Vísir - 11.02.1980, Blaðsíða 23

Listaverk frá miOöldum eru að finnast enn þann dag i dag i Japan.
Mikil vinna er lögö I aö lagfæra þau.
SJónvarp kl. 22i0:
Ahrif Irá
kristni í
japanskri list
Útvarp kl. 17.20:
Svaðilför
í loftbelg
Framhaldsleikrit barna og
unglinga, Andrée leiðangurinn
eftir Lars Broling, er á dagskrá
útvarps klukkan 17.20 i dag. Þetta
er annar þáttur.
Leikstjóri er Þórhallur Sigurðs-
son.
1 fyrsta þætti sagði frá undir-
búningi leiðangurs Andrées.
Hann ætlar sér að verða fyrstur
manna til að komast á loftbelg á
norðurheimskautið. Hann fer
með fallbyssubáti sænska flotans
norður til Svalbarða, en þar á
sjálf loftbelgsferðin að hefjast.
Skýli hafði verið reist fyrir loft-
belginn árinu áður en lagt skyldi
upp, en þegar að er komið hefur
það skemmst. Það tefur ferðina,
auk þess sem biða þarf eftir hag-
stæðu veðri og vindum.
Eftir mikla vinnu tekst þó að
komast i loftið, en þá gerist
örlagarikur atburður, sem á eftir
að setja strik i reikninginn.
Þýðandi leikritsins er Steinunn
Bjarman.
Leikritið segir frá svaðilför I loft-
belg
„Þetta er japönsk mynd, ágæt-
lega gerð eins og þeirra er von og
visa. Hún fjallar um evrópsk
áhrif i japanskri list frá miðöld-
um”, sagði Ingi Karl Jóhannes-
son þýðandi myndarinnar Siö-
leysingar að sunnan. Hún er á
dagskrá sjónvarps klukkan 22.20 i
kvöld.
I myndinni kemur fram að
mörg listaverkin hafa fundist i
fórum gamalla ætta, en þau eru
að koma fram enn þann dag i dag.
Þau hafa mikið sögulegt gildi og
mikil vinna er lögð i að lagfæra
það sem skemmst hefur.
Um aldamótin 1600 voru kaup-
menn og trúboðar nokkuð tiðir
ge'stir i Japan. 1 þeim gömlu
japönsku verkum sem fundist
hafa koma greinilega fram áhrif
frá kristninni. Yfirvöld létu
þessar heimsóknir að mestu af-
skiptalausar fram til 1650, en þá
einangraðist landið að nýju.
Ráðamenn vantreystu þessum
gestum og töldu þá undanfara ný-
lenduherra og herja. — KP.
útvarp
Mánudagur
11. febrúar
14.30 Miðdegissagan:
„Gatan” eftir Ivar Lo-Jo-
hansson. Gunnar
Benediktsson þýddi.
Halldór Gunnarsson les
(28).
15.00 Popp. Þorgeir Astvalds-
son kynnir.
15.00 Tilkynningar.
16.00 Fréttir. Tónleikar. 16.15
16.20 Síödegistónleikar
Manuela Wiesler og Helga
Ingólfsdóttir leika „Stúlk-
una og vindinn”, tónverk
fyrir flautu og sembal eftir
Pál P. Pálsson / Karl-Ove
Mannberg og Sinfóniu-
hljómsveitin i Gavle leika
Fiölukonsert op. 18eftir Bo
Linde, Rainer Miedel stj.
17.20 Útvarpsleikrit barna og
unglinga: „Andrée-leiöang-
urinn” eftir Lars Broling.
Annar þáttur. Þýöndi:
Steinunn Bjarman. Leik-
stjóri: Þórhallur Sig-
urösson. Leikendur: Jón
Júllusson, Þorsteinn Gunn-
arsson, Hákon Waage, Jón
Gunnarsson, Hjalti Rögn-
valdsson, Róbert Arn-
finnsson, Flosi Ólafsson og
Aðalsteinn Bergdal.
17.45 Barnalög, sungin og
leikin.
18.00 Tónleikar. Tilkynn-
ingar.
(8.45 Veðurfregnir. Dagskrá
kvöldsins.
»9.00 Fréttir. Tilkynningar
19.35 Daglegt mál. Helgi
Tryggvason fyrrum yfir-
kennari flytur þáttinn.
19.40 Um daginn og veginn.
Jón Haraldsson arkitekt
talar.
20.00 Við, — þáttur fyrir ungt
fólk. Umsjónarmenn: Jór-
unn Sigurðardóttir og Arni
Guðmundsson.
20'00 Lög unga fólksins. ÁSta
R. Jóhannesdóttir kynnir.
21.45 Útvarpssagan: „Sólon
tslandus” eftir Davið
Stefánsson frá Fagraskógi.
Þorsteinn 0. Stephensen les
(10).
22.15 Veðurfregnir. Fréttir.
Dagskrá morgundagsins.
22.30 Lestur Passiusálma
Lesari: Árni Kristjánsson
(7).
22.40 Tækni og visindi. Davið
Egilsson mannvirkja-
jarðfræöingur talar um
jarðvatnsrannsóknir viö
uppistööulón.
23.00 Frá tónleikum Sinfóníu-
hljómsveitar tslands
>3.45 Fréttir. Dagskrárlok.
sjónvarp
MÁNUDAGUR
11. febrúar 11)80
20.00 Fréttir og veður
20.25 Auglvsingar og dagskrá
20.30 Múminálfarnir. Tólfti
þáttur Þýðandi Hallveig
Thorlacius. Sögumaður
Ragnheiður Steindórsdóttir.
(Nordvision)
20.40 tþróttir. Umsjónar-
maður Bjarni Felixson.
21.15 Ferðin til San Michele.
Sænskt sjónva rpsleikri t
efúr Ingrid Dahlberg. Leik-
stjóri Johan Bergenstrahle^
Aðalhlutverk Toivo Pawlo,
Jan Blomberg og Ingvar
Kjellson Leikurinn gerist
haustið 1947. Hinn frægi rit-
höfundur Axel Munthe hefur
búið i fjögur ár i Stokk-
hólms-höll i boöi Gústafs
konungs. Munthe var áður
búsettur i' San Michele i
Kapri. en hraktist þaðan er
striðið braust út. Nú að lok-
inni styrjöld hyggst hann
halda til fyrri heimkynna.
Þýðandi Dóra Hafsteins-
dóttir. (Nordvision —
Sænska sjónvarpið)
22.20 Siðlevsingjar að sunnan.
Þegar spænskir og
portúgalskir sæfarar fóru
að sigla til Japans fyrr á
öldum, hrifust margir Jap-
anir af kristinni trú og
menningu Vesturlanda
Yfirv'öldum stóð hins vegar
stuggur af vestrænni menn-
ingu, reyndu að uppræta
hana og beittu boðbera
hennar hörðu. (Japönsk
heimildamynd — „The Arts
of the Southern Barbarians,
Europe’s Influence on Jap-
anese Culture’L.Þýðandi og
þulur Ingi Karl Jóhannes-
son.
22.50 Dagskrárlok
Riklsstjórn
Það vekur athygli, að I hinum
nýja stjórnarsáttmála er sér-
staklega tekið fram um menn-
ingarmál. Maður á þvl ekki aö
venjast, að stjórnmálamenn,
sem eru önnum kafnir viö þá
iöju að drýgja dáöir á sviöi
veröbólgu og efnahagsmála,
item stunda karp um kaup og
kjör, hafi sérstakt orö á menn-
ingunni. Þá hefur þaö gerst,
sem má teljast til tiðinda, að Al-
þýðubandalagiö fékk ekki
menntamálaráðuneytið aö
þessu sinni. Veit enginn hverju
þetta sætir, en eins og kunnugt
er hafa þeir lengstum haft
menntamálaráðuneytiö þegar
þeir taka þátt i stjórnarsam-
starfi.
Ingvar Gislason, mennta-
málaráðherra, er þekktur aö
þviað vilja vel I menningarmál-
um. Og er þá átt við að hann
hefur almennt séð enga fjendur
við að fást i þeim efnum eins og
þeir Alþýðubandalagsmenn,
heldur byggir hann viðhorf sín á
þvl að viðhalda þjóölegri reisn I
menningarlegum efnum, og
hlýtur það að koma illa viö
ýmsa brjóstmylkinga kommún-
ista, bæöi innan og utan
menntamálaráðuneytisins.
Ingvar Glslason mun hafa
hugleitt um tlma aö halda út á
braut sagnagerðar og gerast
rithöfundur, en örlögin skipuöu
honum á annan bekk. Langur
timi er liðinn siðan hann lagöi
fyrstu tilraunir til höfundskapar
á hilluna og þangað til nú, að
hann er orðinn menntamálaráö-
herra. Engu að slöur munu rit-
höfundar islenskir telja sig eiga
i honum gamlan og gróinn vin,
og var mál til komiö að þeir
eignuðust slikan talsmann I sæti
menntamálaráðherra. Ekki er
meö þessu verið að spá þvl, aö
Ingvar Glslason muni mismuna
listgreinum I embætti. En það
er gott fyrir listamenn að vita,
að maður með meiri taugar til
þeirra en almennt gerist er nú
sestur I stól, sem alltaf hefur
skipt listimar máli þótt hljótt
hafi farið á stundum.
Eflaust hefur Gunnar Thor-
oddsen ráðið miklu um, að
menningarmálin voru tekin sér-
staklega fyrir I stjórnarsátt-
mála. Hann man I þvi efni til afa
síns, Jóns Thoroddsens, sem
skrifaði fyrstu skáldsögurnar i
upphafi endurreisnar I landinu.
Var raunar búið að spá þvi,
meðan á viðræðum stóð, að
merkilegt mætti heita, yrði ekki
gerð sérstök grein fyrir menn-
ingarmálum nú, þegar horfur
væru á rlkisstjórn Gunnars
Thoroddsens. Jafnvel Þjóöarbók
hlöðu er getið I stjórnarsáttmái-
anum, þeirri meira og minna
gleymdu byggingu, sem alltaf
var látin falla i skuggann fyrir
pólitiskum æfingum I mennta-
málaráðuneyti, jafnvel veitingu
skólastjóraembættis I Grinda-
vlk, svo eitthvað sé nefnt. Nú
viröist vegur þessarar bygging-
ar hafa vaxiö að nýju fyrir til-
stilli Gunnars og er það vel. Skal
og hafa I huga aö Þjóðarbók-
hlaöa var sú gjöf helst, sem AI-
þingi ákvað aö þjóðin gæfi
sjálfri sér á ellefu alda afmæli
byggðarinnar, þótt seint og fast
hafi reynst að reiöa gjöfina af
hendi.
Hér skal ekki lagður dómur á
aðra þætti stjórnarsáttmálans.
Ekki skal taka það sem vott um
þröngsýni. En hitt sýnist mönn-
um aö þar séu mörg vafaatriði
og óljós, og er ekki vert að gagn-
rýna þau svo mjög fyrr en á
reynir. Aftur á móti er áhersla
sem lögð er á menningarmálin,
hin lofverðasta, einkum vegna
þess að aörar stjórnir hafa talið
menningarmálin Iltils virði og
nánast verslunarvöru um völd
og mannviröingar, jafnvel þótt
þeirra kunni að hafa verið getið
að einhverju i eldri sáttmálum.
Sé Gunnari Thoroddsen al-
vara með aö valda umtali og
þoka þeim út úr vitahring til-
skipana rauöliða, þá er alveg
vist að framsóknarmenn gátu
ekki fengið honum betri
menntamálaráðherra til þeirra
starfa en Ingvar Gislason. Þess-
vegna ættu menningarmenn að
hugleiða, að þótt þeim sumum
hverjum þyki sem stjórnar-
myndunin hafi verið meö óllk-
indum, virðist sem einum þætti
hennar hafi verið bjargað, og
það ekki litilsverðum.
Svarthöfði.