Morgunblaðið - 13.06.2003, Síða 26

Morgunblaðið - 13.06.2003, Síða 26
LISTIR 26 FÖSTUDAGUR 13. JÚNÍ 2003 MORGUNBLAÐIÐ MENNINGARHÁTÍÐIN Bjartar sumarnætur á Seltjarnarnesi hefst í dag, föstudag, og stendur fram á sunnudag. Hátíðin samanstendur af þrennum tónleikum sem allir fara fram í Seltjarnarneskirkju, í kvöld kl. 20, á morgun, laugardag, kl. 17 og á sunnudag kl. 20. Að sögn Sólveigar Pálsdóttur, formanns menningarnefndar Sel- tjarnarness, sem stýrir skipulagi og framkvæmd hátíðarinnar, höfðu bæjaryfirvöld mikinn áhuga á að halda menningarhátíð. Þegar listafólkið og Nesbúarnir Gunnar Kvaran og Guðný Guðmundsdóttir lögðu fram hugmyndir sínar um tónleikaröð var ákveðið að byggja þessa fyrstu menningarhátíð Sel- tjarnarnesbæjar á þeirri hug- mynd. Tríó Reykjavíkur skipar stóran sess á hátíðinni, en með- limir þess eru Peter Máté píanó- leikari og hjónin Guðný Gumunds- dóttir fiðluleikari og Gunnar Kvaran sellóleikari og eru þau jafnframt listrænir stjórnendur hátíðarinnar. Að sögn Sólveigar er stefnt að því að halda hátíðina annað hvert ár. „Við sjáum fyrir okkur að ein listgrein myndi kjarnann hverju sinni og í ár er það tónlistin sem er í öndvegi. Í framtíðinni getur einhver önnur listgrein, eins og t.d. leiklist, dans eða myndlist, myndað þennan kjarna,“ segir Sól- veig í samtali við Morgunblaðið „Þetta er í fyrsta sinn sem svona hátíð er sett í gang hér á Seltjarnarnesinu, en þetta er von- andi aðeins upphafið á löngu og miklu hátíðarhaldi næstu áratug- ina,“ segir Bubbi Morthens sem er einmitt bæjarlistarmaður Seltjarn- arnesbæjar þetta árið. „Okkur er í mun að efla menn- ingarlífið hér á Nesinu og styrkja það. Við viljum virkilega styðja við það á allan hátt,“ segir Sólveig og Monica Abendroth hörpuleikari tekur undir þessi orð og leggur jafnframt áherslu á mikilvægi þess að gera listafólkið sem býr á Nes- inu sýnilegra. Aðspurð segir Guðný tónleikana vera afar ólíka í fjölbreytileik sín- um. „Tónleikarnir eru byggðir þannig upp að fyrstu tónleikarnir eru ein stór blanda,“ segir Guðný. „Eins og hent hafi verið í súpu- pottinn,“ bætir Bubbi við kíminn. „Stór blanda af okkar besta hrá- efni, allt lífrænt ræktað,“ segir Guðný og heldur áfram: „Dagskrá opnunartónleikanna er sett saman af stuttum verkum, sem hvert um sig er nánast eins og konfektmoli. Þar má finna vinsæl klassísk verk á borð við Meditation eftir Mass- enet og Svaninn eftir Saint-Saëns auk útsetninga Hrafnkels Orra Egilssonar á lögum Bubba. Svo er Rannveig Fríða með glans- prógramm, en hún verður með sígaunaljóð, aríur úr Carmen eftir Bizet og Il Trovatore eftir Verdi. Á milli er Zigaunerweisen flutt, sem margir þekkja kannski betur sem Til eru fræ í flutningi Hauks Morthens, og svo verður Vocalise eftir Rachmaninoff flutt af Unni Sveinbjarnardóttur víóluleikara og Gerrit Schuil píanóleikara,“ segir Guðný. Tónleikarnir á morgun, laug- ardag, byggjast upp af þremur einingum, en eru rammaðir inn af íslensku efni. Fyrst á dagskránni eru íslensk þjóðlög, síðan verður flutt píanótríó eftir Smetana og að lokum flytur Bubbi og kynnir eig- ið efni. „Á síðustu tónleikunum er- um við með svolítið alvarlegri tón- list. Þeir tónleikar hefjast með flutningi Pálínu Árnadóttur fiðlu- leikara á glansverkinu Waltz Scherzo Op. 34 eftir Tsjajkovskí, sem er mjög virðulegt og flott verk. Síðan koma útsetningar eftir Beethoven á skoskum þjóðlögum auk sönglaga eftir Mahler. Við ljúkum tónleikunum á stórum pí- anókvartett eftir Brahms sem er mjög fjörugur og þar sem allt á eiginlega að fara svolítið úr bönd- unum í öllum hamaganginum,“ segir Guðný. „Markmiðið með efnisvali okkar er að halda uppi háum gæðaflokki en á sama tíma reynum við að hafa mjög fjölbreytilegt efni sem höfðar til margra. Þess vegna fannst okkur tilvalið að hafa Bubba með í þessu og báðum því Hrafnkel Orra að útsetja nokkur lög fyrir Bubba, strengjakvartett og hörpu. Mér vitandi hefur þetta ekki verið reynt áður þannig að á þennan hátt viljum við fara nýjar og óhefðbundnar leiðir. Við von- um að aðdáendur Bubba séu for- vitnir og skili sér á tónleikana,“ segir Gunnar. „Kannski má segja að við séum að endurvekja hlutverk útvarpsins eins og það var áður fyrr þegar fólk slysaðist til þess að hlusta á eitthvað sem það kæmist kannski ekki í tengsl við á annan hátt,“ segir Rannveig Fríða Bragadóttir mezzosópran. Að mati Sólveigar ætti efnisskráin að höfða vel til fólks sem venur almennt ekki komur sínar á klassíska tónleika. „Við viljum að landamærin milli tónlistartegunda hverfi,“ bætir Gunnar við. Gerrit Schuil píanó- leikari segist ekki gera svo mikið úr skiptingunni milli sígildrar tón- listar og poppsins. „Að mínu mati er bara til tvenns konar tónlist, góð og slæm. Ef tónlistin er góð og flytjendur í háum gæðaflokki þá skiptir engu máli hvaða nafni hún nefnist,“ segir Gerrit. Aðspurður hvernig tónleikarnir leggist í hann svarar Bubbi því til að sér lítist mjög vel á þá. „Allir tónleikar leggjast vel í mig. Svo lengi sem ég er heill heilsu er það ekki annað en forréttindi og skemmtilegt að syngja. Auk þess er gaman að vinna með þessa hljóðfæraskipun, þótt þetta sé auðvitað dálítið öðruvísi en ég hef unnið með öllu jöfnu og byggist á kannski aðeins annarri samsetn- ingu. En yfir höfuð þá er tónlist fyrst og fremst tjáning og tilfinn- ing,“ segir Bubbi og tekur alls ekki fyrir það að þau Rannveig Fríða taki lagið saman á tónleik- unum í kvöld. Forsala aðgöngumiða er í Skíf- unni á Laugavegi, Blómastofunni á Eiðistorgi og við innganginn fyr- ir hverja tónleika. Á heimasíðu Seltjarnarnesbæjar, seltjarn- arnes.is, má finna allar nánari upplýsingar um efnisskrána. Morgunblaðið/Arnaldur Listafólkið sem stendur að Björtum sumarnóttum á Seltjarnarnesi. Í aftari röðinni frá vinstri: Monica Abendroth, Gunnar Kvaran, Bubbi Morthens, Hrafnkell Orri Egilsson. Í fremri röðinni frá vinstri: Gerrit Schuil, Rannveig Fríða Bragadóttir, Peter Máté, Guðný Guðmundsdóttir, Unnur Sveinbjarnardóttir og Pálína Árnadóttir. Vonandi upp- hafið að miklu hátíðarhaldi Bjartar sumarnætur, fjölbreytt menningarhátíð haldin í fyrsta sinn á Seltjarnarnesi VIÐ lok kirkjulistahátíðar 2003 er rétt að rifja upp hvað boðið var upp á og kemur þá í ljós, að tón- listaratriðin hafa verið mörg og sum svo viðamikil að ekki verður til annars jafnað en listahátíðar ríkis og borgar, sem haldin er ann- að hvert ár. Af tónlistarflutningi ber hæst uppfærsluna á óratorí- unni Elia eftir Mendelssohn, tvenna orgeltónleika, þá fyrri með barokktónlist í tengslum við nám- skeið undir leiðsögn Jon Laukvik og þá seinni þar sem orgelsnill- ingnum Olivier Lautry framdi galdra sína, og ljóðatónleika með Andreas Schmidt og Helmut Deutsch. Þá voru frumflutt ný ís- lensk tónverk eftir Huga Guð- mundsson, Gunnar Andreas Krist- insson, Pétur Þór Benediktsson og Jóhann Jóhannsson. Af öðrum við- burðum má nefna söngtónleika með Quattro Stagioni og karla- kórnum Fóstbræðrum og barokk- tónleika með kórverkum eftir Viv- aldi og Bach. Hápunktur hátíðarinnar voru stórtónleikar, þar sem sex mótettur eftir Bach voru fluttar með samleik Das Neue Orchestra frá Köln, undir stjórn Harðar Áskelssonar, sem auk þess að stjórna þrennum tónleikum var list- rænn stjórnandi há- tíðarinnar en fram- kvæmdastjóri hátíðarinnar var Inga Rós Ingólfs- dóttir og þau, ásamt því fólki sem lagði hönd á plóg, eiga þakkir skildar fyrir frábært starf. Lokatónleikarnir sl. mánudag í Hall- grímskirkju voru sannkallaðir stórtón- leikar, því að flytja sex mótettur eftir J.S. Bach á einum tónleikum er annað og meira en að segja það. Ekki er að finna erfiðari tónlist en mótetturnar, vegna flókins tónmáls og að verkin eru einnig raddlega mjög krefjandi. Komm, Jesu, komm, var fyrsta mótettan og er hún samin fyrir tvo kóra, sem er í einu orði sagt glæsilegt verk. Þeg- ar skipt er yfir í 6/8 takt getur að heyra undurfagran tónleik, sem kórinn söng mjög fallega, við text- ann „… du bist der rechte Weg, die Wahrheit und das Leben“ en verkinu lýkur á sálmi, samkvæmt venju. Viðfangsefni nr 2, Lobet den Herrn, hefur þá sérstöðu að sér- fræðingar efast um að verkið sé eftir meistarann. Bæði er að verkið er ekki í handriti Bachs og ekki heldur til í afritun þeirra sem störfuðu með honum og auk þess þykir sérfróðum vanta í tónmálið ýmis- legt sem annars ein- kennir tónmál meistar- ans í öðrum verkum. Hvað um það, þá var flutningurinn hinn besti. Það var eitthvað annað upp á teningnum í þriðju mótettunni, Fürchte dich nicht, sem samin er fyrir tvo kóra. Fyrsti kaflinn er glæsilegur víxlsöngur sem breytist í kóralforspil, þar sem krómatískur ritháttur umvefur sálminn Herr, mein Hirt, er var glæsilega fluttur, þar sem króma- tískt fylgistefið blómstraði á móti sálmastefinu í tærum söng kórsins. Der Geist var fjórða mótettan, einnig samin fyrir tvo kóra, þar sem rithátturinn er sérlega þéttur og er 1. kaflinn nær óaflátanlegur átta radda, krómatískur tónbálkur en undir lokin sérkennilega ríkur af „synkópum“ er voru sungnar af ótrúlegu öryggi. Annan kaflann syngja kórarnir sameinaðir og er hann að formi til sérkennileg ka- nónfúga, þar sem stefið birtist sem kanón í fimmund og heldur þessi skipan sér nokkuð framan af kafl- anum, þessi tignarlega kanónfúga var glæsileg í hljóman en verkinu lýkur samkvæmt venju með sálma- lagi. Fimm radda mótettan Jesu, meine Freude er ein fegursta af mótettunum og margbreytilegust að formi og hefst og lýkur á hinu fræga sálmalagi, sem verkið heitir eftir. Sálmalagið vakir út allt verk- ið og heyrist auk upphafsins og niðurlagsins í 3., 7. og 9. kaflanum en sá kafli, Gute Nacht, er und- ursamlega fagur vefnaður yfir sálmalagið og þar blómstraði söng- ur kóranna. 10. þáttur er að miklu leyti endurtekning á nr. 2 og verk- inu lýkur á fyrstu gerð sálmsins, þannig að form verksins er sam- hverft og í miðju þess, í 6. þætt- inum, getur að heyra rismikla fúgu. Verkið var í heild mjög vel flutt, t.d. hinn frægi annar þáttur, sem var útfærður með sterkum andstæðum í styrk og töluverðri andakt. Þá vorukvennakórsþáttur- inn (nr. 4), samhverfa hans fyrir lágraddirnar (nr. 8) og næturljóð nr. 9 einstaklega fallega sungin. Möndulþátturinn, stóra fúgan, sem er ein af meiri háttar kóralfúgum meistarans, var tignarlega útfærð af kór og hljómsveit. Þrátt fyrir að Jesu, meine Freude sé frægasta mótettan, er Singet dem Herrn mesta verkið og þá sérstaklega fyrir tvær stórar og voldugar fúgur en einnig er þar að finna undurfallegan spuna yfir sálmalagið Wie sich ein Vater er- barmet og lýkur verkinu á því að kórarnir sameinast í einni kraft- mikilli fúgu, með sérlega áhrifa- miklu niðurlagi. Þetta erfiða verk var í einu orði sagt glæsilega flutt. Hlutur Das Neue Orchester frá Köln í þessum tónleikum er sér- lega áhugaverður, því samleikur þeirra var með þeim hætti, að kór- arnir höfðu ávallt orðið, þannig að „accappella“-hugmyndin naut sín ótrúlega vel. Sú nýbreytni var tekin upp á þessum tónleikum að fá Atla Heimi Sveinsson til að semja milliþætti, eins konar Bach-brýr fyrir klarin- ett, til að tengja þessi ólíku verk saman. Atli valdi þá leið að nota ekki neitt úr tónmáli meistarans, heldur semja sínar eigin hugleið- ingar, sem tengdu mótetturnar saman á sannfærandi og smekk- legan máta, og voru afburða vel leiknar af Einari Jóhannessyni. Þar með er lokið, hvað snertir tónlistarflutning, einni viðamestu kirkjulistahátíð, sem haldin hefur verið og var hún römmuð inn með óratoríunni Elia eftir Felix Mend- elssohn og sex mótettum eftir meistara meistaranna, Johann Seb- astian Bach, með interlúdíum org- elsnillingsins Olivier Latry. Glæsi- legur söngur Schola cantorum, Mótettukórs Hallgrímskirkju og frábær flutningur Das Neue Orch- ester frá Köln voru burðarásarnir í þessari glæsilegu listahátíð en sá sem fór fyrir öðrum, sem þátt áttu í framkvæmd hátíðarinnar, er org- anisti Hallgrímskirkju, Hörður Ás- kelsson. TÓNLIST Hallgrímskirkja Mótettukór Hallgrímskirkju og Das Neue Orchester frá Köln, undir stjórn Harðar Áskelssonar, fluttu sex mótettur eftir J.S. Bach. Á milli mótettanna voru frum- fluttar Bachbrýr eftir Atla Heimi Sveins- son, í flutningi Einars Jóhannessonar. Mánudagurinn 9. júní 2003. KÓRSÖNGUR Lok kirkjulistahátíðar Hörður Áskelsson Jón Ásgeirsson

x

Morgunblaðið

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.