Morgunblaðið - 08.06.2002, Blaðsíða 47

MINNINGAR
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 8. JÚNÍ 2002 47
Margs er að minn-
ast, þótt leiðin yrði
ekki eins löng og við
hefðum öll viljað.
Minningarnar eru
margar, efst í huga mínum standa
allar þær stundir sem við áttum
saman á Húnabrautinni þar sem við
slitum barnsskónum saman. Margt
var brallað og ekki endilega alltaf
allt í fullri þökk foreldranna. Þar
sem þið Kristín systir voruð þremur
árum eldri en ég þótti ykkur oft við
hæfi að segja bara: Balli gerði það.
Eins og þegar þið skrúfuðuð frá
vatninu í kyndiklefanum og ég fékk
skammirnar. Það var ekki langt yfir
til afa og ömmu og þangað þótti okk-
ur alltaf gott að fara og fengum við
eitthvað gott í gogginn þegar þang-
að kom, en ekki verður frá öllu sagt
hér.
Þegar við vorum orðnir eldri lágu
leiðir okkar saman á Þórshöfn, þar
sem ég bjó, og varst þú hjá mér um
BALDUR REYNIR
BALDURSSON
✝ Baldur ReynirBaldursson
fæddist á Blönduósi
5. desember 1969.
Hann lést á Heil-
brigðisstofnuninni á
Blönduósi 24. maí
síðastliðinn og var
hann jarðsunginn frá
Blönduóskirkju 31.
maí.
tíma og vannst í fiski.
Ekki lástu á liði þínu ef
mig vantaði pössun, þú
varst eldri dóttur
minni, Huldu Kristínu,
sem skírð er í höfuðið á
Huldu móður þinni, af-
skaplega góður sem og
okkur öllum. Ekki get
ég annað en dáðst að
öllu því hugrekki og
æðruleysi sem þú
sýndir eftir að sjúk-
dómurinn fór að gera
vart við sig. Það var
alltaf sama brosið sem
tók á móti mér þegar
ég heimsótti þig. Ég trúi því að allt
hafi tilgang og þú hefðir ekki verið
tekinn frá okkur nema þín biði mik-
ilvægara hlutverk annars staðar.
Elsku Hulda, Stefán, Elísabet og
Jónína, guð blessi ykkur og veiti
ykkur styrk í sorginni.
Baldur Reynir Sigurðsson.
Þegar hringingin kom um að þú
værir dáinn voru tilfinningarnar
blendnar. Þú varst búinn að heyja
baráttu við sjúkdóm þinn um tíma
og standa af þér mörg áföll sem
hvert tók sinn toll og þegar kom að
leiðarlokum var mjög af þér dregið.
En hve ósanngjarnt það getur verið
hvernig möguleikum okkar er mis-
skipt og það að svo ungur maður
skuli ekki fá að njóta lífsins með ást-
vinum sínum er nokkuð sem enginn
skilur.
Æska okkar var samofin margra
hluta vegna, við vorum fændsystkin,
bekkjarsystkin, leikfélagar og
bjuggum í sama húsi. Flestar æsku-
minningar mínar eru tengdar þér og
ýmsum uppákomum hjá okkur, ým-
ist uppi eða niðri á Húnabrautinni.
Það var þó stundum eins og þið
Baldur bróðir væruð bundnir ein-
hverjum stríðnisböndum gagnvart
mér eins og þegar þið læstuð mig úti
á svölum, í rigningu, á peysunni og
ég mátti dúsa þar skjálfandi úr
kulda heilt eftirmiðdegi því þið viss-
uð ekkert hvar ég var, eða svo sögð-
uð þið.
Já, það var mikið brallað, úti í
mjólkurstöð að ná sér í mjólkur-
vindla, hjúkra veikum dýrum og
lengi mætti telja. Við upphaf ung-
lingsáranna skildi svo leiðir, þið
fluttuð vestur á Ísafjörð og við aust-
ur á Þórshöfn. Það kom þó fyrir að
við hittumst á miðri leið hjá ömmu
og afa meðan þau voru á lífi. Ég hitti
þig aðeins einu sinni eftir að þú
varst orðinn veikur og var ekki bil-
bug á þér að finna, þú varst glaður
og kátur þrátt fyrir allt.
Nú er svo komið að þú ert kominn
yfir til ömmu og afa eins og svo oft
áður og efast ég ekki um móttökurn-
ar hjá þeim og föður þínum. En ljúf-
ar grallaraspóaminningarnar mínar
um þig og leiki okkar munu fylgja
mér um ókomna tíð.
Elsku Hulda, Stefán, Jónína og
Elísabet, ég votta ykkur mína
dýpstu samúð.
Kristín Sigurey.
✝ Guðný Klara Lár-usdóttir fæddist í
Skarði í Gönguskörð-
um í Skagafjarðar-
sýslu 25. ágúst 1906.
Hún lést á Sjúkrahúsi
Skagfirðinga á Sauð-
árkróki 28. maí síð-
astliðinn. Foreldrar
hennar voru hjónin
Lárus Jón Stefáns-
son, f. 17. september
1854, d. 28. apríl
1929, og Sigríður
Björg Sveinsdóttir, f.
15. júní 1865, d. 5.
ágúst 1957, sem
bjuggu lengi í Skarði. Alsystkini
Klöru voru ellefu, en hálfsystkini
átta, og eru þau öll látin.
Hinn 16. desember 1933 giftist
Klara Guðmundi Halldórssyni, f.
18. ágúst 1904 á Eldjárnsstöðum í
Blöndudal í Húnavatnssýslu, d. 1.
janúar 1989 á Sjúkrahúsi Skagfirð-
inga á Sauðárkróki. Foreldrar hans
dóttir er Guðný Klara, f. 7. desem-
ber 1990; Frances Anne Yaggie, f.
13. október 1959. Hún var ættleidd
af bandarískum hjónum. Jóhann
var giftur Önnu Þóru Pálsdóttur, f.
16. júní 1939. Börn Jóhanns og
Önnu eru Gróa Jóhannsdóttir, f. 3.
ágúst 1965, maki Arnaldur Sig-
urðsson, f. 6. ágúst 1964, þeirra
synir eru Sigurður Borgar, f. 30.
ágúst 1983, og Jóhann Snær, f. 11.
september 1987; Guðný Jóhanns-
dóttir, f. 6. apríl 1967, fyrri maki
Guðnýjar er Einar Már Aðalsteins-
son, f. 28. september 1966, þeirra
dætur eru Ingunn Þóra, f. 20. febr-
úar 1985, og Eva Rún, f. 24. ágúst
1991, seinni maki Guðnýjar er Jón
Einarsson, f. 2. desember 1967,
þeirra sonur er Alex, f. 11. janúar
2001; Fríða Jóhannsdóttir, f. 20. júlí
1972, maki Magnús Guðmundsson
Waage, f. 4. desember 1969.
Klara ólst upp hjá foreldrum sín-
um í Skarði. Hún var búsett á Sauð-
árkróki og í Skarði á árunum 1929-
1938, í Ytri-Njarðvík 1938–1939, í
Keflavík 1939–1983 og á Sauðár-
króki 1983 til æviloka.
Útför Klöru fer fram frá Sauð-
árkrókskirkju í dag og hefst at-
höfnin klukkan 14.
voru hjónin Halldór
Jóhannes Halldórsson,
f. 22. maí 1862, d. 28.
júní 1940, og Guðrún
Gísladóttir, f. 30. des-
ember 1863, d. 11. júní
1951, sem bjuggu um
skeið á Eldjárnsstöð-
um. Einkabarn Klöru
og Guðmundar er Guð-
mundur Jóhann Guð-
mundsson, f. 15. des-
ember 1934 á
Sauðárkróki, hús-
gagnabólstrari og
hljóðfæraleikari í
Keflavík. Sambýlis-
kona hans er Þórey Sigurrós Ei-
ríksdóttir, f. 18. janúar 1935. Jó-
hann var trúlofaður Valdísi Marínu
Valdimarsdóttur, f. 5. september
1935. Börn Jóhanns og Valdísar
eru Guðmundur Sigurður Jóhanns-
son, f. 15. júlí 1958, fyrrverandi
maki hans er Freyja Auður Guð-
mundsdóttir, f. 24. maí 1948, þeirra
Elsku amma, nú hefur þú kvatt
þennan heim á 96. aldursári. Það er
alltaf svo sárt þegar þessu lýkur, en
við höfum allar minningarnar um
þig hjá okkur og munum við varð-
veita þær vel. Guð veri með þér og
afa, við vitum að þið eruð saman
núna og ykkur líður vel.
Við viljum þakka starfsfólki
sjúkrahúss Skagfirðinga fyrir góða
og yndislega umönnun.
Kallið er komið,
komin er nú stundin,
vinaskilnaðar viðkvæm stund.
Vinirnir kveðja
vininn sinn látna,
er sefur hér hinn síðsta blund.
Margs er að minnast,
margt er hér að þakka.
Guði sé lof fyrir liðna tíð.
Margs er að minnast,
margs er að sakna.
Guð þerri tregatárin stríð.
Farð þú í friði,
friður Guðs þig blessi,
hafðu þökk fyrir allt og allt.
Gekkst þú með Guði,
Guð þér nú fylgi,
hans dýrðarhnoss þú hljóta skalt.
(V. Briem)
Elsku amma, takk fyrir allt sem
þú gafst okkur. Guð blessi þig og
minningu þína.
Gróa, Guðný og Fríða.
Amma mín, Klara Lárusdóttir,
var næstyngst í röð tólf alsystkina.
Hún ólst upp hjá foreldrum sínum
og vandist ung við öll þau störf, sem
leysa þurfti af hendi á stóru sveita-
heimili. Þótt börnin væru mörg og
efni fremur af skornum skammti,
komst heimilið undra vel af, enda
fjölskyldan samhent í besta lagi og
lífsgleði og bjartsýni mjög einkenn-
andi fyrir Skarðsheimilið. Klara
naut uppfræðslu í sveit sinni, eftir
því sem þá gerðist, en farskóli var
þá í sveitum. Lagði hún sig mjög
fram við námið og náði bestri
frammistöðu af bekkjarsystkinum
sínum á lokaprófi, en átti ekki kost
á frekari skólamenntun, og harmaði
það hlutskipti sitt alla tíð.
Klara var þjónustustúlka hjá
séra Sigfúsi Jónssyni á Sauðárkróki
part úr vetrinum 1929–930 og aur-
aði þá saman fyrir prjónavél. Hafði
hún að mestu framfæri sitt af
prjónaskap fyrstu hjúskaparárin á
Sauðárkróki, því Guðmundur mað-
ur hennar var þá löngum heilsuveill
og lítt fær til vinnu. Þau unnu sam-
an í síld á Siglufirði tvö sumur áður
en þau fluttust suður, og framan af
búskap sínum syðra höfðu þau kýr
og hænsni og drýgðu tekjur sínar
með því að selja mjólk og egg. Á
fyrstu árum sínum í Keflavík vann
Klara við fiskverkun og síðar við af-
greiðslustörf um nokkurt skeið.
Hún aðstoðaði mann sinn einnig við
húsgagnabólstrun, en hann var í
áratugi eini starfandi bólstrarinn í
Keflavík. En lengstan hluta ævi
sinnar var Klara heimavinnandi
húsmóðir og lagði í það allan sinn
metnað og atorku. Hún var lengi
meðlimur í Kvenfélagi Keflavíkur,
en ekki sérlega virk í starfsemi
þess.
Klara var í lægra meðallagi á
vöxt, dökkeyg, með ræktarlegt
dökkjarpt hár, gerðarleg og svip-
mikil. Hún var á yngri árum með
glæsilegustu konum, spengileg og
vel vaxin, en gerðist holdug á
miðjum aldri. Hún var ættrækin og
siðavönd, fyrirmyndarhúsmóðir,
gestrisin og veitul, mjög brjóstgóð
manneskja, sem mátti ekkert aumt
sjá án þess að reyna að bæta þörf
þess, hafði mikið yndi af börnum og
var þeim ákaflega góð. Hún hafði
ágæta eðlisgreind og kímnigáfu,
var oft spaugsöm og launglettin, en
átti til geysimikið skap og gat orðið
afar hvöss í geði og orði, ef því var
að skipta. En þegar á reyndi bar
hjartagæskan oftast geðríkið ofur-
liði. Hún var mjög einbeitt og fylgin
sér og tjóaði engum að ætla að hafa
áhrif á fastmótaðar skoðanir henn-
ar á mönnum og málefnum. Þó átti
hún til að sjá sig um hönd, ef henni
fannst sjálfri eftir nánari yfirvegun,
að hún hefði gert fólki rangt til eða
farið offari, enda mála sannast að
hún mátti ekki vamm sitt vita á
neinu sviði. Hún æðraðist gjarnan
yfir smámunum, sem svo eru kall-
aðir, en haggaðist síður þegar
meira gekk á. Hún trúði staðfast-
lega á Guð og framhaldslíf og að-
hylltist kenningar spíritista um ei-
lífðarmálin. Hún bar sterkar taugar
til átthaganna og var stolt af því að
vera Skagfirðingur.
Klara var handlagin og list-
hneigð, dugleg og vandvirk, ötul og
samviskusöm í öllum þeim störfum,
sem hún tók sér fyrir hendur á lífs-
leiðinni. Henni fórust afgreiðslu-
störf með afbrigðum vel úr hendi og
var mjög vel liðin af öllum þeim,
sem áttu saman við hana að sælda á
þeim vettvangi, jafnt samstarfsfólki
sem viðskiptavinum. En aðalstarfs-
vettvangur hennar var þó jafnan
heimilið, þar sem hún lagði sig alla
fram um að láta þeim líða vel sem
voru innan hennar veggja, jafnt
heimafólki sem gestum.
Því hefur verið slegið fram, að
það beri vott um gott hjartalag að
láta sér annt um börn og gamal-
menni, og það gerði amma sann-
arlega. Móður sína, Sigríði Björgu
Sveinsdóttur, tók hún inn á heimili
sitt, eftir að gamla konan var orðin
ekkja, og dvaldist hún hjá henni á
þrettánda ár og andaðist í skjóli
hennar í Keflavík. Heyrði ég ömmu
oft minnast á það, hversu ánægð
hún hefði verið yfir því að geta hlúð
að móður sinni í ellinni, en mjög
kært var með þeim mæðgum. Sjálf-
um er mér minnisstætt hversu frá-
bæra ástúð og umhyggjusemi
amma sýndi afa, þegar hún hjúkr-
aði honum í banalegunni, en hún
hafði hann heima hjá sér í lengstu
lög til að geta hlynnt sem best að
honum, þrátt fyrir margs konar
óþægindi og erfiðleika, sem því
fylgdu.
Systir ömmu, Fanný Sigríður
Lárusdóttir, dvaldist um áratuga
skeið á heimili hennar í Keflavík,
frænkur hennar, Óla, Sigríður og
Þórunn Halldórsdætur, voru þar
heimagangar í uppvexti, og við Sig-
ríði Jóhannsdóttur, dóttur Ólu, tóku
amma og afi sérstöku ástfóstri. Þær
systur guldu svo gömlu hjónunum
fornar velgerðir með frábærri
ræktarsemi, og ein þeirra, Sigríður
Halldórsdóttir, lét dóttur sína heita
í höfuðið á ömmu. Af sjálfum mér er
það að segja, að skömmu eftir sam-
vistaslit foreldra minna, tóku amma
og afi mig í fóstur og ólu mig upp
sem sitt eigið barn, og betri fóstur-
foreldra er ekki hægt að hugsa sér.
Hálfsystur mínar, Gróa, Guðný og
Fríða Jóhannsdætur, voru einnig
heimagangar á heimili gömlu
hjónanna á sínum uppvaxtarárum,
og eiga þaðan margar góðar minn-
ingar. Þegar ég eignaðist dóttur
mína, Guðnýju Klöru, varð hún
strax augasteinn og yndi gömlu
konunnar, enda eina langömmu-
barnið sem hún hafði innan seiling-
ar, og get ég fullyrt það að amma
hefur í raun ekki haft minni veg og
vanda af uppeldi nöfnu sinnar en
við foreldrarnir, sem slitum sam-
vistum skömmu eftir fæðingu henn-
ar. Einhverjar sælustu stundir
gömlu konunnar á seinni árum voru
þegar systur mínar komu í heim-
sókn með maka sína og börn og
þegar pabbi og sambýliskona hans
sóttu hana heim. Amma tók líka
ástfóstri við börn, sem voru henni
algjörlega vandalaus. Fyrir nokkr-
um árum bjuggu í tvíbýli við hana
ung hjón, Kristófer Jacobson Reyes
og Guðrún Anna Stefánsdóttir, með
bráðungri dóttur sinni Katrínu
Söru. Hafði gamla konan mikið yndi
af barninu, var óþreytandi að bjóða
því inn til sín, leika við það og víkja
að því einhverju góðu.
Amma fórnaði heimilinu öllu og
hefði gjarnan mátt taka sér meiri
tíma fyrir sjálfa sig og áhugamál
sín. Hún hafði gaman af söng og
tónlist, en orgel var til á bernsku-
heimili hennar í Skarði. Á yngri ár-
um var hún stuttan tíma í Kirkju-
kór Sauðárkrókskirkju. Afa gaf hún
orgel í afmælisgjöf, þegar hann
varð fimmtugur, og spiluðu þau
bæði á það, hann þó meira. Þau
tóku stundum lagið saman, einkum
á ferðalögum, og einnig höfðu þau
gaman af því að grípa í spil og tafl.
Amma var frábær hannyrðakona og
eru útsaumsmyndir hennar, sem
enn eru varðveittar, sannkölluð
meistaraverk. Á Keflavíkurárum
sínum sótti hún námskeið í ýmis
konar handverki, svo sem flos-
myndagerð, leðurþrykkingu og tau-
málun. Eitt af mörgu sem hún gaf
mér er seðlaveski úr leðri, sem hún
bjó sjálf til og skreytti fallega með
mynd af fossi. Einnig gaf hún mér
púða sem hún málaði á fiðrilda-
myndir.
Amma hafði gaman af blómum og
fékk á yngri árum lítils háttar til-
sögn í garðyrkju hjá Lilju Sigurð-
ardóttur kennslukonu á Víðivöllum
í Blönduhlíð. Þau afi byggðu sér lít-
ið og snoturt einbýlishús í Keflavík,
sem þau nefndu Heiðarbýli, og
bjuggu þar árin 1943–965. Sunnan-
vert við húsið gerðu þau sér lítinn
garð, þar sem þau plöntuðu nokkr-
um trjám og blómum af ýmsu tagi,
og varð þar fagurt um að litast, er
fram liðu stundir. Amma var líka
með pottablóm inni á heimilinu og
hirti ákaflega vel um þau.
Amma og afi fluttust í raun nauð-
ug suður yfir heiðar vegna þess
bágborna atvinnuástands sem þá
var í Skagafirði, og söknuðu alltaf
Norðurlands, einkum þó amma. En
eftir að afi hafði sest í helgan stein
og fengið rekstur bólstrunarinnar
alfarið í hendur föður mínum, tóku
gömlu hjónin sig upp og fluttust bú-
ferlum sunnan frá Keflavík norður
á Sauðárkrók eftir 45 ára veru
syðra. Var þá sem þau yrðu ung í
annað sinn. Urðu þau fljótt mjög
virk í félagsstarfi eldri borgara á
Sauðárkróki, sóttu af mesta kappi
föndurnámskeið, spilasamkomur og
kaffisamsæti í Safnaðarheimili
Sauðárkrókskirkju, og tóku þátt í
skipulögðum hópferðum á sumrin.
Mér er sérstaklega minnisstætt,
þegar þau sóttu hóf sem haldið var í
Húnaveri árið 1984 í tilefni af sex-
tugsafmæli Karlakórs Bólstaðar-
hlíðarhrepps, og dönsuðu þar af
hjartans lyst, og yfirgáfu ekki sam-
komuna fyrr en hún var úti klukkan
fjögur um morguninn. En eftir að
afi dó, dró amma sig smátt og smátt
í hlé, og síðustu árin sem hún lifði
var helsta afþreying hennar að
horfa á sjónvarp eða leggja kapal.
Alltaf var hún jafn sæl með það að
hafa flust norður aftur.
Amma var barn síns tíma, mótuð
fyrir lífstíð af þeim aðstæðum, sem
voru ríkjandi á Íslandi á hennar
uppvaxtarárum, þegar fátæktin og
baslið þjöppuðu fólki saman, ólu
með því samkennd og samhyggð og
ýttu undir fornar dyggðir, svo sem
gestrisni, orðheldni, skilvísi, reglu-
semi, nýtni og sparsemi. Kröfurnar
til lífsins voru ekki miklar á nútíma-
mælikvarða, enda litlum eða engum
samanburði til að dreifa við önnur
og meiri lífsgæði. En þegar leið á
öldina fór hagur fólks almennt að
vænkast af því að úrræðum fjölgaði.
Amma harmaði alltaf það hlut-
skipti sitt að eiga ekki kost á lang-
skólanámi, enda þarf ekki að efa, að
hún hefði vel getað komist langt á
menntabrautinni með það atgervi
sem hún hlaut í vöggugjöf, ef hún
hefði fengið að læra eins og hugur
hennar stóð til. En í sameiningu
unnu þau amma og afi sig upp úr fá-
tækt til bjargálna, eignuðust fallegt
heimili, og áunnu sér vinsældir og
virðingu hjá samferðamönnum sín-
um.
Amma mín og afi, Klara og Guð-
mundur, eru þær manneskjur, sem
ég stend í mestri þakkarskuld við,
bæði fyrir uppfóstrið og ýmsar aðr-
ar velgerðir fyrr og síðar. Ég kveð
ömmu með þökk og virðingu, og
votta pabba, systrum mínum, dótt-
ur minni og öðrum aðstandendum
dýpstu samúð mína.
Guðmundur Sigurður
Jóhannsson.
GUÐNÝ KLARA
LÁRUSDÓTTIR