Vísir - 21.01.1980, Blaðsíða 8

8
vísnt
Mánudagur 21. janúar 1980.
Utgefandi: Reykjaprent h/f
Framkvæmdastjóri: Davið Guðmundsson
Ritstjórar: olafur Ragnarsson
Hörður Einarsson
Ritstjórnarfulltrúar: Bragi Guðmundsson. Elias Snæland Jónsson.
Fréttastjóri erlendra frétta: Guðmundur G. Pétursson.
Blaðamenn: Axel Ammendrup, Halldór Reynisson, Jónina AAichaelsdóttir, Katrín
Pálsdóftir, Páll AAagnússon, Sigurveig Jónsdóttir. Sæmundur Guðvinsson.
Iþróttir: Gylfi Kristjánsson og Kjartan L. Pálsson.
Ljósmyndir: Gunnar V. André'sson, Jens Alexandersscn.
Utlil og hónnun: Gunnar Trausti Guðbjörnsson. AAagnús Olafsson.
Auglýsinga- og sölustjóri: Páll Stefánsson Askrift er kr. 4.500 á mánuði
Dreifingarstjóri: Sigurður R. Pétursson. II innanlands. Verð i lausasölu
230 kr. eintakið.
Auglýsmgar og skrifstofur: Prentun Blaðaprent h/f
Siðumúla 8. Simar 86611 og 82260.
Afgreiðsla: Stakkholtí 2-4, simi 86611.
Ritstjórn: Siðumúla 14, simi 86611 7 linur.
Skapa varnirnar árásarhættu?
Um nokkurt skeið hefur það
verið uppáhaldskenning svokall-
aðra herstöðvaandstæðinga gegn
dvöl bandaríska varnarliðsins
hér á landi, að af dvöl þess hér
leiði meiri hættu á sovéskri árás
á landið en ef hér væri ekkert
varnarlið.
Talsmenn kenningarinnar hafa
að vísu ekki rökstutt hana neitt
nánar, og má því kannski segja,
að svo lengi sem þeir gera það
ekki þurfi aðrir ekki mikið um
hana að rökræða. En þar sem
henni er nú haldið svo mjög á
lofti í baráttunni fyrir brott-
rekstri varnarliðsins úr landinu
— og hún virðist fullnægja rök-
færsluþörf þeirra u.þ.b. 20%
þjóðarinnar, sem vilja, að landið
sé varnarlaust— er ekki úr vegi
að skoða hana nokkru nánar.
Er það rétt, að meiri líkur séu á
sovéskri árás á (sland, ef hér er
bandarískt varnarlið heldur en
væru, ef hér væri ekkert varnar-
lið?
Er ekki eðlilegt að spyrja í
framhaldi af þessari spurningu:
Hvort hafa Sovétríkin til þessa
fremur beitt hervaldi sínu gegn
þjóðum, sem notið hafa her-
verndar Bandaríkjanna, eða
gegn þjóðum, sem ekki hafa
verið í varnarsambandi við
Bandaríkin?
Nú er það uppáhaldskenning herstöðvaandstæðinga hér á landi I baráttu þeirra gegn
dvöl bandariska varnarliðsins, að af henni leiöi meiri hættu á sovéskri árás á landið
en ef hér væri ekkert varnarlið. Stenst þessi kenning? Hvað kallaði t.d. árás
Sovétrikjanna yfir Afganistan?
Skoðum söguna.
Ekki voru Eystrasaltsríkin,
Eistland, Lettland og Litháen,
með bandariskt varnarlið til að
ögra Sovétmönnum, þegar þeir
lögðu þau undir sig og innlimuðu
þau í Sovétrikin. Þetta voru hlut-
laus smáríki, svo til varnarlaus.
Ekki var bandarískur her
innan landamæra Austur-
Evrópulandanna, Ungverja-
lands, Póllands, Búlgaríu,
Austur-Þýskalands og Tékkó-
slóvakíu, þegar Sovétmenn her-
tóku þau eftir síðari heimsstyrj-
öldina og komu þar á fót lepp-
stjórnum sínum. Og ekki voru
bandarískir hermenn i Ungverja-
landi 1956 eða í Tékkóslóvakíu
1968, þegar Rauði herinn sovéski
réðst inn í þessi lönd til þess að
bæla þar niður tilraunir lands-
manna til að brjóta af sér ein-
ræðisf jötrana.
Ekki hefur verið bandarískur
her í þeim Afríkuríkjum, þar
sem Sovétmenn hafa seilst til
valda á undanförnum árum,
ýmist milliðalaust eða fyrir
milligöngu annarra, t.d. Kúbu-
manna. Þessi fórnarlömb Sovét-
kommúnismans í Afríkú hafa
f lest eða öll siglt undir fána hlut-
leysins, sem okkur er sagt, að við
þurf um að taka upp til þess að fá
að lifa i friði og öryggi.
Ekki þurftu Sovétríkin að
ráðast með sinn volduga her inn í
Afganistan til þess að stökkva
þaðan á brott herliði Bandaríkja-
manna. Afganistan hafði líka
lýst sig hlutlaust, var ekki í
nokkru sambandi við Bandaríkin
og varnarlaust að heita mátti.
Á sama tíma og Sovétríkin
hafa þannig söisað undir sig
hvert hlutlausa ríkið á fætur
öðru, hafa þau hins vegar ekki
lagt í þau ríki, sem hafa verið
í varnarsambandi við Bandarík-
in. Hér er Suður-Víetnam þó
mikilsverð undantekning,
reyndar mjög sérstæð. Þannig er
mest öll reynsla síðustu áratuga
gjörsamlega andstæð þeirri
kenningu, sem nú er meginuppi-
staðan í málflutningi herstöðva-
andstæðinga hér á íslandi. Það
eru ekki þær þjóðir, er hafa við-
búnað til varna í löndum sínum í
samvinnu við Bandaríkjamenn,
sem helst eiga á hættu árásir
Sovétríkjanna. Þvert á móti er
það fyrst og fremst saklaust
hlutleysið, sem f reistar þeirra til
áhættulítilla landvinninga.
Nýtt lastelgnamat riKisins:
Hlunnlndi eru ekki melin sem skyldl
Verðmæt hlunnindi jarða I
sveitum, svo sem laxveiöiár,
hafa ekki veriö metin sem
skyldi hjá Fasteignamati rfkis-
ins á siðustu árum. Ekkert
endurmat á sllkum hlunnindum
hefur farið fram i heilan áratug
eða frá árinu' 1970, en á þvi
timabili hafa margar ár veriö
ræktaðar upp og orðiö margfalt
verðmeiri en áöur var.
Þetta kom meöal annars fram
er Fasteignamat rikisins kynnti
starfsemi sina og starfsaðferðir
fyrir fjölmiðlum á dögunum.
Eigendur fasteigna eru þessa
dagana að fá i hendur til-
kynningar um nýtt fasteigna-
mat frá stofnuninni, en það
gildir frá 1. desember siðast-
liðnum. Munu tilkynninga-
seðlarnir fylgja skattframtölun-
um.
1 lögum frá 1976 kveður á um
að Fasteignastofnuninni sé
skylt aö framreikna mat fast-
eigna árlega til samræmis við
breytingar á fasteigna-
markaðnum. Þd er enn mikið
ósamræmi i mati fasteigna san
metnar voru fyrir 1977, en þá
tóku lögin gildi og nýmetinna
eigna. Verður þessi mats-
skekkja ekkilagfærð nema með
endurskoðun allra eldri fast-
eigna. Það er þvi von Fast-
eignamats rikisins að til-
kynningar um nýtt mat komist
betur til skila nú en undanfarin
ár, þar sem miklum fjármunum
hefur verið varið til aö leiðrétta
eigendaskrána á siðastliðnu ári.
Þeir sem kynnu aö fá til-
kynningarseðla um fasteignir
sem þeir ekki eiga eru beðnir að
skrifa athugasemdir þar að lút-
andi á bakhlið seðilsins og
endursenda hannsiðan til Fast-
eignamatsins.
Að gefnu tilefni er bent á að
sveitarfélögum er ekki heimilt
aö leggja fasteignaskatta á
eignir sem ekki eru á f asteigna-
skrá og ættu þvi þeir aðilar sem
fá tilkynningu frá sveitarfélagi
sinu en ekki Fasteignamati
rikisins að leita upplýsinga um
hvort viðkomandi fasteign sé
skráð á FasteignaskráÆinnig er
fasteignaeigendum tekinn vari
við að rugla saman til-
kynningarseölum stofnunarinn-
ar um matsupphæðir og
álagningarseðlum fasteignar-
gjalda sveitarfélaganna.
Hækkun fasteignamats frá
siðasta árifylgir þeirri almennu
reglu að íbúðarhús á höfuð-
borgarsvæðinu hækka um 60%,
aðrar.fasteignir þar með taldar
lóðir á sama svæði hækka um
55% ogallrar tegundir f asteigna
í öðrum landshlutum hadcka um
50%.
Lóðir eru nú orðnar mun
verðmætari og verður reynt að
Frá fundi forráöamanna Fasteignamatsins meö fulltrúum fjölmiðla.
færa það til samræmis við
breyttaraöstæður, einkum léleg
iðnaðarsvæði sem orðin eru að
mikilvægum verslunarsvæðum.
Hefur Fasteignamatið fylgst
reglulega með þróun söluverðs
fasteigna og kom i ljós að óhóf-
■ leg þensla var á söluverði ibúða
í Reykjavik og Kópavogi, og
hafði verð meðalibúða frá því i
júli-september hækkað um rúm
70% frá sama tima árið á und-
an.
Hvernig er metið?
Fasteignamatið fer þannig
fram i grófum dráttum að
Ibúöin er metin efnislega og er
þettaaðallega gert með stuðlum
sem svo síðan er reynt að að-
laga að markaðinum. Er gang-
verðið (söluverðið) hlutfalls-
lega hærra á litlum ibúðum en
stórum. A matið að liggja 7%
undir gangverði frá þvi að mat-
ið er gert. Talaö er um gott mat
ef að liklegt söluverð miðaö við
staðgreiðslu liggi innan við 10%
frá söluverði. Fasteignamatið
hækkar ekki jafnt byggingar-
vísitölunni, en fylgir henni og á
vissum ti'mabilum fer matið oft
yfir hana.
Á fundinum kom einnig fram
að tugir ef ekki hundruð húsa;
aðallega á Stór-Reykjavikur-
svæðinu, hafa ekki enn komist i
fasteignamatsskrána sem getur
þá aðeins einfaldlega þýtt að
Reykjavfkurborg og önnur
sveitarfélög tapi stórum fjár-
upphæðum i fasteignagjöldum.
—HS