjóðnýta versl-
unina í fyrstu atrennu. Byrjunin er sú að grafa undan
henni, þá fyrst kemur tími ríkisverslunarinnar.
Jónas Kristjánsson ritstjóri Dagblaðsins sýndi Ijóslega
fram á þennan ásetning á bak við verðlagsaðgerðirnar í
forystugrein blaðs síns í gær. Viðskiptaráðherra hefur
bannað eðlilega og nauðsynlega hækkun á útsöluverði
blaðanna, þó að hann hafi viðurkennt að hún væri óhjá-
kvæmileg.
í stað þess að leyfa eðlilega hækkun á að taka pening-
ana bakdyramegin í gegnum skattkerfið. Ríkið á síðan
að veita f jármagni til blaðanna í formi ýmis konar fyrir-
greiðslu og styrkja. Þannig ætlar ríkið að viðhalda blöð-
um, sem fólkið vill ekki lesa, hvað sem það kostar, en
sverfa að þeim, sem vilja starfa á frjálsum markaði.
Jónas Kristjánsson segir réttilega að deila megi um
hvort rikisstyrkir til f lokksblaða stríði gegn prentfrelsi.
En hitt sé óumdeilanlegt, að samhliða höft á verðlagi
frjálsra blaða sé skerðing á prentfrelsi í anda Indiru
Gandhi. Undir þetta sjónarmið er ástæða til að taka. Það
á með öðrum orðum að nota verðlagshöftin til þess að
grafa undan f rjálsri starfsemi í þjóðfélaginu, hvort sem
það er verslunarrekstur eða blaðaútgáfa. —ÞP
MYND:JA
Skortir markvissa stefnumótun
sagði iðnaðarráðherra sem skipað hefur samstarfsnefnd um iðnþróun
„Það er ekki gert ráö fyrir inn-
streymi erlends fjármagns i mál-
efnasamningi rikisstjórnarinnar
og þessari nefnd er ætlaö aö vinna
aö tillögugerö og fleiru innan þess
ramma sem ríkisstjórnin setti sér
varöandi iönaöinn” sagöi Hjör-
leifur Guttormsson, iönaöarráö-
herra er hann kynnti I gær skipan
9 manna samstarfsnefndar um
iönþróun á islandi.
„Eftir að Iðnþróunarnefndin
sem skipuð var i tið vinstri
stjórnar 1973 hafði skilað af sér
varð hlé á mörkun markvissrar
iðnþróunarstefnu. Nokkrar
nefndir hafa starfað að afmörk-
uðum verkefnum, en það hefur
vantað tilfinnanlega frumkvæði
að mótun islenskrar iðnþróunar-
stefnu. Það verður ekki gert i
einni svipan og þvi þótti ekki rétt
að marka nefndinni ákveðinn
starfstima. Vænlegra verður að
teljast að byggja starfið upp i
skilgreindum þrepum sem iðn-
aðurinn getur fótað sig á. Þróunin
og úthald nefndarmanna sker úr
um timann sem nefndin starfar”
sagði iðnaðarráðherra, en hlut-
verk nefndarinnar er þrenns
konar:
Að vera iðnaðarráðhérra til
ráðgjafar um mótun heildar-
stefnu i iðnaðarmálum og leggja
fyrir tillögur um það efni.
„Ég býst við þvi'aö leita til ein-
stakra nefndarmanna um ýmsa
þá málaflokka sem koma til kasta
iðnaðarráðuneytisins, þó ég hafi
ekki i hyggju að iþyngja þeim um
of”, sagði iðnaðarráðherra.
Að efla samstarf hinna ýmsu
aðila iðnaðarins um að fram-
kvæma þær aðgerðir, sem sam-
staða næst um innan nefndar-
innar og á vettvangi rikis-
stjórnarinnar og Alþingis.
Að gera tillögur til iðnaðarráð-
herra um ráðstöfun jöfnunar-
gjalds af iðnaöarvörum, sam-
kvæmt lögum nr. 83, 1978 vegna
ársins 1979 og svo sem siðar kann
að verða ákveðið, i þágu þróunar-
aðgerða i samræmi við mótaða
stefnu.
RAÐSTÖFUN
JÖFNUNARGJALDS
FORGANGSVERKEFNI
„Eitt af fyrstu verkefnum sam-
starfsnefndarinnar verður að
koma með tillögur um ráöstöfun
jöfnunargjaldsins. Þetta þarf að
komast inn á fjárlög 1979, þannig
að hugmyndir verða að koma
fram á næstu vikum” sagði
Hjörleifur Guttormsson.
Vilhjálmur Lúðviksson fram-
kvæmdastjóri Rannsóknarráðs
rikisins er formaður samstarfs-
nefndarinnar.
Aðrir i stjórn eru Bjarni
Einarsson, Bragi Hannesson,
Davið Scheving Thorsteinsson,
Guðmundur Þ. Jónsson, Hjörtur
Eiriksson, Pétur Sæmundsen,
Sigurður Magnússon, Þórleifur
Jónsson og ritari hennar er Jafet
S. Ólafsson fulltrúi i iðnaðarráðu-
neytinu.
—BA—
Hjarðmennska í
skrifstofuliði
bœndasamtakanna
Svo virðist aö hvenær sem ein-
hverjir stinga niöur penna um
landbúnaö hvort heldur það er
Gylfi Þ. Gislason, Svarthöföi eöa
Jónas Kristjánsson, þá reki full-
trúar bændasamtakanna upp
hrossahlátur. Meö því móti er
ætlast til aö bændur haldist i and-
legu jafnvægi yfir hag sinum,
sem stööugt fer versnandi þrátt
fyrir stórt tillag hins opinbera,
sem ætlaö er aö jafna metin á
hverju ári. Gylfi Þ. Gislason hef-
ur nýveriö bent á þaö hér I
blaðinu, aö á árunum 1970-76 hafi
hlutdeild landbúnaðar I þjóöar-
framleiöslunni átt aö vera 10-
11%. Hún var aðeins 6,5 % á þess-
um tíma.
Bændur þurfa að græða
1 forustugrein i Visi segir að
vandi sá sem nú striðir á land-
búnaðinn og kemur m.a. fram i <
fyrrgreindum tölulegum upp-
lýsingum, verði ekki leystur með
auknum niöurgreiðslum, hærri
útflutningsbótum eða opinberum
verðjöfnunargreiðslum. „Kjarni
málsins er sá að bændur þurfa að
græöa á framleiðslu sinni eins og
hverjir aðrir framleiðendur”,
segir i forustugreininni.
Hér er farið með staöreyndir en
af þvi þær snerta landbúnaðar-
mál munu fulltrúar bændasam-
Neðanmáls
f——-y- ^
Indriði G. Þorsteinsson
fjallar um breyttar að-
stæður landbúnaðarins
í þessari neðanmáls-
grein sinni og segir, að
öllum umræðum um
annmarka sauðfjárbú-
skapar sé mætt með
hrossahlátri fulltrúa
bændasamtakanna.
takanna eflaust finna á þeim ein-
hverja meinbugi. Þannig hefur
verið stórlega aukið á margþætt
vandamál i landbúnaði með þvi
að andmæla hverri upplýsingu og
refja hverja niðurstöðu sem
menn komast aö um orsakir
þeirra erfiðleika sem steðjað hafa
að bændum sem stétt i langan
tima. Og yfirleitt er niðurstaða
skrifstofuliðs bændasamtakanna
i Reykjávik sú að þeir einir skrifi
um vandamál landbúnaðar sem
séu á móti bændum og búfé. Slik
þvermóðska nær engri átt og inn-
tak hennar er ósatt. Bændur hafa
raunar sjálfir tekið mikið skyn-
samlegri þátt i þessum umræðum
en forustulið þeirra enda er þeim
ljóst að meö einhverju móti verða
þeir aö komast úr þeirri þröng
sem stétt þeirra er stödd i um
þessar mundir.
Koma bændum lítið við
Niðurgreiðslur eru viöur-
kenndar sem' stjórntæki rikis-
valds, og koma bændum sáralitið
við, nema hvað vara þeirra
verður eftirsóttari og seljanlegri
þegar þær eru i hámarki. Þá geta
niðurgreiðslur stjórnað þvi hvaða
framleiðsluvara selst. Otflutn-
ingsbætur eru aftur á móti fram-
lag til stéttarinnar, sem tekið er
af almannafé i þvi skyni að fleyta