Morgunblaðið - 26.05.2003, Blaðsíða 19

Morgunblaðið - 26.05.2003, Blaðsíða 19
MORGUNBLAÐIÐ MÁNUDAGUR 26. MAÍ 2003 19 ti ótta ru til- að ru hægri- g- að m dug- órn. egja instri- elferð- Í kring- érstök droðann á órnir imönn- nn kunni r hægri- ina að ssa goð- æða um sem Þegar nstri- aukin akerfinu mri fjár- ðreynd m gildum hugtök á firborð- tilgangi. Vinstrimenn hafa hins vegar ekki verið jafn snjallir við að benda á slaka fjármálastjórnun hægrimanna. Þeir gætu spurt spurninga eins og: Er það góð efna- hagsstjórnun að selja eignir almennings á und- irverði? Er það ekki allt eins gott og að selja bílinn sinn eða íbúðina á of lágu verði? Og ef efnahags- stjórnin er svona góð hvernig stendur á því að venju- lega fólkið í landinu er skuldugra en nokkru sinni fyrr? Ungt fólk stendur frammi fyrir verulegum skuldum þegar það er komið undir þrítugt, komið með námslánapakkann á bakið, íbúð og jafnvel bíl. Við búum í samfélagi sem gengur út á að lána fólki fyrir öllu og margir freistast til að nýta sér þetta kerfi. Og eyða svo lífinu í baslið. Er það góð efna- hagsstjórnun? Hitt meginatriðið sem talið er loða við vinstrimenn er hinn svokallaði glundroði. Þetta rökstyðja hægri- menn með því að vinstristjórnirnar 1971–1974 og 1978–1979 hafi sprungið. Þeir gleyma iðulega að minnast til að mynda á hægristjórnina sem sat á ár- unum 1987–1988 og sprakk svo með hvelli. Í fram- haldinu var mynduð vinstristjórn sem sat út kjör- tímabilið. Þá er stundum rætt um tímabilið 1978–1982 í borgarstjórn Reykjavíkur sem glundroðatíma en þá mynduðu Alþýðubandalag, Al- þýðuflokkur og Framsóknarflokkur meirihluta. Vissulega greindi menn þar innanborðs á um hluti og sjálfstæðismenn nýttu sér það – töluðu um sund- urlyndi vinstrimanna sem hefti eðlilega stjórn borg- arinnar. En þá er komið að þeirri goðsögn að í pólitík sé best stjórnað með því að hafa einn sterkan leiðtoga og einn samhentan flokk sem fylkir sér að baki hon- um. Í Sjálfstæðisflokknum hefur þetta gengið út í slíkar öfgar að menn eru kallaðir illum nöfnum ef þá greinir á við flokkinn og þeir hrekjast úr flokknum. Sú skoðun að stjórn landsins sé best komið hjá slík- um flokki er auðvitað ekkert annað en pólitík. Önnur pólitísk skoðun gæti verið sú að umræða þar sem ólíkar skoðanir fá að koma fram og menn neyðast til að miðla málum til að finna bestu lausnina sé einmitt mun betri og lýðræðislegri stjórnunarstíll. Þar af leiðandi sé ekkert sem útiloki þriggja flokka stjórnir og ekkert sem segi að þær stjórni landinu verr en þær ríkisstjórnir sem einungis hafa tvo flokka innan- borðs. Hægrimenn geta þó hrósað sér af einu. Þeim hefur tekist að koma orðræðu sinni þannig á framfæri að í huga mjög margra er hún orðin að ópólitískum og óumdeildum sannindum. Þannig er óttinn við vinstri- stjórnina hreint ekki bundinn við hægrimenn. Hann má finna í öllum flokkum, ekki síst þeim sem vilja sækja inn á miðjuna. Ný stjórn minnir vinstrimenn hins vegar á það verkefni sem þeir eiga fyrir höndum: Að afhjúpa þessa goðsögn og eyða þannig óttanum við glundroðann. ristjórnir ’ Önnur pólitísk skoðun gæti veriðsú að umræða þar sem ólíkar skoð- anir fá að koma fram og menn neyð- ast til að miðla málum til að finna bestu lausnina sé einmitt mun betri og lýðræðislegri stjórnunarstíll. ‘ Höfundur er formaður Ungra vinstri grænna. að því að tta ríkis- orkufyr- ankakerf- er enn af bitna á heilbrigð- ð því að n barna- að hærri velferðarhjálp til þeirra sem hafa meiri peninga á milli handanna. Lög um fæðingarorlof stuðla að því að efnameiri einstaklingar þiggja nú milljónir í fé- lagslega aðstoð. Það er eitthvað öfugsnúið þegar vel- ferðarkerfið byggist helst á því að hjálpa þeim sem hafa það gott. Af þeim sökum er nauðsynlegt að forgangsraða. Það á að vera forgangsatriði að draga úr skerðingum bóta til handa örykjum vegna atvinnutekna og hækka lífeyri yngri öryrkja eins og tekið er fram í stjórnarsáttmálanum. Sama er að segja um áherslur á að tryggja sérstaklega hag þeirra öryrkja, fatlaðra og aldraðra sem eru tekjulægstir. Aukin þjónusta við geðfatlaða og börn með geðraskanir og þroskafrávik er mikilvæg. Það á að hjálpa þeim sem eru hjálpar þurfi og sporna gegn bótaþegavæðingu þjóðfélagsins undanfarin ár. Eftirgjöf í sjávarútvegsmálum Stefna flokkanna í sjávarútvegsmálum hefur verið keimlík og líklegt að það hafi haft sitt að segja í að- draganda stjórnarmyndunarviðræðna. Það er hins vegar dapurlegt ef þingmenn þessara flokka láta undan ríkisvæðingarsinnum sjávarútvegsins í þess- um stjórnarsáttmála. Byggðakvóti, kaup sveitarfé- laga á kvóta og sérstakar ívilnanir fyrir eina tegund fiskiskipa á að vera liðin tíð. Kerfið á að vera einfalt og stöðugt svo þeir þúsundir manna sem starfa í þessari atvinnugrein geti skipulagt framtíðina með þó nokkurri vissu. Óvissa náttúrunnar er nóg þó stjórnmálamenn auki ekki enn meira á hana. Eft- irgjöfin nú eykur aðeins vanda þessara flokka síðar meir. Hugmyndafræðilegur grunnur þessarar stefnuyf- irlýsingar stjórnarflokkanna er ekki eins öflugur og árið 1999. Kannski var ekki við öðru að búast. Davíð Oddsson hefur ekki getað beitt sér af sama krafti og áður. Niðurstaðan er sú að ekki er tekið á lang- tímavanda íslenskra stjórnmála; útþenslu ríkisins. Ekki er útlit fyrir að það muni takast í bráð eftir að helsti hugsjónamaður íslenskra stjórnmála í dag stígur úr stóli forsætisráðherra. Því miður. áttmáli nur órn- ur og öðru Höfundur er blaðamaður. Morgunblaðið/Kristinn dsson forsætisráðherra og Halldór Ásgrímsson utanríkisráðherra, takast í hendur fyrir utan Bessastaði er ný ríkisstjórn tók RÍKISSTJÓRN Framsóknar og Sjálfstæðisflokks hefur kynnt málefnasamning sinn fyrir þriðja kjörtímabil flokkanna í rík- isstjórnarsamstarfi. Mál- efnasamning um kyrrstöðu og óbreytt ástand. Evrópa verður áfram bannorð, sumarlokanir geðdeilda lögmál, óréttlætið veður uppi í kvótakerfinu og skólamálin dragast áfram aftur úr af fullum þunga. Fátt breytist nema nokkur ný andlit birtast á skjánum sem ráðherrar flokk- anna. Þessi niðurstaða mun þegar fram í sækir reynast Framsókn- arflokknum dýrkeypt. Það var nefnilega ekki kosið um kyrr- stöðu og óbreytt ástand. Það var kosið um breytingar. Í því fólst sigur Samfylkingarinnar og ósig- ur Sjálfstæðisflokksins. Hins- vegar þá treystu rúm 17% kjós- enda því að Framsókn læsi skriftina á veggnum og fylgdi vilja kjósenda. Það að hafa leitt Sjálfstæðsflokkinn í þriðja sinni til öndvegis stjórnmálanna eftir ósigur mun reynast flokknum þungur baggi. Ekki síst með til- liti til þess að mikinn og góðan vilja þarf til að greina raunveru- legan mun á stjórnarflokkunum tveimur. Félagshyggjan er farin úr Framsókn og þjónkunin við fjármagnið og frjálshyggjuna ræður ríkjum í flokknum. Kannski hin gömlu orð Hannesar Hólmsteins, um að Framsókn ætti bara að ganga í Sjálfstæð- isflokkinn, eigi loksins við og það verði breytingarnar sem fólk sjái á kjörtímabilinu. Evrópa og Samfylkingin Samfylkingin sótti hægt og bít- andi í sig veðrið seinni hluta síð- asta kjörtímabils. Flokkurinn fór niður undir 11% í könnunum og staðan var vægast sagt slæm. Með miklu átaki var vörn snúið í sókn og er hægt að fullyrða að þegar formaður flokksins tók Evrópuákvörðunina haustið 2001 hafi gæfan farið að snúast Sam- fylkingunni í vil. Þó að Evrópu- málin hafi ekki borið hátt í ný- liðnum kosningum, ekki síst vegna deilna okkar við ESB, þá lágu þau undir og voru þáttur í þeim breyttu stjórnarháttum sem kjósendur kalla eftir. Samfylkingin náði 32% í kjölfar Evrópukosningar flokksins og leikur enginn vafi á því að Evr- ópustefna flokks og forystu hafði áhrif á sögulegan sigur jafnaðar- manna á dögunum. Vilji kjósenda var skýr. Hann var um frjáls- lynda jafnaðarstjórn sem væri opinhuga og framsýn í Evrópu- málum. Niðurstaða ríkisstjórnar- myndunarinnar og framganga Framsóknarflokksins er því von- brigði fyrir þá sem vildu frum- kvæði og forystu um breytingar. Kyrrstöðustjórn Sjálfstæðisflokks og Framsóknarflokks mun ekki draga vagninn í Evrópuátt sem er mikið hagsmunamál fyrir þjóðina að þeir geri. Þvert á móti munu þeir þverskallast við að ræða þessi mál með vitrænum hætti og Ísland missa af lestinni til Evr- ópu sem þau lönd álfunnar sem ekki voru um borð keppast nú við að ná. Fullveldi og fiskur Fram að þessu hefur Sjálfstæð- isflokknum tekist að þaga Evr- ópumálin að mestu í hel og ekki er séð fyrir endann á því hvað andvaraleysið hefur kostað ís- lenskan almenning. Evrópusam- bandið stækkar í austur og tekin er upp sameiginleg mynt. Lítið hefur verið gert til að kanna áhrif þess á viðskiptahagsmuni Íslend- inga í gegnum EES-samninginn. Stjórnvöld hafa sofið á verðinum. Fjölda spurninga þarf að leita svara við til að komast að nið- urstöðu um hvernig samskiptum okkar við álfuna verði háttað í framtíðinni. Mikilvægasta og yf- irgripsmesta atriðið lýtur að sjáv- arútveginum. Aðild að Evrópu- sambandinu kemur aldrei til greina nema að því tilskildu að við höldum fullum yfirráðum yfir landhelginni og auðlind sjávar. Í því ljósi er fróðlegt að benda á að í skýrslu Evrópuúttektar Sam- fylkingarinnar kemur fram að ESB-aðild myndi styrkja íslensk- an sjávarútveg á ýmsa lund. Jafn- framt er þar sýnt með rökum fram á að við myndum ekki tapa forræði yfir fiskimiðum okkar. Það er reyndar skemmtilegt að sá kafli, sem varðar sjávarútveginn, er einmitt ritaður af Katrínu Júl- íusdóttur og Ágústi Ólafi Ágústs- syni, sem bæði urðu ungir þing- menn Samfylkingarinnar fyrir hálfum mánuði. Þá brennur á mörgum hvernig komið verði fyrir fullveldi Íslands ef til aðildar að ESB kemur. Kjarni málsins er sá að við fulla aðild myndum við endurheimta að hluta það fullveldi og stjórn á eig- in málum sem glataðist við gerð samningsins um Evrópska efna- hagssvæðið. Síðan þá höfum við tekið við 80% af löggjöf okkar frá ESB án þess að hafa neitt um þá lagasetningu að segja. Við inn- göngu í sambandið fengjum við okkar fulltrúa á Evrópuþingið og í stofnanir bandalagsins. Hefðum bæði rödd og áhrif. Trúlega hefur ekkert land í heiminum hagnýtt sér sérkenni og undur eigin menningar eins og Írar á síðustu áratugum. Þeir gengu í ESB árið 1973 og enginn heldur því fram að þeir séu minni Írar nú en þá. Ekki einasta hefur landið risið úr öskustó fátæktar og eymdar á þessum tíma vegna aðildar að ESB, heldur hafa Írar nýtt sér með framúrskarandi hætti menn- ingu sína og sérkenni. Völd og almannahagsmunir Kyrrstöðustjórn Framsóknar- flokks og Sjálfstæðisflokks mun hins vegar ekki hreyfa við þessu stærsta hagsmunamáli þjóðarinn- ar á næstu árum. Það er rík- isstjórn um áframhaldandi völd þessara tveggja flokka og fátt annað, nema þá atlögunni að vel- ferðarkerfinu sem felst í óraun- hæfum skattalækkunum og þeirri ánauðargildru sem 90% húsnæð- islánin eru fyrir þá sem slysast til að taka þau. Framsókn tók völdin fram yfir almannahagsmuni en það verður hins vegar þungt fyrir fæti í næstu kosningum þegar flokkurinn leggur enn og aftur á vaðið til að blekkja kjósendur til fylgis við sig. ’ Við fulla aðild mynd-um við endurheimta að hluta það fullveldi og stjórn á eigin málum sem glataðist við gerð samningsins um Evrópska efnahags- svæðið. ‘ Það var ekki kosið um kyrrstöðu Eftir Björgvin G. Sigurðsson Höfundur er þingmaður Samfylking- arinnar í Suðurkjördæmi.

x

Morgunblaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.