Morgunblaðið - 07.02.2002, Blaðsíða 37

laun á mánuði. Að vísu væru íslenskir
garðyrkjufræðingar um 56 ár að
vinna fyrir einni Lödu með slíkum
launum í stað 6 mánaða miðað við ís-
lensk launakjör. Kínversk laun
myndu skila japönskum millistærðar-
bíl eftir um 105 ára starf ef menn vilja
vera stórhuga í vali sínu á bílum og
gera ráð fyrir langri starfsævi. Svip-
uðu máli gegnir um aðföng, nær væri
að borga aðeins lítinn hluta áburðar-
verðs í stað þess áburðar sem nú er
notaður í íslenskum gróðurhúsum. Sá
áburður er framleiddur af verkafólki
sem fær, á kínverskan mælikvarða,
ókjör fyrir vinnu sína. Eins er um
gróðurhúsin, fáum þrælana aftur í
byggingavinnuna eins og Egyptar
gerðu með góðum árangri þegar þeir
reistu pýramídana. Hver var að tala
um sumarfrí, vinnutímalöggjöf og
réttindi verkafólks yfirhöfuð?
Hins vegar gætu Íslendingar sem
hægast sest í kennarastólinn í lok
kennslustundar. Við getum kennt
Kínverjum hvernig smásöluverslunin
getur aukið álagningu sína á græn-
meti upp í allt að 150% á fáeinum ár-
um meðan framleiðandinn, garð-
yrkjubóndinn, hefur mætt aukningu
framleiðslukostnaðar með aukinni
framleiðni og tækni, m.a. með aðstoð
vel menntaðra garðyrkjufræðinga.
Skilaverð til framleiðanda hefur hins
vegar yfirleitt verið óbreytt að krónu-
tölu í mörg ár.
Íslensk framleiðsla kostar sitt með-
an sátt er um að greiða fólki laun fyrir
vinnu sína.
Grænmeti
Það er t.d. misskiln-
ingur að greiða mann-
sæmandi laun, segir
Sveinn Aðalsteinsson,
nær væri að nota kín-
verska staðalinn sem er
um eitt til tvö þúsund
krónur á mánuði.
Höfundur er skólameistari Garð-
yrkjuskólans á Reykjum í Ölfusi.
UMRÆÐAN
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 7. FEBRÚAR 2002 37
EINAR Oddur
Kristjánsson alþingis-
maður og fyrrverandi
útgerðarmaður á Flat-
eyri virðist nota hvert
tækifæri til þess að
koma höggi á afla-
markskerfið, nú síðast
í Morgunblaðinu 29.
janúar sl. Það er ekki
einsdæmi að fyrrver-
andi útgerðarmenn
formæli stjórnkerfi
fiskveiða og því miður
eru það oft menn sem
einhverra hluta vegna
urðu að hverfa frá sín-
um eigin atvinnu-
rekstri og oft við lít-
inn orðstír. Það er kannski
skiljanlegt að menn vilji kenna
aflamarkskerfinu um ófarir í eigin
útgerð, en ekki er það trúverðugt.
Var það ekki refurinn sem sagði
um berin: „Þau eru súr“?
Það er kunnara en frá þurfi að
segja að það var útvegsmönnum
ekkert ánægjuefni á sínum tíma að
þurfa að sæta takmörkunum í
veiðum með tilkomu aflamarks-
kerfisins. Menn sættu sig hins
vegar við það að hefta þyrfti ásókn
í takmarkaða auðlind. Vonir
manna stóðu til að með stjórnun
veiðanna myndi takast að byggja
upp fiskistofnana ef fylgt væri ráð-
um vísindamanna, en á ýmsu hefur
gengið við þær tilraunir. Það
breytir samt ekki því að vísindin
eru skásta aðferðin við að áætla
stofnstærð, a.m.k. skynsamlegri
aðferð en sú að fela stjórnmála-
mönnum það hlutverk.
Háttsemi fárra
Þótt kvótastýrðar veiðar séu
skásta aðferðin sem völ er á við
stjórnun fiskveiða, þá fylgja þeirri
aðferð ákveðin vandkvæði, eins og
kerfið hefur verið útfært hér á
landi. Megingallinn er sá að stærð
fiskiskipaflotans er ekki takmörk-
uð, hér geta allir koppar fengið
veiðileyfi, hvort sem þeir hafa yfir
aflaheimildum að ráða eða ekki.
Til þess að geta róið þurfa menn
hins vegar kvóta og hann geta
menn keypt á mark-
aði; þökk sé frjálsu
framsali veiðiheim-
ilda.
Nú er það svo að
hægt er að kaupa
tvennskonar veiði-
heimildir. Annars
vegar aflamark, þ.e.
kvóta innan fiskveiði-
ársins, hins vegar
aflahlutdeild, sem eru
varanlegar veiðiheim-
ildir. Grundvöllurinn
undir rekstri fjölda
kvótalítilla og kvóta-
lausra báta er kaup á
aflamarki, þ.e. veiði-
heimildum innan árs-
ins, en margsinnis hefur verið sýnt
fram á það að nær ómögulegt er
að reka slíka útgerð með því að
fara að lögum.
Vandamál er varða brottkast
afla, þátttöku sjómanna í kvóta-
kaupum og löndun framhjá vigt
hafa verið viðvarandi. Það ástand
hefur bitnað mjög á samskiptum
útvegsmanna og sjómanna og hafa
útvegsmenn í heild þar goldið fyrir
háttsemi fárra.
Ekki atlaga
Þær tillögur sem sjómenn og út-
vegsmenn hafa sameinast um að
leggja fyrir stjórnvöld og Einar
Oddur rekur hornin í, miða að því
að draga mjög úr brottkasti afla
og því að kjarasamningar séu
brotnir á sjómönnum, með því að
láta þá taka þátt í kaupum á afla-
marki. Það er mér óskiljanlegt að
Einar Oddur skuli líta framhjá
þessum megintilgangi tillagnanna,
en leggjast gegn þeim á grundvelli
viðskiptafrelsis.
Nú er það svo að aðeins er lagt
til að takmarka framsal aflamarks
og jafnframt að möguleikar til
kaupa á því séu skertir, en ekki er
lagt til að frelsi til viðskipta með
aflahlutdeild sé skert. Ekki er
heldur lagst gegn heimild til að
skipta á aflamarki. Tillögurnar eru
því ekki atlaga að frjálsum við-
skiptum, eins og Einar Oddur
heldur fram. Það er hins vegar
flestum ljóst að útgerðarrekstur
verður aldrei byggður á því til
lengdar að leigja til sín aflaheim-
ildir vegna þeirrar óvissu sem
fylgir því að stóla á leigumark-
aðinn.
Ömurlegt
hlutskipti
Það er von okkar, sem að þess-
um tillögum stöndum, að með
þessum hætti sé hægt að bregðast
við vandamálum sem of stór fiski-
skipafloti hefur skapað. Það er líka
von okkar að með tillögunum náist
meiri sátt um sjávarútveginn en
verið hefur.
Þess vegna eru það mikil von-
brigði að menn, eins og Einar
Oddur, sem á að vita betur, skuli
gera örvæntingarfullar tilraunir til
að skaða þá atvinnugrein sem
hann sjálfur starfaði í. Það er
reyndar ömurlegt hlutskipti. Það
vekur líka furðu að Einar Oddur,
sem er einn af höfundum „Þjóð-
arsáttarinnar“ svonefndu, skuli
ekki meta það meir en raun ber
vitni, að nú hillir undir betri tíð í
samskiptum sjómanna og útvegs-
manna. Hann ætti að skilja flest-
um betur nauðsyn þess að sátt ríki
innan sjávarútvegsins.
Örvænting fyrrver-
andi útgerðarmanns
Magnús
Kristinsson
Kvótinn
Það er von okkar, segir
Magnús Kristinsson, að
með tillögunum náist
meiri sátt um sjávar-
útveginn.
Höfundur er útgerðarmaður og
formaður Útvegsbændafélags
Vestmannaeyja.
Kynning á nýju förðunum frá
Kanebo í Hagkaup Kringlunni
fimmtudag, föstudag og laugardag.
Húðgreiningartölvan og fagleg ráðgjöf.
Nýr betrumbættur púðurfarði.
FARÐINN SEM FULLKOMNAR HINA SÖNNU FEGURÐ!
debenhams
S M Á R A L I N D
ÍS
LE
N
SK
A
A
U
G
LÝ
SI
N
G
A
ST
O
FA
N
/S
IA
.I
S
D
EB
1
67
13

02
/2
00
2
Gæddu húð þína ofurkrafti
með hinu nýja Re-Nutriv Ultimate Lifting Creme.
Þetta einstaka krem viðheldur æskuljóma húðarinnar með frábærri nútíma efnaþekkingu.
Í því eru einstök, sérvalin hráefni, sem veita húðinni kraft til að kljást við sýnileg einkenni
öldrunar. Upplífgun á augabragði. Ferskur ljómi. Mikil rakagjöf.
Með tímanum hjálpar kremið eðlilegri prótínframleiðslu húðarinnar að styrkja innri lög
hennar. Það inniheldur einstakt andoxunarefni og eflir einnig ytri varnir húðarinnar.
Hefurðu efni á að vera án þess?
www.esteelauder.com