Vísir - 21.01.1980, Blaðsíða 9

Mánudagur 21. janúar 1980.
A * '* «'*V. t *S|1 V'
Þá er Hótel Borg orðin fimmtug og á samkvæmt almanakinu að vera
komin á slæma aldurinn. Þetta frægasta kátinuhús Reykjavikur
heldur enn öllum sinum virðuleik frá tímum Jóhannesar Jósefssonar
og hátiðarhalda vegna þúsund ára afmælis Alþingis, þess húss, sem
fyrir utan Dómkirkjuna stendur i nábýli við hótelið og ekki til ósættis.
Þannig takast himnariki, löggjafinn og gleðskapurinn i hendur um
Austurvöll, og hafa gert i fimmtiu ár og engum til vansæmdar, og
munu gera það enn um langa framtið. Og fari einhvern tima svo, að
ekki þyki ástæða til að stunda hótelrekstur á Borginni á einfaldlega að
fara að dæmi Frakka, sem vilja helzt sinna stjórnarstörfum i hótelum,
og gera Borgina að ráðhúsi eða ráðuneytisbyggingu. Annað eins hefur
nú skeð i heiminum.
neöanmals

Hver kynslöö Reykjavlkur á
slnar minningar frá kvöldum á
Borginni. Þar hafa tízkustefnur
i tónlist fariö um hlaö, ein á eftir
annarri. Þar hefur veriö
dansaöur charleston, þegar
konum var áskipaö aö klæöa af
sér br jóstin, vera drengjalegar
niöur um sig og ganga meö
langar og sverar perhifestar,
helzt þaö sterkar aö þær gætu
snaraösvo sem eins og einn gir-
affa. Og þar hefur veriö dansaö
refabrokk af hjartans lyst, þ.e.
foxtrott, tangóar svo brakaöi I
lærliöunum og valsar, allt I
gyllta salnum, sem Siguröur
Gislason, núverandi hótelstjóri,
hefur látiö endurbæta af mikilli
sæmd. Nú dansar ungt fólk þar
diskó, og leitar kynna alveg eins
og afarnir og ömmurnar geröu
og siöan feöur og mæöur undir
öörum stjörnumerkjum.
Tignargestir
Þannig hefur lif hússins aldrei
slokknaö allt frá vetrardögun-
um 1930, þegar mikill undirbún-
ingur var hafinn fyrir aö taka á
móti erlendum tignargestum.
Þeir hafa oröið margir um dag-
ana. Fyrir utan dyr þessa húss
var tekin ein siðasta myndin af
Einari Benediktssyni áöur en
hann flutti til Herdisarvikur. Og
italski flugkappinn Balbó gisti á
hótelinu nokkrar nætur fyrir
striö, sem af varö fræg saga út
af hótelsveini. Balbó var meö
hökuskegg og hinn hermannleg-
asti,oghaföi áorðiaðþaö þyrfti
að koma ljóöum Einars Bene-
diktssonar á itölsku. Stúlkurnar
fengu fiöring um sig við aö sjá
hann og fannst að þarna væri
kominn elskhuginn sjálfur, en
Italir voru litnir hýru auga I
þeim efnum, þangað til einhver
höfuöbeinagrúskarinn fann út
að þeir væru lélegir til ásta.
Greifi eða barón
Og ekki vantaöi aö Eggert
Stefánsson, söngvari, kæmi til
að fá sér kaffi, stundum I fylgd
meö Jóhannesi Kjarval, stund-
um meö einhverjum öörum
söngvavinum. Þaö var tekiö
hofmannlega á móti slikum
mönnum. Eggert hafði þannig
vaxtarlag og persónu. Erlendis
bar stundum viö, þegar hann
birtist á dýrum vertshúsum, aö
ekkert dugöi nema yfirþjónninn
til aö sinna slikum höföings-
manni. Hann gat nefnilega ver-
iöútlendurgreifieöa barón. Um
það vissi enginn. Otlitið benti
hins vegar ótvirætt til aðals-
ætta. Og svo, þegar búiö var aö
beygja sig i keng og slá borö-
þurrkunni fast á handlegginn,
og greifinn var seztur, baö hann
kannski aðeins um molakaffi..
En þaö geröu lika greifar oft á
tiöum. Þegar Eggert var hér á
landi var hann aðeins úr Suöur-
götunni í augum fjöldans,
maöur sem fór um útlönd eins
og akur sinn og talaöi og söng til
vegsemdar Islandi. En hann sat
vertshús höföinglegar en aörir
menn, lika Borgina. Og þegar
hann átti blaöaviötöl viö
DaviöStefánsson: „Ein saga er
til af ljóöi þjóðskáldsins sem
týndist á Borginni”.
Tyrone Power: „Stúlkurnar
stóöu I biöröö til aö sjá þetta
fræga kvennagull”.
„Ekki vantaöi aö Eggert
Stefánsson söngvari, kæmi tii
aö fá sér kaffi, stundum i fylgd
meö Jóhannesi Kjarval”.
Hún sópaði þeim saman til aö
hafa nógu þrifalegt hjá þjóö-
skáldinu og lét þau ganga sina
leiö út I öskutunnu. Nú saknaöi
skáldiö sinna pappira og var
mikiö leitaö jafnvel Uti á ösku-
haugum. Þeir fundust ekki, en
seinna birtist ljóðiö um hina
einu hvitu hind, sem ritstjórar
þriggja blaöa mátu svo mikils,
aö þegar þjóöskáldiö andaöist,
birtu þeir án sammæla þetta
ljóð I viröingarskyni viö hinn
snjalla mann. Þetta ljóö er frá-
( bært aö allri gerö. „Langt inn I
1 skóginn leitar hindin særö
byrjar þaö” en endar svona:
En þú, sem veizt og þekkir
allramein,
og þú, sem gefur öllum lausan
taum,
lát fölnaö laufiö falla af
hverri grein
og fela þennan hvita skógar-
draum.
Er fuglar hef ja flug og morgun-
söng
og fagna þvl, aö ljómar dagur
nýr,
þá koma öll hin ungu, þyrstu
-dýr
aö uppsprettunnar silfurtæru
lind —
öll, nema þessi, eina hvita
hind.
„Fari einhverntima s vo, aö ekki
þyki ástæöa til aö stunda hótel-
rekstur á Borginni á einfaldlega
aö dæmi Frakka, sem vilja helst
sinna stjórnarstörfum I hótel-
um, gera Borgina aö ráöhúsi
eöa ráöuneytisbyggingu”, segir
Indriöi G. Þorsteinsson, rithöf-
undur i neöanmálsgrein sinni.
Og þaö er eins og maöur heyri
rödd þjóöskáldsins.
Hætt að éta túlipana
Til alveg sérstakra gléö-
skaparmála má telja þegar
menn á borð viö Tyrone Power
gistu borgina. Þá var jitter-
bug-timi og stúlkurvanar þvi aö
tuskast á dansgólfinu. Þær
stóöu I biöröö til aö sjá þetta
fræga kvennagull i ljósa ryk-
frakkanum meö beltiö hnýtt
koma eöafara frá Borginni. Svo
haföi hann flogið Dakota-vélinni
sinni sjálfur hingaö. En þá voru
flugkapteinar teknir viö af rútu-
bflstjórum um atlæti. Og þaö
var einhverntima skömmu eftir
komu Ty’s, aö einn föngulegasti
bissnissmaður landsins sat á
Borginni og át túlipana. Þegar
hann fór aö hneggja, sótti Jó-
hannes Borgarbóndi beizli og
lagði á heröar hans og teymdi
hann út.
Enn sitja bissniss-menn á
Borginni. En þeir eru hættir aö
éta túlipana enda hefur
bisniss-llfiö fölnaö. Þeir koma
þar aöeins ádaginn.Unga fólkiö
á sem fyrr Borgina þegar fer aö
kvölda. Stundum rekast verka-
lýösforingjar niður i anddyriö
meö axlaböndin lafandi milli
þess sem þeir eru aö mynda
rikisstjórnir. En lifiö heldur
áfram þrátt fyrir nokkrar uppá-
komur bæöi utan og innan
veggja Borgarinnar. Komi
fimmtíu ár, komi hundraö ár,
þá stendur þetta hús. Og_ á
næsta stórafmæli hennar veröur
unga fólkiö kannski hætt diskó
og fariö aö dansa saman aö
nýju. Fylgi þaö hinsvegar
Wegener-kenningunni veröur
herrann á Borginni en daman á
Sögu. En það breytir engu.
Borgin veröur um sinn i dansin-
um, eins oghún hefur veriö frá
upphafi tíka I kaffinu og smuröa
brauöinu og hinum keimmiklu
súpum. IGÞ
Corriera della Sera, stóö nafn
hans aldrei svo á slöum blaös-
ins, aö ekki væri minnzt á Gari-
baldi i sömu andránni. Sli"ka
virðingu báru Italir fyrir þess-
um höföingsmanni. Eggert hvil-
ir nú I Schio.
Kritlk á afburðamennN
Eftir langa og mikla
bindindiskvöl og stútadrykkju
fréttist einndag,aöbúiö væri aö
opna bar á Borginni. Það var á
þeim árum, þegar viö vorum
ung og boröuöum, sum okkar, á
Vega á Skólavöröustig. Þegar
menn höföu matast áttu þeir
auöveldan gang niöur Bakara-
brekkuna og i gegnum sundiö
hjá BSR. Barinn var aðeins lítíl
kompa I horni inn af gyllta saln
um. Kannski var hann haföur
svona litill til að bindindisfólkiö
færi ekki aö halda aö viö
ætluöum okkur aö stunda stór-
drykkjur. Seinna var barinn
stækkaöur. Og kæmi upp
brennivinsrosti hastaöi árvakur
barþjónninn á viöstadda. Leifur
Haraldsson var oft meö I hópn-
um frá Vega. Hann var allra
manna kátastur á þeim stund-
um ogfórgjarnan ifararbroddi.
Viö matarfélagar Leifs vildum
aö honum liöi vel I þessum
Borgarferöum. Oöru hverju
varö hann kritlskur, ýmist við
skáld og afburöamenn, eða þá
aðhann varö ókritiskur viö kon-
ur. Hvorttveggja bar likan
árangur. En hann orti betur en
flestir aörir og geta engir bögu-
bósar bætt þar um. Seinna frétt-
um viö af honum, aö hann heföi
vakiö einn flokksformann upp
um miöja nótt og tilkynnt hon-
um aö hann gæti ekki sofiö I
tveimur flokkum. Þannig var
Leifur.
Hin hvita lind
Meöan þessu fór fram i sölum
Borgar sat k^nnski þjóðskáldiö
að noröan uppi á herbergi viö aö
vinna úr uppköstum aö nýjum
ljóöum. Og ein saga er til af
ljóði þjóöskáldsins sem týndist
á Borginni. Seinna varö þessi
týnsla eflaust aö einhverju
fallegastaljóði.sem þaöorti, og
er þó erfitt aö ákveöa stíkt, svo
mörg voru þau frábær. Davíö
Stefánsson haföi sem sagt veriö
aö yrkja langan ljóöabálk um
dýrin f skóginum. Þaö kom ljón
og það kom fill og þaö kom
tigrfsdýr. Allt var þetta 1 upp-
kasti einn morgun, þegar hon-
um var gengiö út sér til
hressingar. Þá kom þjónustu-
stúlkan til aö taka til. Og þegar
hún sá rissið á boröinu hélt hún
aö um ónýt blöö væri aö ræöa.