Vísir - 11.02.1980, Blaðsíða 2

Mánudagur 11. febrúar 1980.
2
Hvernig eyöir þú frístund-
um þínum?
Guðmundur Tómasson, ncmi:
Bara til ýmissa tómstundaiðk- ,,
ana. Aðallega nota ég þær i ljós-
myndun og að skemmta mér á
skiðum.
Itut Agnar s dóttir, vinnur i
banka: Ég eyði þeim i hannyrðir
og sund.
Haukur Þórisson, vinnur í
frystihúsinu á Flateyri: Það er
nú svo misjafnt. Ef það væri nú
t.d. föstudagur þá myndi ég fara
i Ríkið og fá mér eina flösku.
Tómas H. Heiðarsson, nemi: Eg
spreða honum i körfubolta og
sjónvarpsgláp.
Þorgerður Þráinsdóttir, nemi:
Það eina sem ég ger: er að fara i
bíó og glápa á sjónvarpið.
— Að sjálfsögðu gerði
það okkur erfitt fyrir að
við vorum að semja við
samsteypustjórn sem
ekki var sammála inn-
byrðis. Hins vegar held
ég að það haf i nú verið ís-
lendingarnir sjálfir sem
höfðu stærstu vandamál-
in vegna þessa ósam-
komulags. Þetta ósam-
komulag hafði sitt að
segja fyrir viðræðurnar
og ég held að það hafi
valdið því/ að við kom-
umst ekki lengra í átt að
samkomulagi.
Það er sjávarút-'
vegsráðherra Noregs,
Eyvind Bolle, sem segir
þetta í einkaviðtali við
Vísi. Hann segir enn-
fremur að það hafi verið
loðnuveiðarnar sem voru
erfiðasti þröskuldurinn í
viðræðunum. — Það voru
loðn uveiða rna r sem
virkilega sköpuðu okkur
erf iðleika. Ég held að við
hefum getað náð sam-
komulagi um önnur atr-
iði, segir Bolle.
Eyvlnd Bolle s j á varútvegsráðherra Horegs:
1 þau sjö ár sem Eyvind Bolle hefur setiö sem sjávarútvegsráöherra Noregs hafa oft blásiö friskir
vindar kringum hann. En hann er vanur höröum vindhviöum frá fiskimiöunum viö Lofoten og situr
enn i ráðherras tóli, þr átt fyrir itrekaðar hr akspár. — Visismynd: Jón Einar.
OSAMKOMULAG ISLENDING-
ANNA VAR EKKI TIL HJALPAR
Heföi maður getað sloppið
við þessa erfiðleika ef viðræð-
urnar hefðu farið fram fyrr?
— Já ég tel það, segir Bolle.
Aðspurður um hversvegna við-
ræðurnar ekki hófust fyrr en
loðnubátarnir voru nánast á
miðunum, segir Bolle að Norð-
menn hafi viljað biða og sjá
hvað gerðist. — Það er og
ástæða til að minna á að á
þessum tima höfum við i mörg
horn að lita. 1 fyrsta lagi var
það friðunars væðið kringum
Svalbarða, samnmgaviðræö-
urnar við Sovétrikin vegna
Barent-hafsins og loks samn-
ingaviðræður við Efnahags-
bandalagið vegna Norðursjáv-
arins.
Islendingar ætla nú að veiða
meira loðnumagn en gert var
ráð fyrir i haust. Hver eru við-
brögð norskra stjórnvalda?
— Eftir þeim niðurstöðum
sem við höfum fengið bæði frá
norskum og islenskum haf-
fræðingum þykir okkur að ts-
lendingar ætliaðtaka heldur of
mikið, segir Bolle. Við erum
hræddir um að einnig loðnan fái
það hlutskipti að verða ofveidd.
Vorir haffræðingar telja að
besti timinn til að athuga stærð
stofnsins sé i september og
október. Þeir hafa ekki neina
trú á að maður geti fengið rétta
mynd af stærð loðnustofnsins
nú um hávetur.
Kom þessi aukna veiði þeim
á óvart?
— Nei, ekki get ég nú sagt
það. Ef við litum á það magn
sem var veitt i fyrra sumar og
haust s jáum við að það var ekki
svo mikið magn eftir ef maður
ætlaði sér að halda sig við
650.000 tonn. Að loknum veiðun-
um i haust voru 8000 tonn eftir
til vetrarveiðanna, svo það lá i
augum uppi að ef Islendingarn-
ir ætluðu sér á loðnuveiðar
myndu þeir yfirstiga áætlað
heildar veiðimagn.
Er loðnan íslensk?
í bréfi islenskra stjórnvalda
tilykkar stendur að loðnustofn-
inn við Jan Mayen sé islenskur.
Hvað vilt þú segja við þvi?
— Við vitum að aðalhluti
stofnsins er innan islensku
efnahagslögsögunnar, segir
Bolle. — Hins vegar hefur hluti
þessa stofns einnig komið inn á
Jan Mayen-svæðinu og við
austurströnd Grænlands.
Þessvegna þykir okkur rétt að
lita á þennan stofn sem sam-
eiginlegan loðnustofn Noregs
og lslands.
Hafa Islendingar gert
væntanlegar viðræður erfiðari
með þessu bréfi?
— Nei, ég lit á þetta bréf
sem svar við þvi bréfi sem við
sendum Islendingunum, segir
sjávarútvegsráðherrann. —
Hins vegar held ég að maður
hefði kannski getað séð þetta
mál með meiri alvöru. Við
höldum þvi fram að eftir haf-
réttarlögunum höfum við rétt á
200 milna landhelgi við Jan
Mayen.
Það s em við er um úti eftir er
sarnvinna við tslendinga um
forsvaranlega veiði af loðn-
unni, samhliða verndun stofns-
ins. Það er skoðun min að slik
samvinna myndi hafa stóra
þýðingu fyrir ísland á komandi
árum. Svona sem ástandið er i
dag höfum við enga lagaheimild
til að takmarka veiði annarra
þjóða á Jan Mayen-svæðinu.
Við höfum sagt að við séum
tilbúnir til að koma til móts við
tsland. Og enn á ný vil ég undir-
strika að það sem við sækj-
umst eftir er samvinna þess-
arra tveggja þjóða. Ef við ætl-
um okkur að takmarka
veiðarnar verðum við að á-
kveða heildarveiðimagnið i
sameiningu, segir Bolle.
‘^jKí Jón Einar
RL JMm Guöjónsson
fréttaritari
I Visis i Noregi
I-----skrifar.
t samkomulagi Noregs og
Sovðtrikjanna, um veiðar i
Barentshafi er ákvæði um
sameiginlega embættismanna-
nefnd. Þessi nefnd heldur fundi
a.m.k. einu sinni á ári og tekur
upp sameiginleg vandamál
varðandi veiðarnar i Barents-
hafi. Bolle segir að hann sé þvi
fylgjandi að tsland og Noregur
fái slika nefnd varðandi Jan
Mayen.
— Ef við tökum upp sam-
vinnu um verndun fiskjarins á
svæðingu tel ég að slik nefnd
yrði til góðs, segir Bolle.
— Við munum fá sameigin-
leg landamæri og þá tel ég að
það væri gott að hafa fasta
nefnd þar sem við gætum ræðst
við um sameiginleg vandamál.
Reiknar meö
hördum viöræöum
Sem kunnugt er hafa norsk
stjórnvöld viljað biða átekta
með frekari samningaviðræð-
ur þar til stjórnmálaástandið á
tslandi fengi skýrari linur. —
Að okkar mati er mjög mikil-
vægtað koma af stað viðræðum
við íslendinga. Það er ekkert
höfuðatriði af okkar hálfu hvort
ísland hefur þingstjórn eða
utanþingstjórn.
Það er mikilvægt að við fáum
lausn á þessu máli áður en
sumarveiðin byrjar. Annars
fáum við Norðmenn stóra
erfiðleika með að fastsetja
veiðimagnið eins og við gerðum
i fyrra.
Býstu við hörðum viðræð-
um?
— Maður verður að reikna
með þvi. tslendingarnir hafa
ekki verið svo léttir hingað til.
En komist viðræðurnar af stað
þá hef ég nú trú á, að við kom-
umst að samkomulagi, segir
Bolle.
Svo þú telur að þið náið sam-
komulagi og að ekkert verði úr
loðnustrfðinu sem blöðin spáðu
i fyrra?
— Ef maður hefði ekki trú á
samkomulagi væri maður nú
varla að eyða tima i samninga-
viðræður!
Loðnustrið — nei, ég get ekki
imyndað mér að til þess komi,
að það verði hægt að kalla þetta
loðnustrið. Ein eins og ég tók
fram áðan munum við lenda i
erfiðleikum með að setja veiði-
takmarkanir fyrir okkar báta
ef við ekki höfum fært út i 200
milur.
Niðurskurður á flotanum
Þau tæplega sjö ár sem Eý-
vind Bolle hefur verið sjávar-
útvegsráðherra Noregs hafa
verið mögur ár fyrir norskan
fiskiðnað.
— Þvi verður ekki neitað að
efnahagsaíkoma sjómanna héf-
ur versnað siðustu árin, segir
Bolle. — Þetta stafar aðallega
af tveim hlutum: Fyrir það
fyrsta hefur framleiðslukostn-
aður okkar verið hærri en i
samkeppnislöndunum. En
stærsta ástæðan er samt sem
áður aflabresturinn, bæði i
þorskveiðum og sildveiðum.
Það eru jú þrir hlutir sem
ákveða afkomu sjómanna:
Aflamagnið, verðið sem þeir fá
fyrir aflann og siðan kostnað-
urinn á hinni endanlegu vöru.
Við erum á erfiðu timabili og
við verðum að taka mið af þvi.
Við höfum of marga báta miðað
við það veiðimagn sem við get-
um tekið og þvi er ekki annað að
gpra en að skera ..umframflot-
ann” niður. Þessi niðurskurð-
ur mun fyrst og fremst bitna á
togurunum og hringnótaveiði-
bátunum, segir sjávarútvegs-
ráðherrann.
óvægin gagnrýni
Noregur fékk sina 200
milna landhelgi fyrir þrem
árum, en útfærslan kom of
seint. Gráðugir aflamenn voru
þá búnir að taka svo mikið af
ungþorski að aflabrestur var
óhjákvæmilegur. Bolle segir og
að það hafi stundum reynst erf-
itt að fá sjómenn til að skilja
friðunarráðstafanir stjórn-
valda. — En með tið og tima
skilja þeir þessar ráðstafanir.
Núna mætum við meiri skiln-
ingi meðal þeirra. Sjómennirn-
ir hafa jú séð að það er fiskur-
inn sem er lifgrundvöllur
þeirra sjálfra.
— Þú hefur fengið óvæga
gagnrýni af sjómönnum og
samtökum fiskiðnaðarins. Hef-
ur gagnrýnin verið réttmæt?
— Ég veit nú ekki hvort ég get
sagt það. Gagnrýni hefur að-
allega verið beitt gegn aflatak-
mörkununum. Þeir meina að
við höfum gengið of hart fram
og hafa viljað að við gæfum
þeim aukna efnahagslega hjálp
þannig að hin efnahagslega út-
koma þeirra versnaði ekki.'
Viðhöfum litið svo á að þess-
ar aðgerðir okkar muni þegar
fram liða stundir gera sjávar-
útveginn arðvænlegri og að
hann verði atvinnugrein sem
stendur á eigin fótum. Þetta
þýðir ekki að við viljum ekki
hjálpa fiskiðnaðinum i þeim
erfiðleikum sem hann á i nú, en
ekki svo mikið að við sitjum
uppi með óarðbæran flota, það
er bæði óhagkvæmt og óæski-
legt, segir Bolle.
Verndun loönunnar
mikilvægust
Telur þú að það hefði verið
léttara að ná samningum um
Jan Mayen ef staða sjávarút-
vegsins á Islandi og i Noregi
hefði verið betri?
— Þvi er ekki að neita að góð-
æri á öðrum miðum hefði getað
létt andrúmsloftið, segir Bolle.
Hann leggur samt áherslu á að
inn i Jan Mayen-málið komi
prinsipp sem Noregur verði að
standa fast á.
— Og það eru ekki bara
prinsipp sem varða okkur
Norðmenn heldur og tslend-
inga. Við verðum að hugsa um
framtiðina og vernda fiski-
stofnana í hafinu. Það er það
sem við höfum fyrst og fremst
áhuga á, segir Eyvind Bolle að
lokum. — íee