Vísir - 01.10.1980, Blaðsíða 8

Miövikudagur 1. október 1980.
8
útgefandi: Reykjaprent h.f.
Framkvæmdastjóri: Davió Guömundsson.
Ritstjórar Olafur Ragnarsson og Ellert B. Schram.
Ritstjórnarfulltrúar: Bragi Guðmundsson. Ellas Snæland Jónsson. Fréttastjóri er-
lendra frétta: Guðmundur G. Pétursson. Blaðamenn: Axel Ammendrup, Arni Sig
fússon, Asta Björnsdóttir, Friða Astvaldsdóttir, lllugi Jökulsson, Kristin Þor-
steinsdóttir, Oskar Magnússon, Páll Magnússon, Sveinn Guðjónsson og Sæmundur
Guðvinsson. Blaóamaöur á Akureyri: Gisli Sigurgeirsson Iþróttir: Gyifi
Kristjánsson, Kjartan L. Pálsson. Ljósmyndir: Bragi Guðmundsson, Gunnar V.
Andrésson, Einar Pétursson.
Útlit og hönnun: Gunnar Trausti Guðbjörnsson, Magnús Olafsson.
Auglýsingastjóri: Páll Stefánsson.
Dreifingarstjóri: Siguröur R. Pétursson.
Ritstjórn: Siðumúla 14slmi 86011 7 linur. Auglýsingar og skrifstofur: Siðumúla 8
simar 8661; og 82260. Afgreiðsla: Stakkholti 2-4 simi 86611.
Askriftargjald er kr. 5500 á mánuöi innanlands og verö i lausasölu 300 krónur ein-
takiö. Visir er prentaöur i Blaöaprenti h.f. Siöumúla 14.
varnir gegn afengisboli
Ekki skal dregið úr gildi björgunaraögeröa eftir aö menn hafa fallið fyrir áfengissýki,
en ekki má gleyma þýöingu fyrirbyggjandi aögeröa á sviöi áfengismálanna og gildi
varnarstarfs á þeim vettvangi.
Áfengismál eru einn þeirra
málaflokka/ sem stöðugt eru til
umræðu í þjóðfélaginu, enda af
mörgu að taka og vandamálin
yf irþyrmandi. Afleiðingar
áfengisnotkunar eru gífurlegar
og sá skattur, sem áfengið
heimtar árlega í formi tapaðra
vinnustunda, heimi Iisböls,
heilsutjóns og heilbrigðis-
kostnaðar verður seint metinn í
f járupphæðum.
Svo kaldhæðnislegt, sem það
nú er, þá er áfengissala ein
helsta tekjulind íslenska ríkisins,
og þótt háar upphæðir komi í
ríkiskassann árlega af þeirri sölu
er hætt við að kostnaður þjóð-
félagsins af áfengisneyslunni éti
alveg upp tekjurnar, ef dæmið
væri gert upp.
Sjónvarpið hefur undanfarin
kvöld flutt þætti um áfengismál
með megináherslu á meðferð
áfengissýki. Eflaust hefur þessi
umfjöllun vakið athygli margra
og haft verulegt gildi eins og önn-
ur umfjöllun í fjölmiðlum um
áfengismál.
Jóhannes Bergsveinsson yfir-
læknir, sem manna mest hefur
unnið að meðferð og endur-
hæfingu áfengissjúklinga, benti
á í lok sjónvarpsþáttarins um
áfengismálin í fyrrakvöld, að
þótt meðferðaraðstöðu hefði
verið komið upp hér á landi og
árangur á því sviði hefði batnað
verulega frá því sem áður var,
þá væri hann ekki svo góður að
fyrirbyggjandi aðgerða væri ekki
þörf.
I því sambandi taldi hann
nauðsynlegt að sköpuð yrði að-
staða til þess að kanna, hvaða
fyrirbyggjandi aðgerðir væru
líklegastar til þess að gefa besta
raun.
Ástæða er til að hyggja að þess-
um sjónarmiðum Jóhannesar.
Þótt björgunarstarf ið sé að sjálf-
sögðu mjög nauðsynlegt og
ánægjulegtsétil þess að vita, hve
mikill árangur hefur náðst á þvi
sviði, ekki síst eftir að samtök
áhugamanna um áfengisvanda-
málið komu til sögunnar, mega
menn ekki gleyma því að varnar-
starf á sviði áfengismálanna er
ekki síður brýnt, en björgunar-
starfið eftir að í óefni er komið.
Það upplýsinga- og fræðslu-
starf, sem unnið er á sviði
áfengismálanna bæði á vegum
hins opinbera og samtaka áhuga-
manna, er góðra gjalda vert, en
ekki er vafi á því að þetta starf
þarf að efla. Fátt er nauðsyn-
legra á sviði heilbrigðismála i
þjóðfélaginu en öflugt upp-
lýsingastarf sem liður í fyrir-
byggjandi heilsugálu.
Heilbrigðisstefnan hér á landi
ef i raun er hægt að tala um heil-
brigðisstefnu, hefur að því er
virðist fyrst og fremst miðað að
því að iækna fólk eftir að það
hef ur fengið sjúkdóma, en allt of
lítið verið gert til þess að koma í
veg fyrir sjúkdómana. Erlendis
hef ur sífellt verið farið meira inn
á þessa braut og hérlendis verður
á næstu árum að leggja megin-
áherslu á slíkt.
Kostnaðurinn við rekstur hvers
sjúkrarýmis á sjúkrahúsum
landsins er orðinn svo gíf urlegur,
að augu þeirra sem ferðinni ráða
í heilbrigðismálum, hljótá að
fara að opnast fyrir því, hve
mikið er í húfi að hægt sé að
koma í veg fyrir langa sjúkra-
húslegu sem flestra með fyrir-
byggjandi aðgerðum. Fé, sem
varið er til þess þáttar heil-
brigðismálanna er svo sannar-
lega góð f járfesting.
■ ■iHHHHaiHBiBBiHHBiDHHHiiHianaiHÍMIIHSIHiBIIHHBinnriBIHlHmH mm I
Opið bréf til Framkvæmdastofnunar:
Hvers vegna fæst ekki svar?
t vor gerði ég úttekt á
nýtingu frystihúsanna
i landinu og byggði á á-
ætlun, sem Fram-
kvæmdastofnun rikis-
ins, áætlanadeild, sendi
frá sér árið 1974. Áætl-
un þessi byggir, að þvi
er best verður séð, á
mjög itarlegum
mælingum á getu hús-
anna til afkasta og
framreiknar til þess
tima, sem áætlaðar
endurbætur hafa verið
gerðar á húsunum og
vinnslugetu þeirra. Sá
timi, sem áætlunin tek-
ur yfir er nú liðinn.
Nokkru eftir að ut-
tekt min var prentuð i
Visi sendi Helgi ólafs-
son hagfræðingur hjá
Framkvæmdastofnun
frá sér greinargerð í
Morgunblaðinu, þar
sem hann bendir á að
þessi umrædda áætlun
sé gömul orðin og eitt
og annað hafi farið
öðruvisi en ætlað var
um framkvæmd henn-
ar. Þvi sé hún ekki
nægilega traustur
grunnur til að byggja
úttekt, eins og mina, á.
Helgi Ólafsson segir
einnig i grein sinni:
,,Við verðum að gæta
þess, hvað sem líður
fullkomnum tækjabún-
aði, að frystihúsin búa
við hráefnisaðföng þar
sem óviðráðanlegar
sveiflur eiga sér stað á
hverju ári.............”
Tilmæli
Ekki fer ég i grafgötur meö aö
áætlanir raskast þótt geröar séu
af mikilli fyrirhyggju. Eigi aö
siöurhlýt égaö gera ráö fyrir aö
umrædd áætlun sé nothæfur
grunnur undir svo grófa úttekt,
sem mln var. I þvi efni hef ég
fyrir mér eftirfarandi rök:
1) Aætlunin er unnin af læröum
sérfræöingum.
2) Hún er unnin hjá Fram-
kvæmdastofnun rikisins, I
þeim tilgangi aö setja eins
styrkar stoöir undir búskap
þjóöarinnar og unnt er.
3) Langmestur hluti þess sem á-
ætlunin tekuryfir, er þekktur,
þ.e.a.s. mestur hluti frysti-
húsanna var þá þegar fullbú-
inn tækjum og búnaöi og i
fullu starfi. Nokkur hluti þess
sem á vantaöi, var þá ákveö-
inn og framkvæmdir hafnar,
en aöeins óverulegur hluti
hefur fariö ööruvisi en ætlaö
var og engin ástæöa til aö ætla
aö sá litli hluti hafi haft svo
afgerandi áhrif á niöurstööur
áætlunarinnar aö hann geri
niöurstööur minar aö hjómi
einu.
Eigi aö siöur vil ég hafa þaö
sem sannara reynist, i þessu
máli sem öörum. Því baö ég
Helga aö upplýsa hvaö eölilegt
væri aö telja margnefnda áætl-
un bera mikil frávik (+ eöa -f i
%) frá þvi sem nú er raun á um
afkastagetu frystihúsa lands-
manna. Einnig baö ég Helga aö
upplýsa af hvaöa sökum óviö-
ráöanlegt væri aö hafa stjórn á
hráefnisaöföngum frystihús-
anna.
Frá þvi er skemmst aö segja,
aöHelgi reit aöra grein um efn-
iö, sú varprentuöi Vfsi, þar sem
hann ræddimálin á viö og dreif,
en svaraði ekki fyrrgreindum
spurningum minum. Ég baö enn
um svör, en hef engin fengið.
Þar sem viöleitni min til aö fá
svör viö fyrrgreindum
spurningum hefur ekki borið ár-
angur , biö ég hér meö Eggert
Haukdal formann stjórnar
Framkvæmdastofnunar rikis-
ins, að hlutast til um aö viö-
unandi svör veröi gefin.
Eftirmáll
A þaö skal bent, og á þaö lögö
þung áhersla, aö hér er ekki
deilt um hégóma. Hér ræöur
ekki úrslitum hvor okkar Helga
erslyngariaöberja hinn oröum.
neðanmóls
Sigurjón Valdimarsson,
blaðamaöur skrifar hér
opið bréf til Fram-
kvæmdastofnunar ríkis-
ins og biður stjórnarfor-
mann hennar, Eggert
Haukdal, um svör við
spurningum, sem hann
telur sig ekki hafa fengið
hjá hagfræðingi hjá
stofnuninni, sem gert
hefur skrif Sigurjóns að
umtalsefni í blöðum.
Hérerá ferö stórt efnahagsmál,
sem varöar þjóöina miklu. Nú
skal ég skýra þaö nánar.
IjCttekt min leiöir i ljdsaöfjár
festing i frystihúsum er meira
en tvöföld á viö þarfir. Þaö er
þvi ekki einkamál Fram-
kvæmdastofnunar og frysti- |
húsaeigenda hvort stofnunin _
leggur fé i frekari uppbygg- I
ingu frystiiðnaðarins. Þvi ber
nauðsyn til að fá upplýst I
hvort úttekt min er i aðalat- _
riöum rétt eöa hvort undir- I
stööur hennar eru ónýtar.
2) Reynist svo vera, að undir- |
stööurnar haldi ekki, er full á- .
stæöa til aö spyrja margra |
spurninga um Framkvæmda- ■
stofnun rikisins, t.d. þessara: |
Til hvers var margnefnd á- m
ætlun gerö?, hvaö kostaöi aö ■
gera hana?, eru öll störf á- ■
ætlanadeildar merkt sama ■
marki? og aölokum getur það ■
leitt til hugleiöinga um hvaö I
gott hafi hlotist af störfum ■
stofnunarinnar og þá jafn- ■
framt um tilverurétt hennar. ■
3) Þaðermikil nauösyn vegna I
nýtingar fiskiskipaflotans og I
frystihúsanna aö hráefnisað- *
föngum húsanna verði
stjórnaö. Þaöer augljóst hvaö *
það hefur margháttaö hag- I
ræöi i för meö sér aö dreifa 1
vinnslunni sem jafnast á áriö. I
Færri skip þarf til aö afla hrá- [
efnisins, sem skapar lægra
hráefnisverö. Vinnslan verö-
ur ódýrari, þar sem yfirvinna í
veröur litil eöa engin. Starfs-
fdlk húsanna heíur örugga j
vinnu og öruggar tekjur, i
staö þrælkunar á sumum árs- |
timum og skorts á verkefnum ,
áöörum, ogaö siöustu má bú- B
ast viö mun betri nýtingu afl- s
ans.
Þvi bið ég um svör viö m
spurningum minum.
SV.