Vísir - 28.05.1980, Blaðsíða 16

vlsm
, jMiövikudagur 28. mai 1980.

u
Umsjón:
Magdalena
Schram
verðlaun lyrir
fyrstu bok
Bókin „Unflir regndoganum” eftir Gunnhildi
Hrólfsdóttur fékk 1. veröiaun í barnabókasamkeppni
Ríkísútgáfu námsbóka í tilefni Barnaárs Sameinuðu
bióðanna. Þetta er fyrsta bók hðfundarins
Þaö var engum erfiðleikum háö
aö hafa upp á Gunnhildi Hrólfs-
dóttur, höfundi „Undir regnbog-
anum”. Hún fannst ekki i sima-
skrá, svo spyrjast þyrfti fyrir um
hana hjá upplýsingum aö Varmá I
Mosfellssveit. „Hún, Gunnhildur,
já ég sá hana hér fyrir utan rétt
áöan, ætli hún sé ekki komin heim
núna, prufaöu að hringja i ...”
Simadaman vissi erindiö og vildi
fyrir allan mun vera hjálpleg viö
aö koma Gunnhildi I blööin fyrir
afrekiö.
Sjálf var Gunnhildur hógvær,
kvaöst þó vera afskaplega upp
með sér fyrir aö hafa fengiö verö-
launin „Bókin er um litla stelpu á
aldrinum 11-12 ára, sem þarf aö
flytjast úr sveitinni til Reykjavik-
ur. Henni haföi alltaf veriö sagt
aö þaö væri svo miklu verra aö
búa þar en i sveit og hún fer grát-
andi af stað. En þegar á reynir,
kemst hún aö þeirri niöurstööu aö
þaö er alls ekki svo voöalegt aö
búa í þéttbýli.
— Það er alltaf verið að gylla
þaö að búa i dreifbýli, aö börnin I
borginni hafi þaö nú svona og
svona og mér fannst eiginlega
kominn timi til aö láta aðra
skoöun koma fram, sagöi Gunn-
hildur. Hún sagðist sjálf hafa flutt
á Reykjavikursvæöið og oröiö vör
við aö henni væri næstum þvi vor-
kennt, þ.e.a.s. af utanbæjarfólki.
— Og svo lærir stelpan i bókinni
auövitað, aö ekki er alveg aö
treysta á skoöanir annarra og
lærir aö gera upp sinn eigin hug
án fordóma eöa fyrirfram-
greindra hugmynda.
Gunnhildur á sjálf 3 börn, 4-12
ára og vinnur auk þess á barna-
heimilinu i Mosfellssveit, svo hún
er ekki óvön aö lesa eða segja
börnum sögur.
Verölaunin nema 500.000 kr. og
er ráögert aö gefa bókina út siöar
á árinu. Dómnefndin mælti meö
útgáfu tveggja annarra bóka,
sem bárust, Draum um druslu
eftir dulnefninu Ingvar Torfason
og Sumardýrðin þverr eftir
Trausta Ólafsson. Dómnefndina
skipuðu dr. Þurföur J. Kristjáns-
dóttir, Jónina Friöfinnsdóttir
kennari og Heimir Pálsson
menntaskólakennari.
Gunnhildur meö krökkunum sinum.
Sígupjón sýnir
Félag islenskra myndlistar-
manna efnir til sýningar á verk-
um Sigurjóns ólafssonar mynd-
höggvara I FIM salnum á
Frá isalirði
Þessa viku stendur yfir sýning
á ljósmyndum I bókasafninu á
Isafiröi. Jón Hermannsson sýnir
þar um 40 stækkaöar litmyndir,
sem hann hefur sjálfur tekiö og
unniö. Myndirnar eru númeraöar
og áritaöar á svipaöan hátt og
graffkverk.
Sýningin er opin á opnunartima
bókasafnsins og er siöasti
sýningardagur sunnudaginn 1.
júnf.
Laugarnesvegi og fyrir utan
heimili og vinnustofu Sigurjóns á
Laugarnestanganum. Sýningin er
I tilefni Listahátiöar og styrkt af
henni. 1 fréttatilkynningu FIM
um sýninguna er enn fremur tek-
iö fram aö Reykjavfkurborg
annist snyrtingu í kring um
vinnustofu Sigurjóns og er von-
andi aö úr snyrtingunni veröi, þvi
tanginn og myndverk Sigurjóns
eiga betra skiliö en raun er á.
1 FIM salnum veröa smærri
verk en þau stærri veröa til sýnis
undir berum himni á Laugarnes-
tanga. Póstkort af myndum
Sigurjóns veröa gefin út i tilefni
sýningarinnar, sem veröa til sölu.
Sýningin opnar miövikudaginn 4.
júnf.
Sigriöiir Atladóttir og Jón Hermannsson i hiutverkum sinum I „Litilii þúfu.”
Reykvlkst mam-
líf annó 1979?
Lítil þúfa, 1979
Handrit, leikstjórn, klipp-
ing: Ágúst Guðmundsson.
Kvikmyndataka: Baldur
Hrafnkell Jónsson og
Haraldur Friðriksson.
Kvikmynd um óþroskaöa
unglingsstúlku, sem lendir I þvi
aö veröa ólétt, er auövitað
ekkert nýnæmi. Þaö hafa veriö
geröar myndir um unglinga-
vandamáliö og kynslóöabiliö,
um kvenréttindi og fóstureyö-
ingar — jafnvel um kynþátta-
fordóma, þar sem lltil stelpa
meö óskilgetiö barn undir belt-
inu er snaginn, til aö hengja
hattinn á, — kúlan hnykillinnn,
sem sagan þræöir sig af. Þaö
var þvi meö dálitlum kviöa, sem
ég settist viö aö horfa á Litla
þúfu: hvernig i ósköpunum er
hægt aö spinna eitthvaö frum-
legt úr þessu gamla bandi.
Kristin 15 ára, verður ófrfsk
eftir aö hafa sofiö hjá Sigga.
Hún segir vinkonunni frá þvi,
siöan mömmu. Mamma segir
pabba þaö. Vinkonan segir
Sigga þaö. Ljósmyndagæi barn-
ar aöra stelpu, einhver frænka
drukknar og það er fariö f jarða-
för. Stina hættir viö Sigga.
Foreldrar Sigga bjóöa foreldr-
um Stinu i kaffi. Siggi þorir ekki
aö láta sjást aö hann hafi áhuga
á aö skoöa Stfnu meö kúluna.
Stina fer í fæöingarleikfimi.
Barniö fæöist. Allir koma i
heimsókn og fá konfekt. Siggi
fer á fylleri meö strákunum.
Punktur á eftir söguþræöi i ör-
stuttu máli. Hann þvældist ofur-
litiö fyrir mér þvi mér var
aldrei ljóst um hvaö hann
snerist. óléttan var ekkert
vandamál. Mamma var bara
hress, pabbi sagöi sem minnst
en var þó ekki svo óhress.
Uppáhaldsfrænkan sló öllu upp I
grfn. Trúaöa frænkan mátti ekki
vera aö þvi að hugsa um annað
en draumfarir. Eina fólkiö, sem
saup hveljur voru jafnaldrarnir.
Viöbrögö Stinu sjálfrar voru
óljós og ekki uppistaöa til aö
byggja á. Sigriöur Atladóttir i
hlutverki Stinu er áreiöanlega
eldri en 15 ára, alla vega ekki
nógu barnaleg til aö itreka 1
huga áhorfandans þau vanda-
mál, sem unglingsstelpa hlýtur
að takast á viö, veröi hún ólétt.
Stina var hrædd og kviðin, en
ekki vegna barnsins, sem hún
átti aö eiga eöa um eigin fram-
tiö sem móöir, heldur vegna
þess hvaö aörir myndu hugsa
um hana, sem haföi gert þaö
sem 15 ára krökkum er bannaö
að gera. Tilfinningar hennar i
garð móöurhlutverks eöa f garö
leiklist
Magdaiena
Schram
skrifar.
örlaga sinna yfirleitt, uröu ein-
hvern veginn útundan. Barnið
sjálft jafnvel aukaatriöi, dæmi-
gert af finu frúnni mömmu
Sigga, þegar hún spuröi si svona
um leið og hún rétti mjólkina,
„og hvenær ætlaröu svo aö eiga,
góöa?”
Aö þessu sögöu, um hvaö er
myndin? Er hún e.t.v. aöeins
„snotur og sæt litil mynd um
menntaskólastelpu, sem verður
ólétt”, svo notuö séu orö
Helgarpóstsins? Eöa eitthvaö
annaö? Mér þótti hún vera um
viöbrögö fólks viö vanda, ekki
þessum vanda sérstaklega
(enda litiö úr honum gert)
heldur vanda almennt. Atburö-
ur, sem skiptir miklu máli, á sér
staö. Þaö þyrfti aö tala um
hann, en þaö er aldrei gert.
Frænkan, sem saumar, slær á
léttari strengi, trúaöa frænkan
heldur áfram aö fróa sér i
handanheimalffinu, pabbi lem-
ur bilinn, hjúkrunarkonan spyr
um verjur eins og þær breyti
nokkru úr þessu, finu frúnni
finnst endilega aö þau þurfi aö
hittast — formsins vegna. Stina
liggur á sæng og gestirnir gá aö
vorinu út um gluggann. Siggi
dettur i þaö. Enginn talar um
þaö, sem þó er eftst á dagskrá.
Aöeins mamma sýnir lit. Raun-
ar fannst mér mamman
næstum þvi óraunverulega góö
og skilningsrik en þær mæögur
eins og fundu hverja aöra og þar
var þó einlægni fyrir hendi.
Siggi greyið varö aö segja
pabba sinum tiöindin i óper-
sónulegu umhverfi skrifstof-
unnar. Sambandsleysi, kuldi,
oröfæö — svei mér þá ef annað
lýsingarorö en hallærislegur
heyröist i allri myndinni! E.t.v.
gasalegur lika. Abyrgöarleysi
gagnvart sjálfum sér og öörum,
ekki sist aöalpersónunni, ó-
fædda barninu. Alls konar fólk
úr öllum stéttum (ég minnist
þess ekki aö hafa áöur séö jafn
meinlega bent á stéttaskipt-
ingu á Islandi eins og gert var
með nýrfka fólkinu sem var svo
fint i ofhlöönu einbýlishúsinu
sinu og svo aftur venjulega fólk-
inu i blokk — þau fyrrnefndu
hljóta aö vera ýkt — og á öllum
aldri, allt hrjáö af sambands-
leysi og skertum tjáningar-
mætti. Reykvíkst mannlif, annó
1979? Það var ágætur hattur á
þennan snaga, og fyndinn á
köflum.
Leikararnir uröu allir aö
raunverulegu fólki, sem hlýtur
að vera þeirra rulla. Enginn
viövaningsbragur nema ein-
staka sinnum þessar handaút-
réttingar til áherslu, sem virö-
ast einkenni á áhugaleikurum
og litill vandi heföi veriö aö leiö-
rétta. Aukahlutverkin eru mér
minnistæðust, t.d. ólétta vin-
konan úr gróöurhúsinu, Geröur
Pálmadóttir, Silja Aöalsteins-
dóttir var frábær og Hildi-
gunnur vinkona var eins og
heima hjá sér á skerminum.
Skemmtilega klippt á milli at-
riöanna. Kvikmyndunin sjálf
mun hafa verið verölaunuö og
ekki aö ósekju. Fyrir minn
smekk var hún óþarflega þröng
og mér leiddist ofnotkun á list-
rænni kunnáttu: allar hurö-
irnar, sem opnast á mjaöma-
grind og tærnar aö læöast inn i
tóman ramma. Þetta eins og
raskar þvi samræmi, sem þarf
aö vera milli forms og inni-
halds.
Þegar upp var staðiö, haföi
kviöinn veriö ástæöulaus.
Ms.