Morgunblaðið - 26.05.2003, Blaðsíða 23

MINNINGAR
MORGUNBLAÐIÐ MÁNUDAGUR 26. MAÍ 2003 23
✝ Áslaug SvavaIngimundardótt-
ir fæddist í Efri-Gróf
í Villingaholtshreppi
10. febr. 1928. Hún
lést í Landspítala
Landakoti 18. maí
síðastliðinn. Foreldr-
ar hennar voru hjón-
in Guðlaug Sigfús-
dóttir, f. í Sauðholti í
Holtum 19. júní 1894,
d. 29. mars 1978, og
Ingimundur Guð-
mundsson bóndi, f. í
Raftholti 14. des.
1882, d. 24. okt. 1951.
Systkini Áslaugar Svövu eru: Sig-
fús, f. 8. júlí 1922, Bjarnveig, f. 26.
mars 1924, Einar, f. 30. apríl 1926,
Kristín, f. 5. júlí 1929, d. 11. mars
1995, og Þórarinn, f. 11. nóv. 1933.
Áslaug Svava giftist 17. okt.
1963 Guðmundi Ásgeirssyni hafn-
arverkamanni, f. 24. sept. 1920, d.
30. júní 1978. Guðmundur var son-
ur Davíðs Ásgeirs Bjarnasonar,
sjómanns á Ísafirði, f. 9. júní 1878,
d. 28. ágúst 1926, og konu hans,
Jóhönnu Amalíu Jónsdóttur ljós-
móður, f. 7. okt. 1885, d. 23. ágúst
1963. Börn Áslaugar Svövu og
Guðmundar eru: 1) Ásgeir, f. 2.
júní 1946; 2) Guðlaug Þórdís, f. 9.
apríl 1948, fyrrverandi maki Guð-
mundur Guðmundsson, f. 27. mars
1947. Börn þeirra eru: a) Þorgerð-
ur Guðný, f. 6. des. 1970, b)Elva
Björk, f. 18. ágúst 1975, og c) Guð-
mundur Geir, f. 11. júlí 1978, d. 22.
mars 1993. Sam-
býlismaður Guðlaug-
ar er Magnús Matth-
íasson, f. 7. júlí 1946;
3) Jóhanna Elín, f. 1.
ágúst 1950, fyrrver-
andi maki Gunnar
Bílddal Skarphéð-
insson, f. 19. febr.
1949. Börn þeirra
eru: a) Úlfar, f. 2.
okt. 1970, b) Arnar,
f. 25. sept. 1971, og c)
Áslaug Lovísa, f. 19.
júlí 1979; 4) Guðný, f.
11. ágúst 1953, maki
Hermann Guð-
mundsson, f. 23. sept. 1952. Börn
þeirra eru: a) Birgir, f. 6. okt.
1970, b) Vignir, f. 2. sept. 1973, og
c) Ómar, f. 16. des. 1978; 5) Flosi, f.
22. mars 1958, fyrrverandi maki
Ingibjörg Briem, f. 24. febr. 1957.
Fyrrverandi sambýliskona Flosa
er Bergþóra Jónsdóttir, f. 24. sept.
1958. Dóttir þeirra er Úlfhildur, f.
12. apríl 1988; 6) Svavar, f. 13.
febr. 1963.
Áslaug Svava fluttist til Reykja-
víkur árið 1946 og var búsett þar
til dauðadags, lengst af í Heiðar-
gerði 29. Auk húsmóðurstarfa
sinnti hún blaðburði um margra
ára skeið. Ferðalög voru helsta
áhugamál hennar enda ferðaðist
hún víða um heim.
Útför Áslaugar Svövu verður
gerð frá Fossvogskirkju í dag og
hefst athöfnin klukkan 15.
Áslaug Svava Ingimundardóttir,
fyrrum tengdamóðir mín, er látin eft-
ir erfið veikindi.
Mér fannst ég þekkja Áslaugu áður
en leiðir okkar lágu saman. Á ung-
lingsárum mínum gekk hún undir
nafninu Þjóðviljakonan í hverfinu
mínu, þar sem hún bar út blöð. Þetta
var hressileg og hávaxin kona á
miðjum aldri, óvenju örugg í fasi og
gekk rösklega, svo eftir var tekið.
Hún kom líka jafn ákveðnum skrefum
niður götuna að rukka og þá var viss-
ara að sækja peninginn strax, því hún
var ekki hrifin af því að þurfa að bíða
eða koma aftur. Sumum þótti Þjóð-
viljakonan stundum heldur hvöss, en
atferli hennar benti til þess að henni
lægi á, hún þyrfti að fara víða. Það
kom á daginn að svo var. Í öðrum
hluta hverfisins var hún nefninlega
líka Tímakonan og í enn öðrum
Moggakonan. Áslaug hafði atvinnu af
því að bera út dagblöðin í Gerðin,
lengst af Morgunblaðið, sem hún bar
út framundir sjötugt. Það er sjónar-
sviptir að henni í hverfinu, – hún
þekkti fólk í nær hverju húsi í Heiðar-
gerði og Stóragerði og fólk þekkti
hana.
Leiðir okkar lágu saman þegar ég
kynntist Flosa syni hennar. Ég var
svolítið vör um mig í fyrstu, – fann að
hún var það líka, – ég vissi ekki hvern-
ig þessi ákveðna kona tæki þessum
stelpugemlingi. En þess var ekki
langt að bíða að við værum orðnar
mestu mátar. Hún reyndist ekkert lík
þeirri mynd sem ég hafði gert mér af
henni. Hún var hlý og elskuleg og ein-
staklega viðræðugóð. Ég lærði sitt-
hvað um lífið við að tala við hana. Hún
ólst upp í fátækt og fór ung að búa
með manni sínum, Guðmundi Ás-
geirssyni, og eignaðist með honum
sex börn. Guðmundur lést um aldur
fram árið 1978. Þau voru frumbyggj-
ar í Heiðargerðinu, byggðu þar hús
þrátt fyrir kröpp kjör. Það var gert
með því að steypa fyrst múrsteina í
mót og byggja svo. Til að byrja með
höfðu þau leigjendur í hluta hússins,
til að létta sér byrðina af bygging-
unni. Áslaug trúði mér fyrir því að
hún hefði viljað læra eitthvað í mynd-
list hefði hún átt þess kost, en aðstæð-
ur hennar komu í veg fyrir að svo
gæti orðið. Guðmundur var hafnar-
verkamaður og sjálf vann hún ýmis
störf, við heimilishjálp, prjónaskap og
blaðburð svo eitthvað sé nefnt. Lopa-
peysur hennar voru einstaklega fal-
legar og vandaðar og spruttu fram af
prjónum hennar á ótrúlegum hraða.
Þar fann hún farveg fyrir myndlist-
arhæfileikana, þeir fengu að njóta sín
í mynsturgerð og næmu auga hennar
fyrir litavali. Peysurnar seldi hún í
Rammagerðina, Thorvaldsens basar
og víðar.
Það kann ýmsum að þykja það lítil-
mótlegt lifibrauð sem hafa má af blað-
burði og prjónaskap. Áslaug átti þó
ekki í nokkrum vandræðum með að
láta það duga sér. Hún var sparsöm
og nýtin en veitti sér þó þann munað
sem flestir samferðamenn hennar öf-
unduðu hana af. Frá miðjum aldri
gerði hún gjörvallan heiminn að sín-
um og ferðaðist til fleiri landa en
víðförulustu Íslendingar geta státað
af. Það má kannski segja að ferðalög
hennar hafi að einhverju leyti komið í
stað þess skólanáms sem hún fór á
mis við. Hún fór ótal sinnum í „venju-
leg“ ferðalög; til Evrópulanda og á
sólarstrendur. Best gæti ég trúað að
hún hafi verið búin að heimsækja
flestöll lönd Evrópu. En hún lét ekki
þar við sitja. Hún fór til Indlands þar
sem hún lenti í ótrúlegum ævintýrum
og varð að flýja hótel sitt um miðja
nótt vegna vopnaðra átaka. Á Sikiley
varð hún vitni að starfsemi vasaþjófa
sem herjuðu á samferðafólk hennar
og var meir en lítið sposk þegar hún
sagði frá því að hún hefði ekki látið þá
hafa neitt af sér. Það var líka gaman
að heyra hana segja frá töfrum Pét-
ursborgar. Meðal annarra fjarlægra
staða sem hún sótti heim voru lönd
Austur-Asíu; hún sigldi um Karíba-
hafið með viðkomu í löndunum þar og
Bandaríkjunum. Það er ekki hvaða
manneskja sem er, komin á sjötugs
aldur, sem legst í slíkar reisur ein.
Síðasta stórreisan hennar var fyrir
rúmum tveimur árum, til Sýrlands.
Af þeirri ferð hafði hún mikla ánægju.
Það lýsir best fordómaleysi hennar og
fróðleiksfýsn hvað hún naut þess að
kynnast fólki á framandi slóðum, lifn-
aðarháttum þess og menningu. Hún
naut þess þó líka að vera stundum
venjulegur „túristi“ sem gerir góð
kaup í útlöndum, því oftar en ekki
kom hún heim hlaðin gjöfum handa
börnum og barnabörnum. Hún var
líka ráðsnjöll á því sviði, lét tvívegis
klæðskerasauma föt á syni sína í
Tælandsferðum og keypti sér forláta
minkapels á spottprís í Grikklandi
með því að prútta á íslensku við
græskulausan Grikkjann. Trier var
ein af uppáhaldsborgum hennar.
Þangað var stutt að fara meðan enn
var flogið til Lúxemborgar, þar
þekkti hún hverja búð en fannst líka
mikið koma til þeirra miðaldaminja
sem þar var að sjá. Þótt baslið hér
heima hafi sennilega oft verið henni
erfitt var hún líka víðförul heimskona,
sem vílaði ekki fyrir sér að leggja
lykkju á leið sína til að skoða það sem
henni þótti forvitnilegast á hverjum
stað. Áslaug var góð heim að sækja og
bauð okkur litlu fjölskyldunni oft í
mat. Hún leit líka oft inn til okkar til
að fá sér kaffisopa og rabba um dag-
inn og veginn. Það verður æ sjaldgæf-
ara að fólk gefi sér tíma til svoleiðis
samfunda. Hún hélt þann góða sið að
bjóða niðjum sínum til súkku-
laðidrykkju á jóladag og pönnukök-
urnar hennar voru hreint lostæti. Ég
á það henni að þakka að hafa ein-
hverja hugmynd um hvernig slátur er
gert; – hún tók mig í tíma í þeirri
kúnst.
Þótt leiðir okkar Flosa skildu var
hún mér ætíð jafn góð. Úlfhildi dóttur
okkar var hún einstök amma. Það
getur varla hugsast betri fyrirmynd
fyrir telpu, en amma sem er í senn
góða gamaldags amman sem prjónar
leista og peysur á barnabörnin sín og
sjálfstæð heimskona sem flakkar ein
um álfurnar eins og unglamb sem
þyrstir í betri sýn á heiminn.
Áslaug var nýkomin heim úr utan-
landsreisu í haust þegar hún veiktist
af lungnabólgu. Það gekk illa að ráða
niðurlögum sjúkdómsins og oft þótti
mér sem kallið hlyti að vera komið.
Nú undir vorið hresstist hún talsvert
og til stóð að hefja endurhæfingu og
sjúkraþjálfun. Henni sló niður á ný og
líkaminn var orðinn of máttvana til að
ráða við enn eitt bakslagið. Nokkrum
dögum fyrir andlát hennar sátum við
saman og ég fann að hún var bæði
þreytt og vonlítil. Ferðin stóra var
senn á enda. Nú hefur Áslaug fengið
hvíldina. Ég mun sakna hennar sárt.
Bergþóra Jónsdóttir.
ÁSLAUG SVAVA
INGIMUNDAR-
DÓTTIR
✝ Njörður Hall-dórsson Snæ-
hólm, fyrrverandi yf-
irlögregluþjónn hjá
Rannsóknarlögreglu
ríkisins, fæddist hinn
4. júlí árið 1917 að
Sneis í Laxárdal,
A-Húnavatnssýslu.
Hann lést á hjúkrun-
arheimilinu Sunnu-
hlíð að kveldi 18. maí
síðastliðinn. Foreldr-
ar hans voru hjónin
Halldór Halldórsson
Snæhólm búfræðing-
ur, f. 23. september
1886 á Auðkúlu í A-Húnavatns-
sýslu, d. 28. nóvember 1964, og Elín
Kristín Guðmundsdóttir húsmóðir,
f. 10. apríl 1894 í Hnífsdal, d. 6. apr-
íl 1988. Fyrstu árin bjó Njörður að
Sneis en fluttist svo til Blönduóss og
síðar til Akureyrar með foreldrum
sínum og systkinum þar sem þau
bjuggu í Glerárþorpi. Systkini
Njarðar voru Alda Snæhólm Ein-
arsson listamaður, f. 8. apríl 1916,
d. 5. október 2002, Kristín Ingi-
björg Snæhólm Hansen fyrrum yf-
irflugfreyja, f. 23. apríl 1921, d. 21.
janúar 1996, Guðmundur Halldór
Snæhólm rafvirki, f. 27. mars 1928,
kona hans er Sunneva Guðjónsdótt-
ir Snæhólm, f. 18. september 1936,
og Edda Snæhólm fyrrverandi
flugfreyja, f. 3. september 1932.
Tveir synir Halldórs og Elínar lét-
ust í bernsku.
Hinn 28. júlí 1939 gekk Njörður
að eiga Magnhild Hopen Snæhólm
húsmóður, f. 27. júní 1911, d. 3.
mars 1992, frá Leinstrand við
Þrándheim í Noregi. Þau eignuðust
tvö börn: 1) Harald, flugstjóri hjá
aðsskólann á Laugarvatni. Árið
1937 fór hann til Noregs og innrit-
aðist þar í Norsk Aeroklub í Ósló og
lauk þar B-prófi í svifflugi. Hann
lauk A-flugprófi hjá Wideröes
flyveselskap í Ósló árið 1939 og
nam herfræði og siglingafræði í
Kanada árin 1940–1941. Árið 1943
tók hann lögreglu- og liðsforingja-
námskeið í Toronto og lögregl-
unámskeið í Reykjavík árið 1947.
Hann lauk bréfanámskeiði í lög-
reglufræðum hjá Institute of
Applied Science í Chicago 1948.
Njörður fór til Noregs árið 1937 og
vann þar að sveitastörfum til ársins
1940 þegar hann sneri aftur heim
til Íslands. Árið 1940 sigldi hann til
Kanada þar sem hann gekk í
norska flugherinn og fór í flugskóla
í Toronto þar til hann var sendur til
Íslands árið 1941 og gerðist lög-
reglustjóri í 330. flugsveit Konung-
lega norska flughersins í Nauthóls-
vík allt til ársins 1945 en lögreglu-
stjóri sömu flugsveitar á Sola-
flugvelli við Stavanger. Hann gerð-
ist lögreglumaður í Reykjavík 1946
og rannsóknarlögreglumaður árið
1950, varð varðstjóri hjá rannsókn-
arlögreglunni árið 1961, aðalvarð-
stjóri 1969 og deildarstjóri 1976.
Hann varð yfirrannsóknarlög-
regluþjónn hjá Rannsóknarlög-
reglu ríkisins árið 1977, þegar hún
tók fyrst til starfa, og til ársins 1984
er hann lét af störfum fyrir aldurs
sakir. Njörður sat í stjórn Skot-
félags Reykjavíkur 1954–1957, í
stjórn Lögreglufélags Reykjavíkur
1954–1957 og í stjórn Svifflug-
félags Íslands í tíu ár. Nirði hlotn-
aðist Minningarorða Hákonar VII,
þáverandi Noregskonungs, árið
1942 og Norska stríðsorðan ásamt
heiðursskjali frá Ólafi krónprinsi
Noregs árið 1945. Hann skrifaði
bókina Á kafbátaveiðum árið 1949.
Útför Njarðar verður gerð frá
Fossvogskirkju í dag og hefst at-
höfnin klukkan 13.30.
Icelandair, f. 25. júní
1939, kvæntur Þór-
unni Hafstein, BA, f. 5.
október 1945. Börn
þeirra eru: a) Jón
Kristinn, MA, f. 31. maí
1967, kvæntur Odd-
nýju Halldórsdóttur
flugfreyju, f. 25. júlí
1967; börn þeirra eru
Þórunn Soffía, f. 3.
febrúar 1998, og Fann-
ar Alexander, f. 14.
október 1999. b)
Njörður Ingi, MA, f.
15. október 1969,
kvæntur Írisi Mjöll
Gylfadóttur, BS; dóttir þeirra er
Elma Sól og eiga þau von á öðru
barni sínu í næsta mánuði. 2) Vera
BA, f. 28. júlí 1946, var gift Gylfa
Hjálmarssyni prentara, f. 13. jan-
úar 1944. d. 20. febrúar 1994. Börn
þeirra eru a) Magnhild, skrifstofu-
stjóri í Toronto, f. 26. ágúst 1966,
maki Brent Dunnett símtæknifræð-
ingur; börn þeirra eru Kristín Alda,
f. 30. nóvember 1994, og Eiríkur
Þór, f. 10. nóvember 1996. b) Gylfi
Örn, f. 27. júlí 1968, d. 29. júlí 1968.
c) Vera Ósk, skrifstofustjóri í Tor-
onto, f. 29. ágúst 1969, var gift Paul
Evans auglýsingahönnuði. Sonur
þeirra er Kristján Tosh, f. 21. júlí
1998. Eiginmaður Veru er Elías
Ragnar Gissurarson flugumferðar-
stjóri, f. 27. september 1945. Á síð-
ustu árum átti Njörður góðan
ferðafélaga og vin í Kristjönu
Ágústsdóttur, f. 27. desember 1920,
sem búsett var í Búðardal en dvelst
nú á Dvalar- og hjúkrunarheim-
ilinu Grund í Reykjavík.
Njörður stundaði nám við Gagn-
fræðaskólann á Akureyri og Hér-
Elskulegur tengdafaðir minn og
traustur vinur er látinn. Í tæp fjöru-
tíu ár hef ég notið handleiðslu hans,
stuðnings og félagsskapar sem ég
met meira en orð fá lýst. Sonum
mínum og sínum eigin börnum
reyndist hann einnig hinn besti
lærifaðir sem ávallt stóð eins og
klettur við hlið þeirra á lífsleiðinni.
Samheldni fjölskyldunnar var ein-
stök.
Hann átti sér „brynju“ sem varði
hann allt frá því hann var lítill og
aleinn strákur í sveit þar sem besti
vinurinn var hesturinn á bænum.
Þessi brynja var þó ekki alveg skot-
held því fyrir innan sló stórt og hlýtt
hjarta sem allir fengu notið þegar á
reyndi. Njörður var dverghagur og
eftir hann liggja fágætir munir sem
hann dundaði sér við að skapa í frí-
stundunum, sem ekki voru margar,
því aldrei mátti verk úr hendi falla.
Lífið var vinna! Gamalt hús vestur á
fjörðum stendur hnípið þar sem
styrkasta stoðin er fallin en það
mun halda velli og standa stolt eft-
irleiðis vegna umhyggjusamra og
lipurra handa endurreisnarans.
Tengdaforeldrar mínir voru að
mínu mati einstakar persónur.
Heimili þeirra stóð alltaf opið fyrir
stórum sem smáum og ekki fóru þau
í manngreinarálit. Aldrei skorti
neitt á gestrisnina þótt fjárhagurinn
væri ekki alltaf sterkur.
Njörður var það sem hann var,
enginn fór í grafgötur um það. Hann
var góður heimilisfaðir, afi, langafi,
hermaður, flugmaður, völundur og
lögreglumaður; sannkallað gull af
manni – og eins og góður fjölskyldu-
vinur sagði svo réttilega: „Með hon-
um er genginn einn af þessum
gömlu, íslensku hetjum.“ Tengda-
faðir minn var sannarlega einn af
málsvörum hinna gömlu og góðu
gilda sem í dag eiga svo í vök að
verjast.
Tæp fjörutíu ár er langur tími og
allar þær minningar, sem hrannast
upp við andlát þessa vinar míns, ein-
kennast af skemmtilegum og litrík-
um félagsskap sem ég sakna með
trega. Ég er stolt af því að mér hafi
hlotnast þau forréttindi að vera
tengdadóttir hans og kveð hann með
einlægri virðingu og þökk.
Far þú í friði,
friður Guðs þig blessi,
hafðu þökk fyrir allt og allt.
(V. Briem.)
Þórunn Hafstein.
Við fráfall Njarðar Snæhólm,
fyrrum yfirlögregluþjóns við rann-
sóknarlögreglu ríkisins, sækja
margar minningar á hugann um
samstarf okkar Njarðar um árabil
við þá stofnun. Minnist ég enn við-
ræðna minna við þáverandi dóms-
málaráðherra, Ólaf Jóhannesson,
um tillögu mína þess efnis að Njörð-
ur yrði skipaður yfirlögregluþjónn
RLR.
Ég hafði þá þegar kynnst störfum
Njarðar sem aðalvarðstjóra og
deildarstjóra hjá rannsóknarlög-
reglunni í Reykjavík, þar sem hann
naut mikils trausts. Kom fljótlega í
ljós, að skipun Njarðar í þessa
mikilvægu stöðu var mikið lán fyrir
hina nýju stofnun, sem falin voru
rannsókn í hinum alvarlegustu saka-
málum. Varð hann vinsæll og vel
virtur meðal rannsóknarlögreglu-
manna RLR. Framlag hans til
skipulagningar og mótunar hinna
margvíslegu starfa RLR var ákaf-
lega mikilvægt, og naut ég góðs af
mikilli þekkingu og margháttaðri
reynslu hans á þessu sviði. En það
var ekki aðeins starfsreynsla hans
og staðgóð þekking á lögreglumál-
um sem hér kom til heldur einnig
aðrir mannkostir hans, sem fóru
ekki fram hjá neinum, sem honum
kynntust. Hjartahlýja hans, virðing
fyrir samborgurum og léttlyndi
hverju sem á gekk snart okkur öll.
Veit ég að margir minnast þess
hvernig hann tók þátt í sorgum ann-
arra, er slys eða aðrar ófarir dundu
yfir og lagði þannig sitt af mörkum
til að lina þjáningar.
Við upprifjun á lögreglumálum
hin seinni ár hefur fórnfúst starf
rannsóknarlögreglumanna RLR
ekki verið getið eða virt sem skyldi.
Er hlutur Njarðar í því fórnfúsa
starfi stór.
Veit ég, að ég mæli fyrir munn
okkar starfsfélaga hans hjá RLR, að
við minnumst öll Njarðar Snæhólm
með virðingu og þökk.
Ástvinum Njarðar sendum við
Erla okkar innilegustu samúðar-
kveðjur.
Hallvarður Einvarðsson.
NJÖRÐUR H.
SNÆHÓLM