Morgunblaðið - 29.09.2003, Blaðsíða 28

28 C MÁNUDAGUR 29. SEPTEMBER 2003 MORGUNBLAÐIÐFasteignir
R
ammaskipulagi Reykjanes-
bæjar er ætlað mikið hlut-
verk. Vinna við gerð þess
hófst 2002 og markmiðið
er að móta heildarhugmynd að frek-
ari þróun þeirrar byggðar, sem fyrir
er og að framtíðaruppbyggingu bæj-
arfélagsins á nýju landsvæði til aust-
urs.
Þetta er aðgengilegt rit, prýtt
fjölda mynda og skemmtileg lesning
fyrir alla. Saga byggðarinnar er rak-
in á ljóslifandi hátt, en Keflavík og
Ytri- og Innri-Njarðvík hafa vaxið
upp sem sjálfstæð samfélög og ber
Reykjanesbær þess glögg merki.
Byggðin er fremur lág og eru einn-
ar til þriggja hæða hús einkum áber-
andi. Hafnargata, Njarðarbraut og
Hringbraut eru helztu götur bæjar-
ins og bæjarbragur einkum líflegur
við Hafnargötu og nágrenni hennar.
„Reykjanesbær hefur margvíslega
sérstöðu,“ segja arkitektarnir Hall-
dóra Bragadóttir og Helgi B. Thor-
oddsen hjá Kanon-arkitektum ehf.,
en þau eru aðalhönnuðir ramma-
skipulagsins. „Þar má nefna strand-
lengjuna, hafnirnar og tengslin við
sjóinn ásamt nábýli við alþjóðaflug-
völl og orkusvæði.
En það vantar upp á að bærinn sé
nægilega sýnilegur og eitt af mark-
miðum skipulagsins, ásamt því að
efla gömlu bæjarfélögin í eina heild,
er að bæta úr því. Takmarkið er að
gera bæinn sýnilegri jafnt út á við
sem inn á við, ef svo má segja, með
því að skapa fjölbreyttara og forvitni-
legra umhverfi. Næsta skref er að
kynna þetta fyrir almenningi.“
Forsendur fyrir
deiliskipulagi
Rammaskipulag er ekki hluti af
lögformlegu skipulagi heldur tæki til
að stýra því á markvissan hátt. „Þeg-
ar stórt svæði er lagt til skipulags, er
nauðsynlegt að sjá allt svæðið fyrir í
heild og í samhengi við eldri byggð,
áður en hafizt er handa við deiliskipu-
lagningu,“ segja höfundarnir.
„Rammaskipulag felur að auki í
sér kynningar- og upplýsingarefni
fyrir almenning. Það er nauðsynlegt,
að þau sjónarmið, sem sett eru fram í
rammaskipulagi séu augljós og að-
gengileg fyrir alla.
Auk þss að marka stefnuna fyrir
framtíðina, er þessu rammaskipulagi
fyrir Reykjanesbæ ætlað að varð-
veita og efla sérstöðu hvers bæjar-
hluta en um leið að skapa samhengi í
byggðinni.“
Hugmyndir eru settar fram um að
viðhalda og skapa nýtt bæjarum-
hverfi, þar sem íbúðir, verzlanir,
þjónustuhúsnæði, götur og torg móta
umgjörð mannlífsins. Í samræmi við
þetta er ekki gert ráð fyrir hreinni
aðgreiningu íbúða frá verzlunar- og
þjónustusvæðum heldur blöndun
byggðarinnar.
Lífæð og áherzlusvæði
Rammaskipulagið byggist annars
vegar á áherzlusvæðum og hins veg-
ar á lífæð, en hún liggur eftir endi-
löngum bænum í gegnum áherzlu-
svæðin. Ennfremur er gert ráð fyrir,
að strandleið þræði standlengju bæj-
arins.
„Lífæðin er þungamiðja skipulags-
hugmyndarinnar,“ segja arkitekt-
arnir. „Hún liggur eftir endilöngum
bænum, gefur byggðinni samhengi
og tengir bæjarfélagið í eina heild.
Hugmyndin er að eitt bæjarsvæðið
taki við af öðru og fléttist saman í
fjölskrúðuga heild.“
Lífæðin mun liggja frá Grófinni
um Hafnargötu og Njarðarbraut í átt
að framtíðarbyggð bæjarins til aust-
urs. Þar myndar hún vaxtarbrodd og
ný hverfaþjónusta getur byggzt upp
samhliða íbúðarbyggðinni.
„Þessi framtíðarbyggð mun byggj-
ast upp á löngum tíma og því er nauð-
synlegt, að rammaskipulagið feli í sér
skýra og einfalda heildarhugmynd að
uppbyggingu, sem rúmað geti breyti-
leg skipulagssjónarmið,“ segja arki-
tektarnir.
Samtímis verður lögð áherzla á að
styrkja lífæðina, þar sem hún liggur
um þá byggð, sem fyrir er. Þar má
nefna þéttingu byggðar, endurbætur
gatna og gangstétta og notkun trjá-
gróðurs.
Ásýnd bæjarins
frá Reykjanesbraut
Eitt af markmiðunum með
rammaskipulaginu er að taka til
skoðunar ásýnd bæjarins frá Reykja-
nesbraut og hefur sá hluti skipulags-
vinnunar verið unninn í samstarfi við
Birki Einarsson landslagsarkitekt
hjá MFF ehf.
„Fjöldi fólks ekur á degi hverjum
framhjá bænum, án þess að gefa hon-
um sérstakan gaum, jafnvel þótt leið-
in liggi um land bæjarfélagsins,“
segja arkitektarnir.
„Þetta skýrist m. a. af legu byggð-
arinnar meðfram sjó, niður af hrað-
braut. Sérstaða bæjarins birtist að-
komumanni fyrst þegar komið er að
sjávarsíðunni.“
Ætlunin er að kennileiti í formi
umhverfisverka af ýmsum toga verði
útverðir bæjarins að Reykjanes-
braut. „Nefna má t.d. landmótun, að-
flutt björg og raflýsingu,“ segja arki-
tektarnir. Austasta kennileitið fengi
hlutverk hliðs að Reykjanesbæ.
„Orkugarður“ gæti verið á einum
þessara staða t. d. í hvilft nálægt hita-
veitutönkum.“
Þetta er ekki síður gert til þess að
auka ánægju ökumanna sem um
svæðið fara. Tvöföldun Reykjanes-
brautar og stækkun byggðar til aust-
urs munu skapa góð tækifæri í þeim
tilgangi.
Kennileiti við strandleiðina eiga
aftur á móti að vera minni í sniðum,
enda miðuð við hægari umferð ak-
andi og gangandi fólks. Nyrstu tvö
kennileitin eru minnismerki sjó-
manna á móts við Norðfjörðsgötu og
Vatnsnesviti og því næst nýtt kenni-
leiti við Njarðvíkurhöfn. Naust vík-
ingaskipsins Íslendings, sem verður
hluti af fyrirhuguðum Víkingaheimi,
verður kennileiti við Njarðvíkurfitj-
ar.
Nýtt íbúðasvæði
í Innri-Njarðvík
Í Innri-Njarðvík er fyrirhuguð
uppbygging íbúðasvæðis í framhaldi
af núverandi byggð, sem yrði þá all-
stórt hverfi, en miðað er við að full-
byggt myndi svæðið eitt skólahverfi.
Lagt er til að tjarnarsvæðið og um-
hverfi þess, haldi sér að miklu leyti
og tjarnirnar framlengdar til suðurs.
Þetta svæði gefur byggðinni sérstöðu
og fallegt umhverfi. Núverandi leik-
skóli og nýr grunnskóli eru innlimuð í
tjarnar- og náttúrusvæðið.
Sunnan lífæðarinnar tekur við
blönduð byggð íbúða og hverfisþjón-
ustu ásamt íþrótta-, spark- og leik-
völlum.
Sjálfstæður markaður
Fasteignamarkaðurinn í Reykja-
nesbæ hefur haft yfir sér mjög sjálf-
stætt yfirbragð og verið algerlega
óháður markaðnum á höfuðborgar-
svæðinu. Íbúar í bænum eru nú tæp-
lega 11.000 og hefur sú tala haldizt
nær óbreytt undanfarin ár.
Bærinn hefur að kalla alveg staðið
utan við þá byggingarþenslu, sem
einkennt hefur höfuðborgarsvæðið á
undanförnum árum. Á því kann samt
að verða breyting fyrr en nokkurn
varir. Bygging nokkurra háhýsa inni
í bænum eru vísbending í þá átt.
Nú er unnið að því að breikka
Reykjanesbrautina og það verður því
enn greiðara að komast á milli til
Reykjavíkur en áður. Byggðin stefn-
ir í austur í átt til Hafnarfjarðar,
þannig að nýsvæðin austur af Innri-
Njarðvík verða ekki eins fjarlæg í vit-
und fólks á höfuðborgarsvæðinu og
ella.
Fjarlægðir eru oft meira merki um
afstöðu og hugarástand en nokkuð
annað. Sú var tíðin að mörgum Reyk-
víkingum fannst það vera að flytja út
í buskann að fara suður fyrir Kópa-
vogslæk. Enginn hugsar þannig nú.
Þetta er vert að hafa í huga, þegar
gengið er um strandlengjuna í Innri-
Njarðvík, en þá blasir við bygging-
arland með sjávarútsýni, sem óvíða á
sinn líkan á öllu höfuðborgarsvæðinu.
Nýtt rammaskipulag
fyrir Reykjanesbæ
Markmiðið
er að gera
bæinn
sýnilegri
Morgunblaðið/Þorkell
Höfundar rammaskipulagsins eru arkitektarnir Helgi B. Thoroddsen og Hall-
dóra Bragadóttir hjá Kanon-arkitektum ehf. og Birkir Einarsson (fyrir miðju),
landslagssarkitekt hjá MFF ehf.
Gera á bæinn sýnilegri m.a. með því að koma fyrir björgum meðfram Reykja-
nesbraut, sem blasa við þeim, sem aka þar um.
Meginhugmynd að skipulagsáætlun fyrir Reykjanesbæ. Hún byggist annars vegar á áherzlusvæðum og hins vegar
á meginlífæð. Lífæðin liggur eftir endilöngum bænum gegnum áherzlusvæðin, sem ganga þvert á lífæðina. Hún
tengir bæjarfélagið í eina heild. Ennfremur er gert ráð fyrir strandleið, sem þræðir strandlengju bæjarins. Hverfis-
kjarnar eru þar sem lífæð og áherzlusvæði skerast.
Myndin sýnir dæmi um byggðamynstur, sem endurspeglar skipulagssjónarmið
rammaskipulagsins í Vatnsnesi. Þar er nú atvinnuhúsnæði, sem stendur tómt
að hluta. Varpað er fram hugmyndinni um blandaða byggð íbúða, verzlunar, at-
vinnuhúsnæðis og hafnar.
Horft yfir Reykjanesbæ. Íbúar eru nú um 11.000.
Reykjanesbær horfir til framtíðar. Magnús Sigurðs-
son kynnti sér nýja rammaskipulagið, en þar eru
línurnar lagðar fyrirframtíðarþróun bæjarins.