Morgunblaðið - 02.03.2003, Blaðsíða 2

2 B SUNNUDAGUR 2. MARS 2003 MORGUNBLAÐIÐ
„Það er hins vegar allt-
af dálítið stressandi að
syngja franska óperu á
frönsku fyrir franska
áheyrendur og það í
Bastillunni, sem er
ekki auðveldasta húsið
hvað áheyrendur
áhrærir.“
K
ristinn Sigmundsson fer um
þessar mundir með hlutverk
Mefistós í óperu Gounods,
Faust, á fjölum Bastillu-
óperunnar í París. Kvöldið
fyrir frumsýningu veitti stór-
bassinn viðtal við Signu-
bakka. Við Kristinn mæltum okkur mót á litlu
kaffihúsi í nágrenni Notre-Dame kirkjunnar,
en hann heldur til í íbúð þar í nágrenninu á
meðan á sýningum stendur. Þessi stóri mað-
ur var hálfyfirþyrmandi við litla kringlótta
kaffihúsaborðið og eins hafði ég áhyggjur af
gustinum frá útidyrunum sem blés í bakið á
honum í hvert skipti sem einhver opnaði
dyrnar – og frumsýningin á morgun. Kristinn
virtist hins vegar ekki hafa miklar áhyggjur
af þessu, en fór þó aftur í jakkann sem hann
hafði lagt á stólbakið.
Klukkan er átta á þriðjudagskvöldi og tæp-
ur sólarhringur í frumsýningu. Kristinn segir
undanfarinn hálfan mánuð – sem er allt æf-
ingatímabilið – hafa verið mjög strembinn og
yfirleitt æft frá tíu á morgnana til tíu á kvöld-
in. Engu að síður hafi æfingarnar þó gengið
mjög vel. Hlutverk Mefistós er stórt og lík-
lega það stærsta í þessari uppfærslu, en
mörgu er sleppt eins og gjarnan er gert.
Hlutverkið er sennilega það stærsta sem
Kristinn hefur sungið í Bastilluóperunni.
Hann hefur þó áður bæði farið með hlutverk
Heinrichs í Lohengrin Wagners, Zaccharia í
Nabucco Verdis og Mustafa í óperu Rossinis,
Ítalska stúlkan í Alsír, og eru þetta allt hlut-
verk af svipaðri stærð.
Kristinn er orðinn heimavanur í Bastillu-
óperunni. Hann söng fyrst á fjölum hennar
árið 1994 er hann fór með hlutverk annars
Mefistós, þá í óperu Hectors Berlioz, La
Damnation de Faust, en báðar óperurnar
eru byggðar á samnefndu verki Goethes
frá 18. öld. Þau eru mörg tónskáldin sem
hafa fengið innblástur úr þessu magn-
aða verki, til dæmis Schumann
(Faustszenen), Boito (Mefistofele) og
niðurlagið úr 8. sinfóníu Mahlers er
tekið beint úr Faust. Kristinn hefur
nokkrum sungið Mefistó í óperu Berlioz
og einnig í verki Schumanns, en þetta er
í fyrsta skipti sem honum gefst tækifæri
á að túlka útgáfu Gounods af þessum
forna fjanda.
– Það má segja að þú sért með skratt-
ann á hælunum?
„Já, það bætist óðum í safnið og
þetta er hlutverk sem mig hefur lengi
langað til að spreyta mig á, en hef ver-
ið pínulítið hræddur við til þessa. Það
er einkum og sérílagi kvöldsöng-
urinn, serenade, í fjórða þætti sem
hefur alltaf vaxið mér í augum.
Hann endar á hlátri upp á G, sem er
svona grensutónn fyrir flesta bassa.
Að öðru leyti er hlutverkið ekki svo
erfitt, að minnsta kosti ekki tónlist-
arlega. Aðstandendur óperunnar
lögðu hart að mér að taka hlut-
verkið og svo fór að ég lét undan og
sé ekki eftir því. Mig hefur alltaf
langað að spreyta mig á hlutverkinu
og kannski þurfti bara aðeins að ýta
mér út í þetta. Það er gaman að
spreyta sig á þessum margslungna
karakter og lita hann mismunandi lit-
um eftir kröfum ólíkra tónskálda.“
– Hvorn kanntu betur við, Mefistó
meistara Berlioz eða þann sem þú ert
að kljást við núna?
„Þetta eru að mörgu leyti ólíkir kar-
akterar. Það er miklu meiri húmor í
Mefistó Gounods og fleiri litir í honum, á
meðan Berlioz er svolítið svarthvítur,
það er hann er annaðhvort ljóðrænn og
ljúfur eða kaldur og grimmur, sem í aðra
röndina er meira spennandi því hann er
eins konar „skítsófren“ og mjög ýktur að
sumu leyti. Hjá Gounod eru á hinn bóg-
inn allir þessir litir og það kemur skýrar
fram en hjá Berlioz hvernig djöfsi
stjórnar öllu heila klabbinu. Það eru t.d.
stórir kaflar hjá Berlioz þar sem hann
kemur ekki fyrir, á meðan Gounod hef-
ur hann á sviðinu nánast allan tímann.“
Wagner í flest mál
– Hvað er svo á döfinni hjá þér í Par-
ísaróperunni?
„Í apríl fer ég með hlutverk Gurnem-
anz í Parsifal eftir Wagner, en það er
eitt stærsta bassahlutverk tónbók-
menntanna og eftir sumarfríið bíður
Wagner mín svo enn í París. Ég syng
bæði í Meistarasöngvurunum og Hol-
lendingnum fljúgandi í haust.“
– Þeir hljóta að vera ánægðir með
þig hér í París því þú syngur í hverri uppfærslunni á
fætur annarri?
„Mér er sagt að enginn einn söngvari hafi sungið
jafnoft í Bastilunni og ég á undanförnum árum. Ég
reyni bara alltaf að gera mitt besta og vera
með mitt á hreinu og ligg vel og lengi yfir
hlutunum.“
– Hvaða Íslendingar aðrir hafa
komið fram í Parísaróperunni?
„Ég veit ekki til þess að aðrir
en ég, Gunnar Guðbjörnsson
og Bjarni Thor Kristinsson
hafi sungið hér. Í vor bætist
Guðjón Óskarsson svo í
hópinn, en hann mun
syngja ásamt mér í
uppfærslunni á Parsi-
fal.“
– Þú syngur mest í
Mið-Evrópu, en hef-
ur þó bæði komið við
í Mekka margra
söngvara, Scala í
Mílanó og eins í Met-
rópólítanóperunni í
New York.
„Það er rétt, ég
syng til dæmis sáralít-
ið á Ítalíu, en hef þó
sungið þar í fjórum
uppfærslum: Í Rín-
argulli Wagners bæði
á Scala og í Tórínó-
óperunni, Lafði Mac-
beth frá Mstensk eftir
Sjostakovits og í Töfra-
flautu Mozarts í Flór-
ens. Nú í vor skýst ég
svo frá París til að
syngja í Parsifal um
páskana. Mér þykir
gott að syngja í Banda-
ríkjunum og vildi
gjarnan gera meira af
því. Ég hlakka því
mikið til að fara til
San Francisco í vor
til að syngja „Faust-
Mefistó“.“
Of upptekinn fyrir
Domingo
Oft er sagt að eitt
aðaleinkenni
sannra listamanna
sé hógværð og
auðmýkt gagnvart list sinni, en það er eins og
almenningur átti sig ekki á þessu í mörgum
tilvikum og haldi alltaf að sú tunnan sem
hæst glymur í sé sú besta. Kristinn er svo
sannarlega hógværðin uppmáluð og maður
verður eiginlega hálfhissa eftir því sem á líð-
ur viðtalið að söngvarinn reynir eftir bestu
getu að draga úr eigin afrekum.
Það kemur á daginn er minnst er á Banda-
ríkin að Kristinn hefur bara sungið á fjölum
eins óperuhúss þar í landi og það í Metrópól-
ítanóperunni, í óperunum Don Giovanni eftir
Mozart og Valkyrjum Wagners. Hann segir
að James Levine, aðalstjórnandi þar, sé einn
frábærasti hljómsveitarstjóri sem hann hafi
unnið með. Hann bókstaflega beri mann á
örmum sér í gegnum óperuna. Einn af með-
söngvurum Kristins í Valkyrjunum var eng-
inn annar en tenórinn ástsæli Placido Dom-
ingo og er ég forvitnast meira um samskipti
hans og Domingo kemur í ljós að sá síð-
arnefndi, sem er aðalstjórnandi óperunnar í
Washington D.C., hefur oft boðið Kristni að
koma og syngja í uppfærslum hjá húsinu og
það sama á við um Levine. Ég kvái og spyr af
hverju í ósköpunum hann syngi ekki meira
með þeim.
„Það er nú einu sinni þannig í óperuheim-
inum að oft eru söngvarar bókaðir mörg ár
fram í tímann og algengt er að húsin skipu-
leggi dagskrá sína tvö til þrjú ár fram í tím-
ann. Ég er svo heppinn að vera bókaður langt
fram í tímann, en það hefur líka sína ókosti.
Jafnvel þó að ég syngi einhverja rullu sem
mér finnst vera góð, þá getur liðið langur tími
þangað til ég fæ að spreyta mig á henni aftur.
Eins er það með stjórnendur. Það geta verið
frábær tilboð og frábærir stjórnendur sem
freista, en maður hleypur ekki frá gerðum
samningum, að minnsta kosti ekki ég, því
slíkt kemur alltaf í bakið á fólki seinna meir.
Domingo og Levine eru dæmi um frábæra
listamenn og ég mun nota hvert tækifæri
sem gefst til að vinna með þeim. Ég var svo
heppinn að fá tækifæri til að vinna með Lev-
ine [fyrir uppsetninguna í Metrópólítan óp-
erunni] í München í Óþelló eftir Verdi og svo
er ég reyndar bókaður 2005 í Metró-
pólítanóperuna í aðra óperu eftir Gounod,
Rómeó og Júlíu, sem hann mun einnig
stjórna.“
Þess má geta að í hittifyrra átti Domingo
stórt sviðsafmæli og var Kristinn einn þeirra
sem beðnir voru um að syngja á tónleikum
sem haldnir voru Í Metrópólítan-óperunni til
heiðurs meistaranum og taldi hann það mik-
inn heiður. Kristinn komst því miður ekki til
að syngja við þetta tækifæri vegna anna.
– Hver eru svo draumahlutverkin sem þú
myndir vilja leggja áherslu á ef mögulegt
væri?
„Það eru nokkur hlutverk sem ég hef sung-
ið sem ég myndi endilega vilja gera oftar, t.d.
Filippo II, Spánarkonungur, í Don Carlos
eftir Verdi og Zaccaria í Nabucco Verdis.
Eins er hlutverk Gurnemanz ofarlega á lista
hjá mér. Það líður ekki á löngu þar til ég fæ
að syngja það í Bastillunni þar sem Parsifal
verður settur upp nú í vor eins og ég sagði áð-
an. Mefistó Gounods og Berlioz fæ ég von-
andi að syngja áfram af og til og eins er með
hlutverk Ochs baróns í „Der Rosenkavalier“
eftir Richard Strauss. Það er sagt um Ochs,
að ekki sé hægt að dæma almennilega um
frammistöðu söngvarans í hlutverkinu fyrr
en hann hefur sungið það að minnsta kosti 25
sinnum, því það sé fyrst þá sem maður geti
farið að slaka á gagnvart hlutverkinu.
Þetta eru þessi bitastæðu hlutverk sem
maður er búinn að leggja heilmikla vinnu í og
myndi náttúrlega vilja geta notað og nýtt sem
best þann undirbúning. Mefistó-hlutverkið
höfðar sterkt til mín, en það er hins vegar
alltaf dálítið stressandi að syngja franska óp-
eru á frönsku fyrir franska áheyrendur og
það í Bastillunni, sem er ekki auðveldasta
húsið hvað áheyrendur áhrærir. Ég fékk hins
vegar góðar viðtökur á generalprufunni svo
maður bara vonar og gerir sitt besta.“
Kristinn segir ennfremur, að svörun áheyr-
enda skipti hann mun meira máli heldur en
eitthvað sem svokallaðir sérfræðingar skrifi
og sjálfur les hann aldrei gagnrýni fyrr en
öllum sýningum er lokið, ef hann þá les hana.
Hann nefnir í þessu sambandi skondið dæmi
af gagnrýnanda hjá hinu virta þýska blaði
Frankfurter Allgemeine. „Sá hafði skrifað
um uppsetningu á óperunni Faust eftir Goun-
od og þekkti óperuna ekki betur en svo, að
hann úthúðaði þeim sem söng Mefistó, en
hældi í hástert þeim sem söng bassa-
hlutverkið í kirkjuatriðinu án þess að vita að
það var sami söngvarinn og hann hafði áður
skrifað svo illa um. Eins og allir vita sem
þekkja verkið, syngur Mefistó einnig í þessu
atriði. Þessi dómur sagði þess vegna mest um
gagnrýnandann. Ég hef afskaplega lítinn
áhuga á blaðadómum þó að þeir hafi oftast
verið mér vinsamlegir. Mig skiptir miklu
meira máli að þeir sem ég syng fyrir, fólkið í
salnum, kunni að meta það sem ég geri.“
Níu á móti þremur
Eins og flestir lesendur munu ráða í af
ofangreindu er Kristinn ekki mikið í Kópa-
Með kölska
á hælunum
Ljósmynd/ Eric Mahoudeau
Mefistó örvar Faust til dáða við að táldraga hina fögru Margarítu í þriðja þætti.
Mefistó leiðir Faust frá Margarítu í lok óperunnar. Honum
tókst ekki að spilla þeirri hreinu sál, en hefur þó altént
ótvíræð tök á Faust.