Vísir - 25.03.1980, Blaðsíða 23

msm
Þriðjudagur 25. mars 1980
útvarp og sjónvarp
23
Umsjón: Hann-
es Sigurðsson '
SJónvarp ki. 21.10:
Sæt er ávinningsvonln
- Annar páttur myndaflokkslns „úvænl endalok”
„Þátturinn gerist um borð I landshafið og hefur skipshöfnin
skemmtiferðaskipi á leið yfir At- þann siö, farþegum til dægra-
Hinn fjárhættuspilasjúki Bandarfkjamaður Botobol hefur lfklega mis-
reiknað sig all-rosalega...
styttingar, að skipstjórinn gefur á
hverju kvöldi upp áætlaða
siglingarvegalengd, i milum. Síð-
an er miðum, með tölum, sem
liggja nokkuö nærri ágiskunum
skipstjórans, stungið I pott. Þess-
ir miðar eru boðnir upp og sá er
kemstnæst hinni réttu vegalengd,
hreppir allan pottinn”, sagði
Kristmann Eiðsson þýðandi ann-
ars þáttar „óvæntra endaloka”,
sem heitir „Sæt er ávinningsvon-
in.”
A meðal farþega í ferðinni er
mjög f járhættuspilasjúkur
Bandarikjamaður og strax og
hann fréttir af þessu, fer hann aö
velta fyrir sér hvernig hann geti
nú hreppt pottinn.
Sama kvöld og áætluð vega-
lengd er gefin upp hvessir mjög
og versnar i’ sjó. Bandarikja-
maðurinn, Botobol, hugsar sem
svo, að liklega hafi skipstjórinn
gert ráð fyrir góðviðri, þannig aö
þá hljóti að skeika meira um
vegalengdina — skipið kæmi
seinna en vænta mætti.
Botobol leggur þvi allt sitt i
lægsta númerið náttúrulega,
EN...
—H.S.
Útvarp kl. 16.35:
„RAPHSODY IN BLUE”
„Ég mun taka fyrir Raphsody
in blue” eftir George Gershwin,
en það tekur eitthvað um korter
til tuttugu miniítur I flutningi. Svo
mun ég einnig segja litilsháttar
frá tónverkinu”, sagði Guörún
Birna Hannesdóttir, tóniistar-
kennari og umsjónarmaður
þáttarins „Tónhornið.”
Tónverkið samdi Gershwin fyr-
ir sinfóniuhljómsveit og er það
undir miklum djass-áhrifum
(samið á árunum 1924-’25).
Rapsódia er röð af mörgum
sjálfstæðum köflum, sem oft eru
samdar kringum þjóðlög
(„fantaserað”), en sjálf er
rapsódian samsett úr mörgum
sjálfstæðum „melódium.”Húner
heldur ekki i neinu hefðbundnu
formi eins og sónatinan, sónatan
eða sinfónian.
Tildrögin að tónverkinu voru
þau, að sögn Guörúnar, að Gersh-
win, sem var góður jass-pianó-
leikari, hafði fengist nokkuö við
að „kompónera.”
Það fréttist af honum og þegar
hann er 25 ára gamall, var bank-
að upp á hjá honum og hann beð-
inn um að semja tónverk, er átti
aöflytja ásamt mörgum öðrum á
stórum „konsert” í New York.
Hann treysti sér ekki til þess og
afþakkaði boðiö
Skömmu siöar les Gershwin
það i blaðinu, að hann sé að vinna
verk fyrir sinfóniuhljómsveit.
Það varð til þess aö hrinda honum
út i þetta.
— H.S.
útvarp
12.00 Dagskráin. Tónleikar
Tilkynningar.
12.20 Fréttir. 12.45 Veður-
fregnir. Tilkynningar. A frf-
vaktinni. Margrét Guö-
mundsdóttir kynnir óskalög
sjómanna.
14.40 tslenskt mál. Endurtek-
inn þáttur Guörúnar Kvar-
an frá 22. þ.m.
15.00 Tónleikasyrpa. Létt-
klasslsk tónlist, lög leikin á
ýmis hljóöfæri.
15.50 Tilkynningar.
16.00 Fréttir. Tónleikar. 16.15
Veðurfregnir.
16.20 Ungir pennar. Harpa
Jósefsdóttir Amin sér um
þáttinn.
16.35 Tónhornið.Guörún Birna
Hannesdóttir stjórnar.
17.00 Siðdegistónleikar. Italski
kvartettinn leikur Strengja-
kvartett i B-dúr (K589) eftir
Wolfgang Amadeus Moz-
art/FIlharmoniusveitin I
Vin leikur Sinfónfu nr. 3 i F-
dúr op. 90 eftir Johannes
Brahms: Sir John Barbirolli
stj.
18.00 Tónleikar. Tilkynningar.
18.45 Veöurfregnir. Dagskrá
kvöldsins.
19.00 Fréttir. Viðsjá. 19.50 Til-
kynningár.
20.00 Nútfmatónlist. Þorkell
Sigurbjörnsson kynnir.
20.30 A hvitum reitum og
svörtum. Jón Þ. Þór flytur
skákþátt.
21.00 Hugleiðingar um rollur
og runna. Dr. Gunnlaugur
Þóröarsnn flytur.
21.20 Stephen Bishop leikur
pianólög eftir Fréderic
Chopin.a. Impromptu nr. 3 i
Ges-dúr op. 51, b. Þrjá
marzúrka op. 63, c. Barca-
rolle i Fis-dúr op. 60.
21.45 Ctvarpssagan: „Sólon
tslandus” eftir Davlð
Stefánsson frá Fagraskógi.
Þorsteinn O. Stephensen les
(29).
22.15 Fréttir. Veöurfregnir.
Dagskrá morgundagsins.
22.35 Þjóðleg tónlist frá ýms-
um löndum. Askell Másson
fjallar um japanska tónlist:
— fjórði og si"öasti hluti.
23.00 A hljóöbergi. Umsjónar-
maður: Björn Th. Björns-
son listfræðingur. „Nauti-
lus” — eða Tuttugu þúsund
milur fyrir sjó neðao' — eftir
Jules Verne. James Mason
les enska þýðingu, — síðari
hluta.
23.45 Fréttir. Dagskrárlok.
sjónvarp
20.00 Fréttir og veður
20.25 Auglýsingar og dagskrá
20.35 Tommi og Jenni.
20.40 Ortölvubyltingin. Fjóröi
þáttur. Hið innhverfa þjóð-
félag. Bráðum verður unnt
aö geyma fróöleik margra
bóka i örsmáum kisilmola.
Ortölvan sér um aö bregða
textanum á skjáinn meö
þeim hraöa sem lesandinn
kýs, og þá verður einka-
kennarinn ekki lengur
forréttindi hinna vellriku.
Þýöandi Bogi Arnar
Finnbogason. Þulur Gylfi
Pálsson.
21.10 Óvænt endalok. Annar
þáttur. Sæt er ávinnbigs-
vonin. Þýöandi Kristmann
Eiðsson.
21.35 Umheimurinn. Þáttur
um erlend málefni og við-
buröi. Umsjónarmaður
Bogi Agústsson, fréttamaö-
ur.
22.25 Dagskrárlok.
Sameinaölr gegn visinflum
Þótt mikill lærdómur fylgdi
kaþólskunni á miðöldum, oft I
gagnslausum eða gagnslitlum
fræðum, var ekki sýnilegt að
hún þokaði visindunum áfram.
Oftar en hitt voru menn teknir
undir aga og skikk, ef þeir ætl-
uðu sér þá dul að fara að fikta
viö sigurverk almættisins.
Frægust dæmi um þetta eru úr
stjörnufræöinni, en hún stóð
auðvitað næst almættinu, og
mátti ekki truflast. Það var að-
eins að timi gafst til að stynja
þvi upp að jörðin snerist samt
þegar kaþólskan lagðist gegn
slikri villutrú, auðvitað ekki af
trúarlegum ástæðum heldur
vegna þess að völdin og vits-
munirnir áttu að vera l páfa-
garði en ekki i höndum ein-
hverra stjörnuglópa.
Miðaldastefnan og kaþóiska
nútimans kemur fram I sömu
myndum og áður. Þaðheitir „aö
vera á móti" nú til dags, og
fylgja þvl göngur strangar,
spjaldaburður og útifundir. Hér
hefur fólk verið á móti Grundar-
tanga-verksmiöjunni og jafnvel
sáð grasfræi i grunninn, þegar
hlé varð á framkvæmdum. Og
nú er hamast á móti mikilli
vegarbót fyrir Breiðholtshverfi
með brú norðuryfir Elliðaár,
svo ekki þurfi að aka „niöur f
bæ”Ihvert sinn sem Breiðholts-
búi þarf að bregða sér I Bláfjöll-
in eða austur yfir heiði. 1 þess-
um mótmælum er jafnvel róm-
að hvað Elliðaárdalur sé falleg-
ur og hvert rask þetta verði fyr-
ir fuglalifið i Arbæjarsafni. En
það er nú einu sinni veriö að tala
um mannabyggð hér á nesinu og
forustumenn borgarinnar eru
aö reyna að gera hana eins
þægilega og efni leyfa. Það má
ekki, og skilur enginn hvaða fín-
ar hjartatugar muni bresta þótt
tekinn sé af stór krókur fyrir
Breiðhyltinga. Brú yfir Elliða-
árnar þarna efra heyrir tii
framförunum, og það er eins og
við manninn mælt. Upp rfsa
hópar til að mótmæla, ekki
nándar nærri eins merkilegri
staðreynd og þeirri að jörðin
snúist, heldur samgöngubót f
litlum bæ á hjara veraldar.
Og til þess að tryggja þaö aö
við hefðum nóg af mótmæla-
þrefi, var sendur útvarpsmaður
til Sviþjóðar til að flytja okkur
fréttir af kja rnorkuvera-
kosningum þar i landi. Engin
hefur alið þjóðir á Noröurlönd-
um eins upp f margvlslegum
mótmælum og Svlar. Við höfum
orðið vör við þetta og smitast af
þvi, enda er Norðurlandasam-
vinna islands fyrst og fremst f
Alþýðuba ndalaginu. Og nú
skulfu lönd og brustu bönd
vegna þjóðaratkvæðagreiðslu
Svla, sem Sven Stolpe hefur
staðhæft að hafi orðið vitlausir á
svona tiu ára fresti það sem af
er öldinni. Hátiðlega var skýrt
frá hinni löngu baráttu gegn
fleiri kjarnorkuverum, og
hvernig hinir „kaþólsku” höfðu
andmælt og unnið að stöðvun
bygginga á kjarnorkuverum. Að
þessu sinni vildu 58% atkvæða
ekki sinna miðaldakenningum,
og ákváðu aö byggð skyldu
kjarnorkuver frekar en sitja
uppi orkulaus.
Þetta munu þykja mikil ótlð-
indi hjá samvinnuflokki Svia á
tslandi. Allt mótmælastóðið hér
hefur orðið fyrir áfalli, og jafn-
velSven Stolpe virðist ekki eins
áreiðanlegur og maður hélt,
nema nú sé ekki talið sænsku
þjóðarinnar. En það er timanna
tákn, að einmitt framfarir f
visindum skuli þurfa að kosta
átök eins og þjóðaratkvæða-
greiðslu. Aöur hefðu andmæl-
endur kjarnokuveranna getað
leyst máliö með bálkesti eða
exi.
Við þurfum ekki a ö sæta vara-
sömu nábýli við visindin I þessu
tilliti. t staðinn virkjum við fall-
vötninog seljum afgangsorkuna
frá þeim Imyndálsog klsiljárns
og klsilgúrs. Ekkert af þessu
þrennu varð tilán mótmæla. Og
enn er verið að tala um mengun
á brunahraunum frá a.m.k. einu
þessara vera. Hins vegar hefur
þvi ekki verið mótmælt að ráði,
að stjórnvöld sömdu af sér við
ákvörðun á rafmagnsverði.þeg-
ar framleiðsla álsins hófst. En
af þvi mótmæli gegn of lágu raf-
magnsveröi eru ekki aöför að
vfsindum, hafa hinir göngu-
móðu kaþólikkar nútlma stjórn-
mála ekki hirt um að fá þetta
lagað.
Svarthöfði