Morgunblaðið - 30.11.2001, Blaðsíða 36

LISTIR
36 FÖSTUDAGUR 30. NÓVEMBER 2001 MORGUNBLAÐIÐ
SÝNINGARRÝMIÐ Undir stigan-
um í galleríi i8 er vettvangur fyrir
unga og upprennandi myndlistar-
menn, en um þessar mundir sýnir
Ragnar Kjartansson þar verkið
„Særðu þann sem þú elskar“. Þar hef-
ur Ragnar unnið með rýmið á nokkuð
nýstárlegan hátt, en hann hefur múr-
að fyrir það, og blasir því grófur múr-
veggur, ásamt verkfærunum sem
notuð voru til verksins, við sýningar-
gestum. Ef til vill væri réttara að tala
um „verknað“ því þegar lagt er við
hlustir heyrist handan veggjarins
átakanlegt harmakvein sem nístir í
gegnum merg og bein þess sem á
hlýðir. Þegar Ragnar er spurður um
hugmyndina að baki verkinu segist
hann vera að fjalla þar um tilfinningar
á mjög beinskeyttan hátt. „Verkið
heitir „Særðu þann sem þú elskar“ og
sprettur af þeirri hryllilegu tilfinn-
ingu sem fylgir því að loka á einhverja
manneskju sem manni þykir mjög
vænt um, t.d. við sambandsslit,“ út-
skýrir Ragnar.
Í verkinu má sjá tengsl við eftir-
minnilegan gjörning sem Ragnar
flutti í Nýlistasafninu í sumar, en þar
var hann færður í líkkistu í anda villta
vestursins. Eftir dálitla stund heyrð-
ist Ragnar söngla tregafullan blús
innan úr kistunni, og því hélt hann
áfram frá klukkan átta til tólf það
kvöld, jafnvel þó að gestir væru löngu
farnir að huga að öðru. Ragnar tekur
undir það að verkin séu tengd, á sinn
klaustrófóbíska hátt, sama eigi t.d. við
um útskriftarverk hans í Listaháskól-
anum, þar sem hann bjó til óperusal
inni í einu herbergja skólans og söng
þar óperu í tíu daga. Ragnar segir þó
að sú leið sem hann fer við að tjá sig í
verkunum eigi fyrst og fremst fyrir-
mynd í bandarískri sveitatónlist, eða
kántrítónlist, sem hann sé undir mikl-
um áhrifum frá. „Ég er algjörlega
heillaður af þessari tónlist, hún er svo
ofboðslega einföld tilfinningalega.
Þar gengur þú hreint til verks með til-
finningar þínar. Þetta hefur smitast
út í myndlistina hjá mér, en „Særðu
þann sem þú elskar“ er verk sem er
ætlað að hafa mjög bein áhrif á fólk,
og að því leyti er það eins og kántrí-
lag, nokkurs konar tregasöngur eða
„love song“ í anda kántrísöngvar-
anna.
Margir þekkja Ragnar ef til vill
betur sem tónlistarmann, en hann
hefur verið í hljómsveitum á borð við
Kósí, Kanada, The Funerals og Trab-
ant, og bregður pilturinn sér þar sí-
fellt í ný rokkgervi. En í vor útskrif-
aðist Ragnar úr myndlistardeild
Listaháskóla Íslands og hefur því
fengist við myndlist og tónlist jöfnum
höndum undanfarin ár. Sjálfur segist
hann ekki gera neinn skýran grein-
armun á tónlist og myndlist, hann sé
ýmist rokkari að skapa myndlist eða
myndlistarmaður að semja tónlist.
Þegar Ragnar er spurður að lokum
hvað sé á döfinni í tónlist/myndlistinni
hjá honum á næstunni, segir hann
það bæði allt og ekkert. Meðfram því
sem hann vinni á auglýsingastofu og
leiki í (þremur) hljómsveitum mallist
hugmyndirnar í kollinum á honum.
„Það er engin myndlistarsýning bein-
línis á döfinni hjá mér, en hver veit
nema að eitthvað komi upp á. Mynd-
listin er eiginlega eins og alkóhólismi,
maður tekur bara einn dag í einu.“
Sýningu Ragnars lýkur um næstu
helgi og er i8 er opið frá kl. 13 til 17
frá þriðjudegi til laugardags.
Gengið hreint
til verks
Verk Ragnars Kjartanssonar á neðri hæð
gallerís i8 er nokkurs konar tregasöngur í
anda kántrítónlistar. Að þessu komst Heiða
Jóhannsdóttir í spjalli við listamanninn.
Morgunblaðið/Kristinn Ingvarsson
„Myndlistin er eins og alkóhól-
isminn, maður tekur bara einn
dag í einu,“ segir Ragnar Kjart-
ansson sem sýnir í i8.
heida@mbl.is
LOKATÓNLEIKAR afmælisárs
Garðabæjar verða haldnir í sal Fjöl-
brautaskóla bæjarins á morgun kl.
16.00. Þar koma fram Sinfóníuhljóm-
sveit Íslands og Kristinn Sigmunds-
son óperusöngvari. Efnisskrá tón-
leikanna verður fjölbreytt; íslensk
tónlist í bland við verk Mozarts og
Rossinis og í tilefni aðventu verða
leiknir þrír þættir úr Hnotubrjótnum
eftir Tsjaíkovskíj. Á tónleikunum
verður frumflutt verkið Kaldalón eft-
ir Hróðmar I. Sigurbjörnsson, en
hann samdi það í hitteðfyrra að
beiðni Sinfóníuhljómsveitar Íslands í
minningu Sigvalda Kaldalóns.
Hróðmar segir Kaldalón hugsað
sem heildstæða tónsmíð byggða á
lögum Sigvalda Kaldalóns. Hann
segist líta svo á að hann og Sigvaldi
séu báðir höfundar verksins. „Fyrsti
þáttur verksins heitir Þú eina hjart-
ans yndið mitt, og þar er það lag,
Hjarðsveinninn og Vorvindur. Annar
þátturinn heitir Sofðu, sofðu góði,
þar sem ég nota samnefnda barna-
gælu og lagið Sandur um kvöld, sem
ég nota sem uppbrot á hinu. Þriðji
þátturinn, Ísland ögrum skorið, er
byggður á samnefndu lagi, Kveldrið-
um og Svanurinn minn syngur.
Þarna reyni ég að tengja lögin saman
með því fyrsta frá upphafi til enda, án
þess að það sé rondóform.“
„Gaman að kynnast
Sigvalda“
Hróðmar segist ekki hafa þekkt
verk Sigvalda mjög mikið áður en
hann hófst handa, önnur en best
þekktu sönglögin. „Það sem kom mér
skemmtilega á óvart var það að Sig-
valdi skyldi eiga svo mörg þessara
laga sem þjóðin syngur, það reynd-
ust vera fleiri lög en ég hafði gert
mér grein fyrir. Mér fannst afskap-
lega gaman að kynnast honum, og
fannst þess vegna mikilvægt að koma
líka að minna þekktum lögum eins og
Kveldriðum, þar sem Sigvaldi gerir
hluti sem ég gat ekki stillt mig um að
draga fram, eins og krómatíska línu í
undirleiknum, þar sem píanóið fer
krómatískt upp um fimmund og svo
aftur til baka. Þetta eru dramatískir
effektar og ein ástæða þess að ég
ákvað að hafa þetta lag með. Það sem
mér er efst í huga eftir að hafa
kynnst Sigvalda svona vel er það að
hann var stórkostlegt tónskáld.“
Hróðmar segir að þegar hafi kom-
ið að hljómsveitarskrifunum sjálfum
hafi hann hugsað mikið um þann tíma
sem lögin eru samin á, og því sem þá
var að gerast í tónlist í heiminum.
„Ég byrjaði á því að lesa ævisögu
Sigvalda, og þar er mjög sterkur
kafli um árin hans á Kaldalóni. Mér
varð hugsað til þess sem þá var að
gerast í Evrópu og nöfn tónskálda
eins og Stravinskíjs komu upp í hug-
ann. En þegar upp er staðið held ég
að þetta sé ósköp hefðbundið hjá
mér. Ég reyni að nota hljómsveitina
bæði í heild sinni, en líka sem kamm-
erhópa til þess að búa til andstæður.
En tónmálið sem slíkt er auðvitað
Sigvalda, og ég hef ekki breytt neinu,
en leyfi mér auðvitað að hljómsetja
lögin á minn hátt. Það er sérstakt að
fá að vinna svona verk, því maður fær
efniviðinn tilbúinn, og mitt verk að-
eins að raða þessu saman og skapa
því minn búning þannig að það standi
sem heildstætt verk.“
Lokatónleikar afmælisárs Garðabæjar
Frumflutt verk í minn-
ingu Sigvalda Kaldalóns
Hróðmar I.
Sigurbjörnsson
Sigvaldi
Kaldalóns
Kristinn
Sigmundsson
./'0&0,0
 


12



  
 










'(  
) 
 


 
 
'

 


 

!! 
"#$


*+) 
 ,,
 
%   &
 
'  !!



"#$


-  )
. 
( !
) 
*"
+, / / 0 
/)
-.

-  

*"
+, 12134 

 
% / 
)+ 
 !0 !  
*"
+, 5


 
!"6!!"76
1


#
!! 
*"
+, 8+
2 

1  ! 
"#$


8   
9 
3  
4
, &
% +
4
,
0. !# .
"#$


: 
 

 .
/

5  
4 !#

## 6
#1' 1("234551(6'5!(










'

 


 

!! 
"#$


8+
2 

1  ! 
"#$


;

. 

.
" /!
- /0!  
1 
<= 
7 .
 !
8
 #
%#
 



1!

2

 
7,


0  
>+
4 
, ! 
7,


0  
? 

%9 
 
1 
/ 
 
 
:#
 !
;<
#'

8
@
 

!! 
 
8+ = 
 

=!! 
;<
#'

#1' 1(7!"234557!
7! 7 "2) 2'% 27
8()!










'(  
) 
 


 
 
8   
9 
3  
4
, &
% +
4
,
0. !# .
"#$


: 
 

 .
/

5  
'(    
 


 
 
*  ; A

4
8
 
*"
+, ; +B
> 

%9 


%! 
%?! .
1 
'(  

+
 


 
 
1  

% 
@
!!

2  !
:!! 
%#
 
1.

).
)+
% +
4 
 !  
1 
' 
+
-  
 !! 
*"
+, 7'* 9$ %"2:7 5
8()!










*+) 
 ,,
 
%   &
 
'  !!



"#$


5


 
!"6!!"76
1


#
!! 
*"
+,  
) .
#
=
A! !!
!< 
;<
#'

1=+: 5
,
 5
- 0 !!



9    
7,


0  
*
 ' 
3 !
%B0 !!

0
3
!! 

/!

C 5 '

'
&). 
*,

A!
A! !! 
%# 9

C )
 + 
#

*,
!  
 
D 

? 

%5 !! 
D!
 !#
#+,
/ 
  


:
 0 
%
#
0 

+& 
)

E0


8
8
 
*"
+,
0- 0. ,  %0 #
='
!5/! !  
,
!

#
FG 50
FHHI

J 
. 
7  
 ='

/!
 !# 

#+ 

='

#$

 5 !
 
4##
 


0
CB
B#
!0

!


5 
,
0 # 0
<0!!
# 
,
C!!
/0
&
'
# !
B# 
8%1;2)!"2 5)!*% % 27!










-  )
. 
( !
) 
*"
+, / / 0 
/)
-.

-  

*"
+, 12134 

 
% / 
)+ 
 !0 !  
*"
+, E+ .+5



! 


/ / 0 
;)
-.

-  

*"
+, <
+ )

 
 !! 
=

0 .+
+F
+  
2 
 ! 
7 +!  
"#$


' 

G H
)5
*
? 
*"
+, 0+

3 
%
-  !! 
;<
#'

/  

  ! 
1 
"
#1' 1("23455'<=&










0.
 !
%
5

% !!
!< 
7,


0  
/  .

 +

.

0!

 ! 0 
7,


0  
<

*,
0
K
- 0 !! 
7,


0  
I@
 ). 
-/!

 !! 


-
). C  -
J. 
' 

7,


0  
0.

 &J &

"#$


0.  
 
% 
*,
!! 
*"
+, /. 
 
.
(

:
%5 !
 +
*&  +

.
%
%  
"#$

J.

.
-.

-  

5

=

56 "

 78
#!

!+  &
   
#+
7,
!

0   &
E5
#+
7,
!

0   &
%/ 0+

4.0 !! &
  
 
*  $4.0 !! &
2! ! B
*  &
  
 
*  $4.0 !! &
   " !
 
#9
" !
 
 !!
- 

&
%# 

96 "

 7 *  $#+

5/# &

5/#
#5 !

 !

0!!  &
D! 9'

"! $+ 5  &
500! 
*  $#5
&
5  ! B
2# . 
*  $4.0 !! &
-
 ,  &
2# . 
9'

'  !+&
4
!! 0
9'

A ! &
%
!!