Vísir - 29.11.1978, Blaðsíða 16

16
Miðvikudagur 29. nóvember 1978 VISIR
LÍF OG LIST LÍF OG LIST LÍF OG LIST LÍF OG LIST LIF OG LIST
Pétur — viljihann I raun og sannleika fá vondan dóm.veröur hann lika ah skrifa verri
bók en þessa, segir Heimir Pálsson m.a. lumsögn sinni.
1. PS.ET. f ÖLLUM FÖLLUM
Pétur Gunnarsson : fig um
mig frá mér til min.
Skáldsaga, 130 bls.
Útgefandi: Ibunn
Káputeikning: Brian
Pilkington
Pétur Gunnarsson vakti
mikla og verbskuldaba at-
hygli, er hann sendi frá sér
bókina Punktur, punktur,
komma strik. Meöal ann-
ars minnist undirritaöur
þess meB ánægju aö hafa
setiB meö hana svo aö segja
hráa úr prentsmiöjunni og
lesiö fyrir menntaskóla-
nema úr henni — viö sllkar
undirtektir aö hann hélt aö
slikt væri óhugsandi um
nýja bók ungs höfundar.
Yfir öllu upphafi bókarinn-
ar var svo áhyggjulaus
lipurð og ferskleiki aö
maöur andaöi ósjálfrátt
léttar: Þaö var þá ekki enn
þá oröin lifsnauösyn ung-
um skáldum aö skrda texta
sem væri aö kafna i mann-
viti. — En svo varö gleöin
reyndar galli blandin þegar
llöa tók á bókina. Botninn
eins og var alveg að detta
úr og mér fannst reyndar
ég hafa á tilfinningunni aö
höfundurinn væri aö verða
leiöur á verkefninu. Nú
hefur komiö I ljós aö svo
var ekki.
Ég um mig frá mér til
min er beint framhald af
bókinni frá I fyrra. Nú
hefur allri athygli veriö
beint aö þroskasögu Andra
drengsins sem var eins og
brotkennd teikning I
Punktinum. Hann er oröinn
aö sjálfstaeöari veru full-
gildri fyrstu persónu ein-
tölu I öllum föllum.
Unglingsár manns. Þaö
er svolitið eins og aö upp-
götvaaömaðursé aö veröa
gamalmenni þegar þessi
tlmi er farinn aö tilheyra
sögunni og orðinn fullgilt
skáldsagnaefni. Aö þvi
leyti vekur bókin mér sárs-
auka. En ég reyni aö hugga
mig viö aö þessi kennd stafi
aöeins af þvl aö ég sé svo
vanur aö lesa nostalgiskar
skáldsögur um nltjándu
öld, frostaveturinn mikla
eöa kreppuna — I besta falli
heimsstyrjöld númer tvö.
Þaö sem nær er hefur
hingaötil veriö samtimi og
— meö oröum Péturs um
skólakerfiö: skipt of miklu
máli til þess aö mætti fjalla
um hann.
Unglingsár manns. Ein-
mitt þessi timi -þegar
maöur varö aftur eins og I
Bókmenntir
Heimir
Pálsson
skrifar
vöggu: miödepill heimsins.
Fyrsta persóna eintölu —
og þar meö sú eina sem
skipti máli. Samhengi
manns sjálfs viö tilveruna
og umhverfiö var afskap-
legaóljóst og stundum átti
maöur 1 alvarlegu hugar-
vili af þvi öörum skildist
ekki hvaö maöur var
merkilegur. — Einmitt
þessi hliö málsins finnst
mér vera sterkasti þáttur-
inn í þvi reipi sem Pétur
Gunnarssoner aö flétta. Og
enn sem komiö er finnst
mér hann komast meö
ágætum frá verki sínu. Það
hefúr orðiö ákveðin stlg-
andi frá fyrri bók, sögu-
þráðurinn oröiö þéttari i
sér,betur spunninn. Um
endalokin er enn allt of
snemmt aö spá. Ég um
mig... heimtar sem sé
framhald.Það er ekki hægt
aö henda frá sér hálf-
fléttuðu reipi.
Um leiö og Pétur rekur
jx-oskasögu Andra veröur I
bók hans eins og ósjálfráö
afhjúpun á samfélaginu.
Og einmitt meö því aö hún
gerist átakalaustistundum I
svo gráglettnum myndum
að maöur hlær upphátt úr
lestri, einmitt þess vegna
veröur hún miskunnar-
laus.: „Þegarhér var kom-
iö sögu var vinnu-
markaöurinn lystarlaus á
kvenfólk. Ef allt var meö
felldu sátu þær heima meö
fullt hús af börnum og biöu
eftir því aö suöan kæmi
upp. Heimilisfaöirinn var I
nauöungarvinnu út I bæ,
þaðvar aldrei minnst á þaö
hvaö þá aö börnin þekktu
til á vinnustaönum. Sæist
karlmaöur um hábjartan
dag var hann annaöhvort
póstur eða róni.” (Bls 57).
Þetta er aöeins eitt lltiö
dæmi,þau gætu oröiö mörg
úr þessari tilfyndnu bók.
Ef ég hef lesið rétt var
Pétur Gunnarsson aö bera
sig upp undan ritdómunum
um Punktinn hér á dögun-
um, sagöi þeir hefðu veriö
svo jákvæöir aö ekkert
heföi veriö af þeim aö læra.
Vilji Pétur Gunnarsson I
raun og sannleika fá vond-
an dóm veröur hann llka aö
skrifa verri bók en þessa.
Kannski er honum huggun
aö þvl aö hugsa til þess aö
eins og eftirvæntingin var
mikil eftir Punktinn þannig
veröur hún enn meiri eftir
þessa bók — og um leið og
eftirvæntingin vex, vaxa
kröfurnar.
—KP
GUNNAR REYNIR
FER AF STAÐ ,
MEÐ EINA STORA
Ein af athyglisverðustu
fregnunum úr djasslffinu
þessa dagana er vafalaust
hugntynd Gunnars Reynis
Sveinssonar, tónskálds, um
stofnun djasshljómsveitar
ungra tónlistarmanna. En
Gunnar Reynir hyggst
mynda 10-12 manna djass-
hljómsveit, sem væntan-
iega veröur aö mestu skip-
uö ungum tóniistarmönn-
um.
Einangraðir áhuga-
menn
Gunnar Reynir hefur alla
tlð haft mikinn áhuga á viö-
fangsefnum tengdum
stærri einingum I djasstón-
listog telur þau, réttilega,
vera einn besta skóla, sem
djassleikarar eigi kost á.
Stóru hljómsveitirnar eru
enn fremur tilvalinn vett-
vangur fyrir unga djass-
leikara til aö spila meö sér
eldri og reyndari mönnum
— oglæra af samvinnunni.
Yngri kynslóö djassleik-
ara okkar hér heima hefur
veriö mjög einangruö, og
þvl litiö á henni boriö. Þeir
eldri hafa haft tilhneigingu
til aö mynda djassgrúppur
I si'num eigin hópi og
sjaldnast gefiö yngri
Tónlist
Ólafur
Stephen-
sen skrif-
ar um
jass.
mönnum tækifæri til aö
„djamma” meö.
Poppið stal einni
kynslóð
Þó veröur þaö aö segjast
eins og er, aö yngri djass-
leikarar hafa varla veriö til
— nú um nokkra hrlö.
Áhugi ungu tónlistarmann-
annahefur þvi næst algjör-
lega beinst aö popptónlist-
inni, sem aö margra áliti
hefurá ýmsan hátt staönaö
I farvegi sinum.
Samt má þakka einni
grein poppsins, sem sótt
hefur ýmsar „stjörnur”
sinar til djassins, aukinn
áhuga fyrir djassi — bæöi
eldri og nútimalegri. Þvl
hefur skapast nýr og
endúrnýjaöur hópur yngri
manna, sem hafa djass-
áhuga, en skortir bæði
reynslu og tækifæri til aö
leika djass og
„improvi'séra” aö nokkru
ráöi.
Þessi kynslóö kemur I
kjölfar þeirrar, sem lék
djass af miklum eldmóöi
allt fram til 1968-70.
Gömul og góð hug-
mynd
Þaö eru þvl sannarlega
gleöileg tiöindi, aö maður á
borö viö Gunnar Reyni
Sveinsson hafi hug á aö
gera alvöru úr gamalli og
góöri hugmynd, sem er
allra góöra gjalda verö.
Djasshljómsveit, sem tæki
aö sér viöfangsefni úr bók-
um „klassiskra” djass-
hljómsveita frá hinum
ýmsu tlmabilum — swing,
bop og modern, er frábært
tækifæri oggóö skólun fyrir
meölimina, og þá ekki sist
meö þrautreyndan mann I
fararbroddi. Ef vel til tekst
má ábyggilega vænta þess,
aö hljómsveit Gunnars
Reynis geti oröiö kveikja
aö minni einingum, sem
komi til meö aö leika á hin-
um ýmsu djasskvöldum.
Nýjar hljómplötur
pcniR oaanjKiaw
yngri
hlustenda af
kynslóöinni.
Agóöi af þessari
útgáfustarfsemi rennur
óskiptur I menningarsjóö
starfsmannafélags S.l. og
hafa allir meölimir
sveitarinnar gefiö slna
vinnu viö gerö Mjómplöt-
unnar. Iöunn annast.
dreifingu
Upptökumaöur á plöt-
unni, sem tekin var upp f
Hljóörita í ágústmánuöi,
var Tony Cook og var
þetta sföasta verkefni
hans hér aö þessu sinni.
—Gsal
Tobbi og Pétur
Starfsmannafélag
Sinfónfuhljómsveitar
tslands hefur gefiö út
hljómplötu, breiösktfu
meö tveimur sfgildum
tónverkum: „Tobbi túba,
eftir bandarlska
tónskáldiö George Klein-
singer og Pétur og úlfur-
inn eftir hiö viöfræga
rússneska tónskáld
Sergei Prokofieff.
Plötuupptaka n f ór f ram
á þessu hausti I
Háskólablói og auk
Sinfóníuhljómsveitar
íslands koma fram:
Guörún Stephensen sem
er sögumaöur 1 Tobba
túbu og Þórhallur
Sigurösson sem flytur
söguna af Pétri og úlfin-
um . Túbuleikari
Sinfómuhljómsveitarinn-
ar, Bjarni Guömundsson
leikur titilhlutverkiö
TQbba túbu á hljóBfæri
sitt. Tæknimenn viö
upptöku voru þeir Máni
Sigurjónsson og Sigþór
Marinósson
Hljómsveitarstjóri er
Páll P. Pálsson.
Þessi hljómplata er hin
fyrsta I röö hlíómplatna
sem Starfsmannafélag
Sinfóníuhljómsveitar
Islands hyggst gefa út
meö slgildum tónverkum
þar sem leitast er einkum
viö aö ná eyrum
Sólóplofo
Björgvins
Ljósin i bœnum
komin i búðir
„Ljósin I bænum” heit-
ir hljómsveit sem hefur
sent frá sér samnefnda
plötu, þar sem m.a. er
samnefnt lag. Sjö tónlist-
armenn. skipa hljómsveit-
ina, en lög og textar eru
eftir Stefán G. Stefánsson
blásara „Ljósanna”.
Stefán lék áöur meö Sex-
tettnum og er sumt af efni
plötunnar frá þeim tima.
Aörir I hljómsveitinni eru
Hlööver Smári Haralds-
son hljómborösleikari,
Viihjálmur Guöjónsson
gltarleikari, Gunnar
Hrafnsson bassaleikari,
Már Ellsson og Guö-
mundur Steingrlmsson
trommuleikarar — og slö-
Ellen Kristjánsdóttir
söngkona.
Tónlist „Ljósanna” er
mjög fjölbreytt en
megniö er rokk-djass.
„Ég syng fyrir þig”
nefnist hljómplata meö
söng Björgvins Halldórs-
sonar. Þetta er fyrsta
stóra sólóplata Björgvins,
sem hefur fyrir löngu
skipaö -sér á bekk meö
mestu söngvurum yngri
kynslóöarinnar. Hefur
hann sungiö inn á fjöl-
margar hljómplötur meö
Brimkló, Lónli Blú Boys
og Hljómum aö ógleymd-
um Vlsnabókarplötunum.
A plötu Björgvins eru
tólf lög og ku platan vera
ólik fyrri plötum sem
hann hefur komiö nálægt.
t frétt frá útgáfufyrirtæki
hans, Hljómplötuútgáf-
unni, segir aö listamaöur-
inn sé rómantiskari en oft
áöur og lögin séu ástar-
söngvar úr ýmsum átt-
um. Flest laganna eru er-
lend en þó er á plötunní
eitt lag eftir Björgvin,
annaö eftir Magnús
Kjartansson og tvö lög
eftir Jóhann G. Jóhanns-
Allir,
upp a
svið!
Geta gestir kvik-
myndahúsa oröiö þátt-
takendur I sýningunni?
Þessi spurning kann aö
viröast fráleit, en þaö
nýjasta i heimi kvik-
myndanna er einmitt
þetta. Fólk getur hætt aö
vera aöeins áhorfendur
og tekiö eins mikinn þátt I
þvi sem fram fer á kvik-
myndatjaldinu og þaö ■
vill.
Fyrsta dæmiðum þetta
er aö öllum likindum I
kvikmyndahúsi I San
Francisco þar sem nú
standa yfir sýningar á
The Rocky Horror Pict-
ure Show. Upphafiö var
þaö aö blóstjórinn tók á
móti fólki I anddyrinu
klæddur eins og ein per-
sóna myndarinnar. Brátt
fóru sumir gestanna að
hans fordæmi og klæddu
sig og máluöu i gervi per-
sónanna.
Nú fá allir þeir sem
þannig koma klæddir frl-
an aðgang aö kvikmynda-
húsinu. Margir þeirra
hafa séö myndina allt aö
100 sinnum og kunna alla
texta og allt látbragö utan
aö.
Áöur en sýning hefst,
fer fram samkeppni um
búninga og meðan á sýn-
ingu stendur fer fólkiö
upp á sviöiö og dansar og
syngur eins og persón-
urnar I myndinni viö glf-
urlegan fögnuö annarra
gesta kvikmyndahússins.
Þarna má sjá ungt fólk og
gamalt hvita og svarta,
LIF OG LIST LÍF OG LIST LÍF OG LIST LÍF OG LIST